ABD ekonomisi, işletmelerin tarifelerden önce ithalat stoklarını artırmaya çalışması ve tüketicilerin harcamalarını kısması nedeniyle 2025'in ilk çeyreğinde daralma yaşadı.
ABD Ticaret Bakanlığı, gayri safi yurtiçi hasılasının (GSYH) ilk çeyrekte mevsimsel ve enflasyona göre ayarlanmış yıllık yüzde 0,3 oranında azaldığını açıkladı. Bu, 2022'nin ilk çeyreğinden bu yana görülen en büyük düşüş oldu.
Bu sonuç ekonomistlerin beklediği yüzde 0,4'lük büyüme tahmininin gerisinde kaldı.
GSYH DÜŞÜŞÜNÜN SEBEPLERİ
GSYH'deki daralma, yılın ilk üç ayında yürürlüğe giren ve ikinci çeyrekte önemli ölçüde artırılan tarifelerin etkisiyle açıklanıyor. İthalat yüzde 41,3 oranında artarken ihracat ise yüzde 1,8 oranında bir artış gösterdi.
Bu rapor, Beyaz Saray'ın Başkan Joe Biden'dan Donald Trump'a geçtiği Ocak-Mart çeyreği için ilk büyük ekonomik değerlendirme olarak kabul ediliyordu.
Yeni Trump yönetimi, Meksika ve Kanada'ya uyguladığı vergileri ve Çin ithalatına koyduğu yeni tarifeleri duyurdu. Bu geniş kapsamlı tarifelerin duyurusu ise 2 Nisan’da yapıldı.
Başkan Trump, gümrük vergilerini ekonomik planlarının temel unsuru olarak belirleyerek, uzun vadede Amerika'nın daha zengin olacağını ve imalat sektörünü yeniden canlandıracağını söyledi. Mart ayında işletmeler gümrük vergilerinden kaçınmak için stok yaparken ticaret açığı rekor seviyelere ulaştı.
2024’TE GÜÇLÜ BİR BAŞLANGIÇ
ABD ekonomisi 2024 yılına güçlü bir başlangıç yaptı ve istikrarlı bir şekilde büyüdü, enflasyon ise azalmaya devam etti. İşsizlik oranı yüzde 4,1'de sabit kalırken, işverenler 2024'ün son çeyreğindeki 628.000'den düşerek, ilk çeyrekte 456.000 yeni iş yarattı.
Ancak, işletmeler ve bireyler, gümrük vergileriyle ilgili belirsizlik ve fiyat artışları konusunda endişeli. Yatırımcılar da bu gelişmelerden tedirgin durumda. Tarifeler ve ekonomik belirsizlikler, S&P 500 ve Nasdaq Composite’i 2022’den bu yana en kötü çeyreklerine sürükledi.
ŞİRKETLERİN ENDİŞELERİ
American Airlines, PepsiCo ve Procter & Gamble gibi büyük şirketlerin CEO’ları, tarifelere ilişkin belirsizliklerin planlama süreçlerini zorlaştırdığını ve tüketici güvenini sarstığını belirttiler. General Motors, otomobil tarifelerini gerekçe göstererek 2025 kar tahminini revize etti.
Colgate-Palmolive CEO’su Noel Wallace, şirketinin yıllık kazanç tahminini düşürdüğünü ve belirsizliğin tüketicilerde kaygıya yol açtığını vurguladı.
Tarife kaynaklı fiyat artışlarının korkusu, bazı tüketicileri artan maliyetlerden kaçınmak için alışverişlerini erkene almaya yönlendirdi. Örneğin, araç satışları mart ayında arttı ancak bu durum satıcılar için olumlu bir haber olarak değerlendirilmedi.
Fed Başkanı Jerome Powell, nisan ortasında yaptığı açıklamada, tüketicilerin daha yüksek fiyatlarla karşılaşmasının ve ekonominin kısa vadede tarifeler nedeniyle daha yüksek işsizlikle karşılaşmasının olasılığının "güçlü" olduğunu belirtti.
