Sırbistan’ın Cerattepesi, Jadar Vadisi... İktidar ‘dış güçler’ diyor: Gençler direniyor!

Binlerce Sırp, ülkenin dört bir yanında İngiliz-Avustralyalı Rio Tinto şirketinin lityum madenciliği projesine karşı ellerinde ‘Maden istemiyoruz, dedemizin köyünü istiyoruz’ yazılı pankartlarla gösteri düzenliyor. Protestocular, projenin çevreye vereceği zarar sebebiyle hükümeti eleştirirken, yetkililer gösterilerin siyasi amaçlı olduğunu iddia ediyor.

Ülkenin verimli bölgelerinden ve Avrupa’nın en büyük lityum yataklarından olan Jadar Vadisi, lityum madenciliği adı altında katledilmek isteniyor. Sadece çevre aktivistlerinin katılmadığı eylemlerde çocuklar, yaşlılar ve gençler ellerinde Rio Tinto’ya karşı çıkan ve hükümeti eleştiren pankartlarla gösteriler düzenliyor. İktidar ise maden projesinin yaratacağı yıkıma rağmen ülkenin ekonomisi için gerekli olduğunu öne sürüyor. 

‘YURT DIŞINDAN DESTEKLİ’

Cumhuriyet’e konuşan Sırbistan Gençlik ve Spor Bakan Yardımcısı Uroš Pribicevic, çoğunluğunu gençlerin oluşturduğu eylemcilerin ‘farklı bir politik amaç’ için ‘yurt dışından’ desteklendiğini savundu.

Pribicevic, “Bunun Sırbistan ve ekonomimiz için büyük bir gelişme fırsatı olduğunu düşünüyorum. Protestolar politik olarak motive ediliyor. Devlet zaten bu konuyu kamuoyuyla tartışmak istiyor” dedi. Devletin madencilik faaliyetlerinin zararlı olup olmayacağını halka soracak olduğunu belirten Pribicevic, ülkenin ekonomik olarak kalkınmasına vurgu yaptı.

Yeşil-Sol Hareket lideri Biljana Djordjevic, daha önce konuya ilişkin yaptığı açıklamada, “Sırbistan’ın, neredeyse hiç kimsenin satın alamayacağı elektrikli araçlar için lityum sağlamak üzere feda edileceğinden korkuyoruz” ifadelerini kullanmıştı.

SANCAK’TA DA BAŞKA BİR KIYIM OLACAK

Türkiye’de ‘Sancak bölgesi’ olarak bilinen Güney Sırbistan’ın Raška Bölgesi'nde bulunan Rogozna Altın ve Temel Metaller Projesi de başka bir çevre kıyımının habercisi. Halkın Jadar Vadisi’ni korumaya çalıştığı şu sıralarda Avustralya medyası, Avustralyalı şirket Strikland Metals'in Sırbistan'daki Rogozna projesinin satın alınması için 37 milyon dolar ayırdığını yazıyor. 

REFERANDUM YAPILACAK

Cumhurbaşkanı Aleksandar Vucic Lityum konusunda referandum yapılacağını duyurdu. Vucic,  uzmanlar tarafından yürütülen çevresel tehdit analizinden veri alınacağını ardından ne yapacağına karar vereceğini belirtti.

CERATTEPE’DE NE OLMUŞTU?

Anayasa Mahkemesi, (AYM), Artvin-Cerrattepe’deki madencilik faaliyetleri için 2015’te verilen “ÇED olumlu” raporuyla ile ilgili hak ihlali kararı vermesinin ardından, Rize İdare Mahkemesi de kararı iptal etmişti. Cerattepe’de halk uzun süre madencilik faaliyetlerinin sebep olacağı doğa katliamı sebebiyle projeyi protesto etmişti.