Organize sanayi bölgelerine uygulanan enerji kesintileri üretimi vurdu

İran’ın doğalgaz kesintisi yapması nedeniyle Organize Sanayi Bölgelerine (OSB) yönelik uygulanan doğalgaz kısıtlaması ve elektrik kesintisi, üretimi vurdu. Fabrikalarda denetim yapılırken, üreticilere “sınırın aşılması durumunda gazın kesileceği” bildirilmeye başlandı. Bu nedenle fabrikalar, makineleri durdurmak zorunda kaldı. Enerji olmadan üretim yapılamacağını vurgulayan Anadolu Organize Sanayi Bölgesi (OSB) Yönetim Kurulu Başkanı Hüseyin Kutsi Tuncay, “Fabrikalarda üretim durdu. Enerji yok” dedi. CHP Genel Başkan Yardımcısı Ahmet Akın ise ihracat hedeflerine işaret ederek, “Sanayi çarkları durdu. Saray’ın krize reçete olarak sunduğu ihracatın artacağı söylemi de enerji buhranıyla birlikte geçerliliğini yitirdi” diye konuştu. 

İran’ın, “arıza” gerekçesiyle gaz akışını durdurması sonucu Türkiye’deki OSB’lerde kullanılan doğalgaz için yüzde 40 kısıtlamaya gidilmiş ve elektrik kesintisi yapılacağı açıklanmıştı. Ankara’da gaz dağıtımı yapan Başkentgaz da BOTAŞ’ın yazısı üzerine sanayicilere bildirimde bulundu. 20 Ocak’ta “ivedi” olarak gönderilen yazıda, “son dönemde mevsimsel koşulların etkisinin artması ve yurtdışı arz kaynaklarından sağlanan doğalgaz miktarındaki azalmalar nedeniyle Türkiye’de arz-talep dengesinin sağlanmasında bazı güçlüklerle karşılaşıldığı” belirtildi. 

"MÜEYYİDE YANSITILIR"

Dengenin sağlanmasında karşılaşılan güçlüklerin bertaraf edilebilmesi için gerekli tedbirlerin alınması ve uygulanması zaruretinin doğduğu aktarılan yazıda, kullanımın, “21 Ocak saat 08.00 itibarıyla ikinci bir bildirime kadar günlük ortalama doğalgaz miktarının yüzde 60’ına tekabül eden doğalgaz miktarı ile sınırlandırıldığı, talimata aykırı hareket edilmesi halinde ise BOTAŞ tarafından uygulanacak müeyyidelerin yansıtılacağı” kaydedildi. 

DENETİMLER BAŞLADI

Bunun üzerine fabrikalar, enerji sıkıntısıyla birlikte üretim krizine girdi. Edinilen bilgiye göre, fabrikalarda konuya ilişkin denetimler başladı. Kullanım sınırında olan ya da kotayı aşan fabrikalara uyarıda bulunulduğu, sınırda olanlara ise aşım durumunda kesinti yapılacağı yönünde bildirimde bulunulduğu öğrenildi. Birçok fabrika, çalışmalarını ya yarı yarıya indirdi ya da durdurdu. Üretmeye devam eden fabrikalara ise yine Başkentgaz tarafından “tehditvari” bir yazı gönderildi. Örneğin, bir sanayiciye 24 Ocak’ta gönderilen yazıda, doğalgaz kısıtlaması anımsatılarak, “BOTAŞ’tan alınan e-posta ile günlük doğalgaz çekişlerinin incelendiğinin, kısıntıya ilişkin uygun fiili çekiş yapılmadığının görüldüğünün, bildirime uygun doğalgaz çekişi yapılmaması durumunda istemeyerek de olsa sistem dengesinin sağlanabilmesi adına kesinti uygulaması yapılması zaruretinin doğacağının bildirildiği” aktarıldı.  

"MALİYET OLARAK YANSIYACAK"

Cumhuriyet’e konuşan Anadolu Organize Sanayi Bölgesi (OSB) Yönetim Kurulu Başkanı Hüseyin Kutsi Tuncay, elektrikte yüzde 70 kesinti, doğalgazda ise yüzde 60 kotasının uygulandığını vurgulayarak, “Fabrikalara yönelik denetim var. Bizi de ‘Yüzde 60 kapasiteyi geçtiniz, gazınızı keseriz’ diye uyardılar. Kesen olmadı ama uyarı yapıldı. Para cezası uygulanmadı, zaten hemen uygulanmaz, daha sonra faturaya gelir” dedi. Zorunlu olarak bütün yatırımcıları uyardıklarını ve kullanımın aşılması durumunda kesinti olabileceğinin bildirildiğini kaydeden Tuncay, “Elektrik kesintisi de var. Elektrikte kesinti olunca gaz da tek başına çok işe yaramıyor. Ekonomik sonuçlarının ne olduğunu ve ne kadar olacağı konusunda hiçbir öngörümüz yok. Üretim hayatının kısıtlanmasının ekonomiye etkileri, kendini bir günde belli etmez. Önümüzdeki günlerde bu kısa kesintinin bile ne kadar etkilediğini göreceğiz. Üretim maliyeti olarak yansıyacaktır” ifadelerini kullandı. Üretim yaşamının ana girdisinin enerji olduğunu ve enerji olmadan üretmenin mümkün olmadığını vurgulayan Tuncay, gelen kısıtlı enerjinin yalnızca idari ve güvenlik gibi alanlarda kullanılabildiğini aktararak, “Fabrikalarda üretim durdu. Şu an üretim yok. Üretim yapacak enerji yok” diye konuştu. 

"ÇARKLAR DURDU"

CHP Genel Başkan Yardımcısı Ahmet Akın ise Türkiye’de uzun süredir yaşanan ekonomik buhranın yanı sıra son günlerde patlak veren enerji buhranının sanayide üretimin durmasına neden olduğunu vurgulayarak, “AK Parti iktidarı, plansızlığın ve beceriksizliğin faturasını sanayiye kesti. Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ‘Daha çok üreterek bu badireyi atlatacağız’ diye açıklamalar yaparken, enerji kesintisi nedeniyle sanayi çarkları durdu” dedi. “Art arda gelen zamlarla enerjinin ulaşılabilir olmaktan çıkarak fahiş fiyata yükselmesinin yanı sıra yaşadığımız arz güvenliği krizi ne yazık ki Türkiye’de enerjinin artık kesintisiz bir şekilde sağlanamadığını gösterdi” değerlendirmesinde bulunan Akın, şunları kaydetti:

“Bu durum da maalesef yatırımın kaçmasına neden olabilir. Saray iktidarının yaşadığımız ekonomik krize reçete olarak sunduğu ihracatın artacağı söylemi de enerji buhranıyla birlikte geçerliliğini yitirdi. Pek çok sektörde üç günlük kesintinin bedeli en az 10 günlük üretim kaybı anlamına gelecektir. Sanayide üç günlük enerji kesintisinin bedelinin de ihracatta yaklaşık 30 milyar dolar tutarında bir kayıp anlamına geleceği belirtilmektedir. Bu kaybı telafi etmek için enerji arzının kesintisiz ve ulaşılabilir olması gerekir. Bu kaybı gidermek için elektrik ve doğalgazın sanayiye fahiş fiyattan değil, alınabilir bir fiyattan verilmesi gerekir.”

OSTEM’DEN İKİ FARKLI AÇIKLAMA

Ankara’da bulunan OSTİM OSB, internet sitesinden bölgedeki sanayi kuruluşlarına yaptığı duyuruda, BOTAŞ’tan gelen “kısıntı miktarının aşılması gerekçesiyle doğalgazın tamamen kesileceği” uyarısını paylaştı. Öte yandan OSTİM OSB’den yapılan açıklamada ise birçok OSB’nin üretime ara verdiği, kendi bölgelerinde kısıntı/kesintinin sadece saat 08.00-18.00 arasında uygulandığı belirtildi. Açıklamada görüşlerine yer verilen OSTİM OSB Bölge Müdürü Adem Arıcı, “Uygulamaya aldığımız program kapsamında sanayicilerimizin üretimini tamamen durdurmasını önledik” ifadesini kullanması dikkat çekti.