Fransa anarşinin eşiğinde

Paris'in Nanterre banliyösünde 27 Haziran Salı günü erken saatlerde, 17 yaşındaki Cezayir asıllı Nael M., kiralık bir araba kullanırken polisin dur ihtarına uymadı ve polis tarafından öldürüldü. Nael'in ölümünden sonra Paris'in banliyölerinde başlayan protesto gösterileri ve ayaklanmalar, önce Fransa'nın çeşitli kentlerine, ardından da Belçika'ya yayıldı.

Nael'i öldüren polis memuru, olayın hemen ardından kasıtlı cinayet suçlamasıyla gözaltına alındı. Nael'in ailesinin avukatı Yassine Bouzrou, polisin genci "soğukkanlılıkla" öldürdüğünü ifade etti. Nael'in annesi ise "bebeğimi benden aldılar" şeklinde açıklamada bulundu.

Cinayet soruşturmasını yürüten Nanterre savcısı Pascal Prache, Perşembe günü Fransız savcıların, polis memurunun silahını yasal olarak kullanmadığını tespit etmesinin ardından polis memuruna karşı kasten adam öldürme ön suçlamalarında bulunduğunu belirtti. Prache, gencin vurulduğu sırada kullandığı araçta herhangi bir silah taşımadığını da ekledi.

Soruşturma kapsamında ifade veren polis memuru, başlangıçta gencin arabasını doğrudan üzerlerine sürdüğünü iddia etti. Ancak sosyal medyada yayınlanan bir videoda, iki polis memurunun aracı durdurmaya çalıştığı, birinin silahını gence doğrulttuğu ve uzaklaşmaya çalışırken yakın mesafeden ateş ettiği görüldü.

*Cinayet anına dair görüntü

ŞİDDET DÜZEYİ 2005’DEN BERİ EN YÜKSEK SEVİYESİNDE

Cezayir kökenli 17 yaşındaki Nael'in polis tarafından öldürülmesinin ardından Fransa genelinde ayaklanmalar patlak verdi. BFMTV'de yer alan bir habere göre, yetkililer, bu isyanların şiddet seviyesinin 2005'te Paris'te kimlik kontrolü yapan polisten kaçarken saklandığı gerilim trafosuna sığınıp elektrik çarpması sonucu hayatını kaybeden 17 yaşındaki Zyed Benna ile 15 yaşındaki Bouna Traoré'nin ölümü ardından başlayan ayaklanmalardan daha yüksek olduğunu düşünüyor. Ayrıca polis memurlarının ifadelerine göre, bazı polis karakollarının göstericilerle çatışmak için yeterli cephaneleri kalmamış durumda.

Fransa'nın işçi sınıfı banliyölerinden gelen protestocular, polisle ağır havai fişeklerle çatışırken pek çok sokak, alışveriş merkezi, bina ve araç ateşe verildi. Medyaya yansıyan video görüntülerinde protestocuların polis karakollarına saldırdığı ve ateşe verdiği görüldü.

Nael’in annesi Perşembe günü Nanterre'de bir protesto çağrısında bulunarak "Herkes gelsin, oğlum için bir isyana öncülük edeceğiz" dedi. Reuters’ın haberine göre, 2017'den bu yana polis cinayetlerine kurban gidenlerin çoğunun siyah ya da Arap kökenli olduğunu doğrulandı. Ayrıca İnsan hakları grupları ise bu cinayeti, Fransız polisi içindeki sistematik ırkçılığın bir kanıtı olarak gördü.

*Nael M.'in annesi

Nael'in annesinin öncülük ettiği protestoya binlerce kişi katıldı. Polis, göstericilere göz yaşartıcı gaz ile müdahale etti. Protestocular "Polis tarafından öldürülen insanların yüzde 90'ı beyaz değil" ve "Nael için adalet" yazılı pankartlar taşıdı.

Olayların üzerine açıklamada bulunan içişleri Bakanı Gérald Darmanin toplam 40,000 polis memurunu görevlendirmeyi planladıklarını söyledi. Protestoların ilk gününden beri 300’den fazla polis yaralanırken toplam gözaltı sayısının 667 olduğu açıklandı. Ayrıca açıklamaya göre gözaltına alınanların çoğunluğunu ise 14 ile 18 yaş arasındaki gençler oluşturdu. İçişleri Bakanı Darmanin, bu gençleri ‘’düzensizliğin profesyonelleri’’ olarak tanımladı ve herkese eve dönme çağrısında bulundu.

Fransa geneline yayılan protestolar Başkan Emmanuel Macron'u , Brüksel'de düzenlenen AB zirvesinden ayrılmaya ve Cuma günü acil bir güvenlik toplantısı düzenlediği Paris'e dönmeye zorladı. Olaylarla ilgili sükunet çağrısı yapan Macron, Nael M.'nin öldürülmesini affedilemez olarak kınadı.

BELÇİKA’YA DA YAYILDI

Belçika'nın bazı bölgelerinde başlayan ayaklanmaların sosyal medyada paylaşılmaya başlanmasının ardından Avrupa kamuoyunda olayların Avrupa'nın farklı yerlerine de sıçrama ihtimaline yönelik endişeler artmaya başladı

Belçika’da bazıları kapüşonlu ve maskeli protestocular, sokaklarda arabaları ateşe verirken ve havai fişekleri silah olarak kullanırken yetkililerle çatıştı. 

Belçika polis sözcüsü Ilse Van de Keere, çok sayıda yangının kontrol altına alındığını ve olaylarla ilgili olarak yaklaşık bir düzine kişinin gözaltına alındığını açıkladı.