Avrupa otomobil pazarındaki daralma Türk otomotiv sektörünü zorluyor

Otomotiv Sanayi Derneği’nin (OSD) 2022 Ocak-Temmuz raporuna göre ilk yedi ayda toplam üretim yüzde 5 artarken, otomobil üretimi bir önceki yılın aynı dönemine göre yüzde 4 oranında azaldı. Bu dönemde toplam üretim 742 bin 969 adet, otomobil üretimi ise 434 bin 190 adet düzeyinde gerçekleşti. Özellikle yarı iletken tedariki konusunda yaşanan sorunlar, Uzak doğu’dan yedek parça ve hammadde sevkıyatının kesintilere uğraması otomobil üretimine yaklaşık son iki yıldır darbe vuruyor. Pandemiyle birlikte Avrupa ülkelerinde otomobil pazarında yaşanan dalgalanma ve daralmalar da Türk otomotiv sektörünü zorluyor. Buna karşılık ticari araç grubunda, 2022 yılı Ocak-Temmuz döneminde üretim yüzde 21, ağır ticari araç grubunda yüzde 25 ve hafif ticari araç grubunda yüzde 20 oranında arttı. Üretim artışı sadece iç pazar değil ihracat kaynaklı. İlk yedi aylık dönemde bir önceki yılın aynı dönemine göre toplam taşıt aracı üretimi yüzde 5 oranında artarak toplam 742 bin 969 adede ulaştı. Taşıt aracı ihracatı adet bazında yüzde 2.7 oranında artarken otomobil ihracatı yüzde 7.7 oranında azaldı. Ticari araç ihracatındaysa yüzde 20,5 oranında artış yaşandı. Bu dönemde toplam ihracat 526 bin 601 adet, otomobil ihracatı ise 298 bin 333 adet oldu. Türkiye’de üretilen taşıt araçlarının yüzde 71’i ihraç edildi.

Toplam otomotiv ihracatı ABD Doları bazında yüzde 5, Avro bazında geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 17 arttı. Bu dönemde toplam otomotiv ihracatı 17.6 milyar dolar olarak gerçekleşirken otomobil ihracatı yüzde 7 azalarak 5 milyar dolar seviyesinde kaldı. Avro bazında otomobil ihracatı ise yüzde 3 artarak 4.6 milyar Avro seviyesine ulaştı.

ÜRETİM ARTIŞ LİDERİ MİDİBÜS

2021 yılına göre yük ve yolcu taşıyan ticari araçlar üretimi, 2022 yılı Ocak-Temmuz döneminde yüzde 21 seviyesinde arttı. Artış oranlarına bakıldığında midibüs üretiminin yüzde 64 yükseldiği görülüyor. Öte yandan minibüs üretimi yüzde 25, otobüs yüzde 24, kamyon yüzde 20 ve kamyonet üretimiyse yüzde 20 artış kaydetti. Traktör üretiminde yüzde 62, ihracatında ise yüzde 10.1 artış yaşandı. 2021 ve 2022’nin ilk yedi aylık dönemleri kıyaslandığında otomobil üretiminin yüzde 4 oranında azaldığı görülüyor.

2022 Ocak-Temmuz döneminde kapasite kullanım oranları, hafif araçlarda (otomobil+hafif ticari araçlar) yüzde 66, kamyon grubunda yüzde 84, otobüs-midibüs grubunda yüzde 33 ve traktörde yüzde 62 olarak gerçekleşmiş. Toplam kapasite kullanım oranı yüzde 66 olmuş. Her ne kadar otobüs ve midibüs grubunda üretim artmış olsa da kapasite kullanımının düşüklüğü dikkat çekiyor.

İÇ PAZAR DA DARALDI

2022 yılı Ocak-Temmuz döneminde toplam satışlar 2021 yılı aynı dönemine göre yüzde 7 azalarak 430 bin 929 adet seviyesinde gerçekleşti. Aynı dönemde otomobil satışlarıysa yüzde 8 oranında azaldı ve 319 bin 313 adet oldu. İthal otomobillerde daralma yüzde 7, yerli üretim otomobillerdeyse yüzde 9 oranında gerçekleşti. İlk yedi aylık dönemde otomobil pazarında ithalatın payı yüzde 60 oldu. Hafif ticari araç (minibüs + kamyonet) pazarında ithalatın payı ise yüzde 40 olarak gerçekleşti. Toplam hafif ticari araç satışları yüzde 5, ithal hafif ticari araç satışları yüzde 18 azalırken, yerli hafif ticari araç yüzde 6 oranında arttı.

Bir önceki yılın aynı dönemine göre ağır ticari araç pazarı yüzde 8 artarak 20 bin 819 adet, kamyon pazarı yüzde 6 artarak 18 bin 756 adet, otobüs pazarı yüzde 11 oranında artarak 893 adet ve midibüs pazarı yüzde 77 oranında artarak 1170 adet düzeyinde gerçekleşti.