Dünya merkez bankaları faiz artırımına gitti; Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası ne karar verecek? (22 Haziran 2022)

ABD Merkez Bankası (Fed), mayıs ayı toplantısında 50 baz puanlık artışını açıkladıktan sonra bir çok Dünya Merkez Bankaları faizi yükseltti. Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası ise faiz kararını Perşembe günü açıklayacak. 

FED'DEN 28 YILIN EN SERT FAİZ ARTIŞI

ABD Merkez Bankası (Fed), politika faizini 75 baz puan artırdı. Fed, politika faizini yüzde 1,50-1,75 aralığına yükseltti. 1994 yılından beri ilk defa bu kadar yüksek bir faiz artışı gerçekleştiren Fed, yükselen enflasyon ile mücadele etmek için para politikasında sıkılaşmaya gitti.

Öte yandan enflasyon tahmini yükselirken büyüme beklentisi düştü.

Karar 10'a karşı 1 oyla alındı. Fed'in şahin isimlerinden biri olan Kansas City Başkanı Esther George 50 baz puanlık faiz artışından yana oy kullandı.

Karar metninde Fed, yüzde 2'lik enflasyon hedefine dönme konusunda güçlü bir taahhüde sahip olduğuna vurgu yaptı. 

Fed Başkanı Powell, faiz artırımını enflasyonla mücadele için önemli bir adım olarak değerlendirdi.

Fed, mart ayında 2018’den bu yana ilk kez faiz artırımına gitmiş ve politika faizini 25 baz puan artırmıştı. Mayıs ayında ise 2000 yılından beri ilk defa 50 baz puan faiz artışı gerçekleştirmişti.

İSVİÇRE İSE 15 YIL SONRA FAİZ ARTIRDI

İsviçre Merkez Bankası (SNB) 15 yıldır ilk kez politika faizini artırarak yüksek seyreden enflasyonla mücadele için para politikasını sıkılaştıran merkez bankaları arasına katıldı.

Para politikası kararını açıklayan SNB, ekonomistlerin faizlerin sabit kalacağı tahminlerine karşılık politika faizini yüzde -0.75'ten yüzde -0.25'e çıkardı. SNB böylece Eylül 2007'den beri ilk defa faiz artırımına gitmiş oldu.

BREZİLYA’DA 2017’DEN BERİ EN YÜKSEK FAİZ ARTIRIMI

Brezilya Merkez Bankası politika faizi Selic oranını 50 baz puan artışla yüzde 13,25 seviyesine çıkardı. Ekonomistlerin beklentisi de bu yöndeydi.

Banka ağustos ayında da 50 baz puan ya da daha düşük oranda faiz artırılacağı sinyalini verdi.

Son yapılan faiz artışıyla birlikte banka mart 2021'den bu yana 11,25 puanlık faiz artışı gerçekleştirmiş oldu.

İNGİLTERE'DE FAİZİ BEŞİNCİ KEZ ARTIRDI

İngiltere Merkez Bankası (BoE), politika faizini beklentiler doğrultusunda 25 baz puan artırarak yüzde 1,25'e yükseltti.

BoE tarafından yapılan açıklamada, politika faiz oranının yüzde 1 seviyesinden yüzde 1,25'e yükseltildiği ve kararın Para Politikası Kurulu'nun 6 üyesinin oyu ile alındığı bildirildi. 

Piyasa beklentisi, politika faizinin 25 baz puan artırılacağı yönündeydi.

HONG KONG'DA FED'İN ARDINDAN FAİZ ARTIRDI

Bölgenin defacto merkez bankası niteliğindeki Hong Kong Para Otoritesinden (HKMA) yapılan açıklamada, gösterge faiz oranının 75 baz puan artışla yüzde 2'ye çıkarıldığı bildirildi.

Fed, dün aldığı kararla, kısa dönemli politika faizini 75 baz puan artışla yüzde 1,50-1,75 aralığına yükseltmişti. Artış 1994’ten bu yana tek seferde gerçekleştirilen en hızlı faiz artışı olmuştu.

HKMA'nın baz faiz oranı, Fed ile eşzamanlı atılan adım sonrası, Kovid-19 salgının başlangıcında dünyada merkez bankalarının ekonomik toparlanmaya destek için daha ucuz kredi kaynağı sağlamak amacıyla faiz indirimleri uygulamaya başladığı Mart 2022'deki seviyeye yeniden ulaştı.

HKMA, geçen ay, Fed'i faiz artırımı kararını izleyerek gösterge faiz oranını 50 baz puan artışla yüzde 1,25'e yükseltmişti.

İTALYA'DA ENFLASYON 1990'DAN BU YANA EN YÜKSEK SEVİYEDE

İtalya Ulusal İstatistik Enstitüsü (ISTAT), mayıs ayı enflasyonuna ilişkin nihai verileri açıkladı.

Buna göre, ülkede Tüketici Fiyat Endeksi (TÜFE), aylık bazda yüzde 0,8 arttı, yıllık bazda da yüzde 6,8'e ulaştı.

ISTAT açıklamasında, "Nisan ayındaki yavaşlamanın ardından enflasyon yeniden hızlandı ve Kasım 1990'dan bu yana en yüksek seviyeye ulaştı" denildi.

İtalyan basınında yer alan haberlerde, konut, kişisel bakım ve gıda ürünü fiyatlarında artış olduğu belirtildi.

JAPONYA MERKEZ BANKASI İSE PARA POLİTİKASINI DEĞİŞTİRMEDİ

Japonya Merkez Bankası'nın (BoJ) 16 Haizran'da başlayan ve 28 Haizran sona eren para politikası toplantısında alınan kararlar açıklandı. Buna göre, banka, politika faizini değiştirmeyerek yüzde eksi 0,1'de bıraktı. Söz konusu kararı 1'e karşı 8 oyla alan BoJ, sınırsız miktarda devlet tahvili ve yıllık 12 trilyon yen borsa yatırım fonları (ETF) ile yıllık 180 milyar yen Japon gayrimenkul yatırım fonları (J-REIT) alımına devam edeceğini duyurdu.

TCMB FAİZLERİ YÜZDE 14’TE SABİT TUTUYORDU

TCMB, 2021 yılı Eylül, Ekim, Kasım ve Aralık aylarında gösterge faizde toplam 500 baz puan indirim kararı alarak, yüzde 14 seviyesine çekmişti. Banka, ocak, şubat, mart, nisan ve mayıs aylarında beklentilere paralel olarak faizde herhangi bir değişikliğe gitmemişti.

TCMB faiz kararı 23 Haziran Perşembe günü saat 14.00'te açıklanacak. Öte yandan, geçtiğimiz hafta kabine toplantısının ardından AKP'li Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan yapmış olduğu açıklamada, "Bu ülkelerin merkez bankası bilançoları neredeyse milli gelirlerin yüzde 40'ına dayandı. Kimse bizden şunu beklemesin; bu iktidar faizi artırmayacaktır; tam aksine biz faizi düşürmeye devam edeceğiz" açıklamasında bulundu.

TCMB faiz kararı Perşembe günü saat 14.00'te açıklanacak.