İşsizlik kıskacı: Gençler çalışma yaşamına katılamıyor, kriz derinleşiyor

Türkiye’de “geleceğin teminatı” olarak görülen gençlerin çalışma yaşamında yaşadığı sorunlar dün olduğu gibi bugün de büyük bir tehlike oluşturuyor. Üstelik bugün Türkiye’de yaşanan ağır ekonomik kriz bu durumu daha önemli hale getiriyor. Hem TÜİK hem İŞKUR’un kısa süre önce yayımladığı raporların ayrıntıları ise bu açıdan önemli sonuçlar ortaya koyuyor. 

5.4 milyonluk işgücü: TÜİK’in “İşgücü İstatistikleri, IV. Çeyrek: Ekim-Aralık, 2023” raporuna göre bugün Türkiye’de 15-24 yaş grubunda 11 milyon 796 bin kişilik nüfus var. Bu gençlerin 5 milyon 399 bini ise işgücü kabul ediliyor; 4 milyon 538 bini istihdam ediliyor. İstihdamın 3 milyon 52 bini erkek, 1 milyon 486 bini kadın. İstihdam oranı toplamda yüzde 38.5, erkeklerde yüzde 50.2, kadınlarda yüzde 26.

Kadında yüzde 21.8: TÜİK’e göre mevsim etkilerinden arındırılmış olarak dar tanımlı işsiz sayısı 861 bin kişi, işsizlik oranı ise yüzde 15.9. Bu oranın Türkiye geneli için yüzde 8.8 olduğu anımsandığında yaşanan sorun daha çarpıcı şekilde görülebiliyor. Ayrıca genç işsizlerin toplam işsizlere oranı da yüzde 28 düzeyinde. Öte yandan gençlerdeki işsizlik oranı erkeklerde yüzde 12.7, kadınlarda ise yüzde 21.8. Ayrıca DİSK Araştırma Merkezi’nin (DİSK-AR) hesaplamalarına göre gençler arasında geniş tanımlı işsiz sayısı 2 milyon 16 bin kişi, işsizlik oranı da yüzde 32.3. Bu oran erkeklerde yüzde 27, kadınlarda yüzde 41.1.

236 bin kişi atıldı: İŞKUR’un 2023 yılıyla ilgili verilerine göre geçen yıl işsizlik ödeneği almak için başvuran 15-24 yaş grubundaki gençlerin sayısı 235 bin 800 kişi oldu. İşten atılan bu gençlerin toplama oranı ise yüzde 14.6. Ayrıca bu gençlerin 13 bin 115’i 15-19 yaş, 222 bin 685’i 20-24 yaş grubunda.

‘3-12 ay’ bekleme: İŞKUR’un gençlerle ilgili bir başka önemli detayı ise işsizlerin bekleme süresi. Ocak 2024 itibarıyla bu kuruma kayıtlı toplam 2.4 milyon işsizin 493 bin 218’i 15-24 yaş grubunda. Bunun toplamdaki payı yüzde 20.5. 493 bin genç işsizin bekleme sürelerine bakıldığında yüzde 52.8 payla “3-12 ay” ilk sırada yer alıyor. Bu süreyi yüzde 26.7’lik payla “1 yıl ve üzeri”, yüzde 13.2’lik payla “1-3 ay” takip ediyor.

‘Boşta gezenler’: Yine TÜİK’in verilerine göre gençlerle ilgili bir başka önemli detay, halk arasında “boşta gezen” olarak nitelenen, istatistiklere ise “ne eğitimde ne istihdamda” olarak yansıyan 15-24 yaş grubuyla ilgili. 2023’ün son çeyreği itibarıyla bu durumda olan gençlerin sayısı 2 milyon 525 bin kişi. Bunun toplam gençlere oranı da yüzde 21.4. Bu kişilerin 893 bini erkek, 1 milyon 631 bini kadınlardan oluşuyor.