Dolar ve Euro fırladı... Ekonomist Evren Devrim Zelyut: 'Süper bono da çözüm olmayacak'

Kabine Toplantısı'nda Enflasyon Endeksli Bono veya benzeri bir ürün çıkacağı söylemleriyle dün akşam 15.70'lere kadar gerileyen Dolar/TL, bugün yeniden yükselişe geçti. 20 Aralık saat 19.40'ta Cumhuriyet tarihinin rekoru olan 18.162 TL seviyesine ulaşan dolar kuru, AKP'li Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın konuşmasının ardından yüzde 30'un üzerinde değer kaybetmişti. Bugün doların 16.15'i aşmasıyla Euro da 17.35'in üstünü gördü.

Konuyla ilgili olarak Cumhuriyet.com.tr'den Didem Ernez'e konuşan Ekonomist Evren Devrim Zelyut dolar ve Euro'nun yükselişi hakkında açıklamalarda bulundu.

Dolar TL'de yukarı hareketin sürpriz olmadığını dile getiren Zelyut, "Cari açığa baktığımızda ilk 4 ayda 30 milyar dolarlık cari açığı olan bir ülkeyiz. Dönüp rezervlerine baktığımızda ise 60 milyar dolar eksi değerler taşıyan bir merkez bankamız var. Hangi veriye baksak gayet sıkıntılı bir tablo karşımızda. Bütçe açığı nisanda 50 milyar lira olmuş. Oysa 2017 yılında biz bu açığı bir yılda veriyorduk. Dolayısıyla son kötüye doğru giden makro veriler haliyle kuru da yukarı doğru çekiyor" dedi.

"SÜPER BONO DA ARTIK BİR ÇÖZÜM OLMAYACAK"

Zelyut sözlerinin devamında şu ifadeleri kullandı:

"- Kurun yükselmesi sadece kendi içimizde kaynaklanan nedenlerden değil. Amerikan Merkez Bankası'nın yanına Avrupa Merkez Bankası'nın da faiz artırımı döngüsüne girmeye başlaması bugün hem Euro'da hem dolarda yukarı çıkışı doğurmuştur. Bunu tutmak için geçtiğimiz günlerde konuştuğumuz süper bono da artık bir çözüm olmayacaktır.

- Çünkü kur korumalı mevduatın (KKM) ilk çıktığı dönemdeki konjonktürle şimdiki konjonktür arasında dağlar kadar fark var. Daha fazla cari açığımız var. Enerji maliyetlerimiz çok daha yükselmiş durumda ve hükümete olan güven çok daha aşılmış bir döneme geldi. Bu nedenle ben teknik olarak dolar hedefinin 18 olduğunu düşünüyorum. Bu seviyeye geldiğinde yine bir faizli ürün karşımıza çıkacak. Fakat bu ürün dertlere derman olacak mı bunu bekleyip göreceğiz. Ama kuvvetle muhtemel bir çözüm getirmeyecek. Aynen KKM'deki gibi AKP iki ya da üç ay zaman alacak. İşte bu sefer satın alacağı zamanın maliyeti Türk halkına çok daha fazla olacak."

Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası'nın perşembe günü açıklayacağı faiz kararı hakkında da konuşan Zelyut, "Tayyip Bey'in bu güne kadar yaptığı söylemlerin tersine bir kararın çıkacağını sanmıyorum. Yine pas geçecektir. Kaldı ki artırsa bile enflasyon oranının yüzde 70 olduğunu düşünecek olursak yapılacak her artırım kuru tutmakta başarısız kalacaktır" diye değerlendirdi.

"SONBAHAR SIKINTILI GEÇECEK"

Sonbaharın çok sıkıntılı geçeceğini dile getiren Zelyut, "Dolardaki artışı durdurmak için iktisadi olarak yapılması gereken iki yöntem var. Biri yüksek teknoloji mal ihraç edip rezervinizi dolar ve Euro ile doldurursunuz ki sağlıklı olan yol budur. Ama bunun için reformlar gerekir ve en az 5 yıllık bir süreç isteyen bir durum bu. Fakat bu şansımız AKP ile yok. O zaman kuru tutmak için ikinci silah faiz artırmaktır ki bence kur (dolar) 18'e yaklaştığında AKP tekrar yeni bir ürünle karşımıza çıkıp burada kuru aşağıya itmek için az öncede söylediğim gibi çok daha yüksek bir faiz maliyetini halka yansıtarak. Bu kurun 20'li rakamlara gitmemesi için Hazine'yi yine araya koyacaktır diye düşünüyorum" dedi.

SÜPER BONO NEDİR?

Bono; devlet ve kurumsal firmalardan yatırımcıların sabit ya da değişken faiz oranları ile belirlenen süre içerisinde kredi almış olduğunu belirten bir belgedir. Bonoların bilinen ilk özelliği vadeleridir. Bononun vadesi 2 aydan az ya da 12 aydan fazla olamaz. Bonolar şirket ya da devlet tarafından çıkarılırlar. 

Şirket ya da devletlerin finansman ihtiyaçlarının giderilmesini sağlama hedefiyle çıkarılan bonolar, belirli bir vadenin sonunda anaparaya eklenen faizle geri ödemesinin yapılması bakımından, bankadan kredi kullanılması ile ciddi benzerlik göstermektedir. Çok daha yüksek faiz oranı uygulanan bonoya süper bono adı verilmektedir.