Konut krizi büyüyor: Ev almak hayal oldu

İstanbul Büyükşehir Belediyesi (İBB) Genel Sekreter Yardımcısı ve Şehir Plancısı Dr. Buğra Gökçe, Türkiye’de son 4 yılda metrekare bazında konut fiyatlarındaki yüksek artışa dikkat çekerek bunun yoksullaşma ve barınma krizine yol açtığını söyledi.

Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) ve Türkiye Sınai Kalkınma Bankası (TSKB) gayrimenkul değerleme veri grafiklerini sosyal medya hesabından paylaşan Gökçe, “Son 4 yılda Türkiye’de metrekare bazında konut fiyatları 2 bin 275 liradan 16 bin liraya çıktı. Dolar bazında konut fiyatları Türkiye’de yüzde 91, İstanbul’da yüzde 81 artış gösterdi” dedi.

(Buğra Gökçe)

Ücret ve gelirlerin konut fiyatlarına oranlı artmadığına vurgu yapan Gökçe, konut sahibi olmanın “hayal” olduğunu söyledi. Türkiye’de ev sahipliği oranının 2002’de yüzde 73.1 olduğunu aktaran Gökçe, bu oranın 2022’de yüzde 60 seviyesine gerilediğini, nitelikli ve güvenli sosyal konut üretilmesi gerektiğini kaydetti. Grafikte İstanbul’da konutun metrekare fiyatının 26 bin TL olması dikkat çekti. 

EMEKLİLER EV ALAMIYOR

Gökçe ayrıca artık emeklilerin de ev almasının çok zor olduğunu söyledi. Gökçe, “1985’de 25 yıl hizmetli ve 1/4 dereceli bir memur emekli ikramiyesi ile bir konut alabiliyordu. Bugün ikramiye ancak beşte birine yetiyor. Konut fiyatları 1985 seviyesine çıktı ancak alım gücü 1985’in gerisinde” diye konuştu. 

SOSYAL DEVLET VURGUSU

Cumhuriyet’e açıklamalarda bulunan ekonomist Prof. Dr. Duran Bülbül, konut sorunun bir devlet anlayışı sorunu olduğuna dikkat çekti. Bülbül, “Sosyal hukuk devletinde dar gelirli yurttaşın barınma, geçinme, emeklilik ve sosyal güvenliği temel haktır. AKP iktidarının uyguladığı muhafazakâr ve neoliberal politikalarla bunlar hak olmaktan çıkarılıp yükümlülüğe dönüştürüldü” ifadelerini kullandı.

Bülbül, “Sistem yeniden düzenlenmediği sürece dar gelirlinin konut sahibi olması mümkün değil” dedi. Vergide adaletsizliğe dikkat çeken Bülbül, “Siyasi iktidar artık yoksullardan, ayrıcalıklı sınıfa servet transferi yapıyor. Yoksullardan alınan vergileri düşük faizlerle zenginlere veriyor. O gruplar da konut sahibi olarak bu durumu ranta çeviriyor” diye konuştu. 

(Duran Bülbül)

YÜZDE 40 ÖNERİSİ

Çözüm önerilerini sıralayan Bülbül, “Anayasaya uygun bir şekilde yeniden sosyal hukuk devleti normlarının işlemesi gerekir. Yoksulların barınabileceği konutlar ise devlet aracılığıyla yapılmalı. Servet, servet artış vergisi ve bu vergilerde artan oran uygulanmalı. Yani servet arttıkça vergilendirme de bu bağlamda artmalı. Bu vergiler de yüzde 40 oranında başlamalıdır” ifadelerini kullandı.