Yanlış tarım politikaları ve savaş ayçiçek yağını karaborsaya düşürdü

Yıllarca 70’li yılların sonlarındaki yağ ve akaryakıt kuyruklarını hatırlatarak propaganda yapan AKP, şimdi kendi “ustalık döneminin” kuyruklarıyla sınanıyor!

AKP iktidarının yanlış tarım politikaları ve küresel gelişmeler birleşince, yağ kuyrukları Türkiye’de yeniden hortladı. Rusya ile Ukrayna arasındaki savaş, Türkiye’nin gıdada arz güvenliğinin ne kadar tehlikede olduğunu da gözler önüne serdi. Şimdi de ayçiçek yağı krizi başladı.

Türkiye, dünyada ayçiçeği yağını en çok kullanan ülkelerden biri, tüketim yıllık yaklaşık 3 milyon ton. Üretim ise yaklaşık 1 milyon 900 bin ton. Dünya ayçiçeği ithalatının yüzde 32.4’ünü Türkiye yapıyor. İthalatın yüzde 50.6’sı Rusya’dan, 14.6’sı ise Ukrayna’dan. Bu iki ülkede de ticaret durdu.

Azak (Azov) Denizi’ndeki Rostov Limanı'ndaTürkiye’ye yağ getiren 15 gemide 110 bin ton ayçiçek yağının mahsur kalması iç piyasada ayçiçek yağı fiyatlarını yükseltti ve yurttaş market raflarına hücum etti. Dün İstanbul’da hemen hemen hiçbir markette 5 litrelik yağ bulunamadı. Fiyatlar da ortalama 108 liradan 140 liraya çıktı. Ayçiçek yağındaki krizi değerlendiren sanayiciler ve çiftçi temsilcilerine göre çare belli: “Yerli üretim desteklenmeli ve gıdada dışa bağımlılık azaltılmalı.”

"DAHA ÇOK KUYRUKLAR GÖRÜRÜZ"

Bitkisel Yağ Sanayicileri Derneği (BYSD) ise stokların nisana kadar yetebileceğini belirtti. Kamunun Rusya’da mahsur kalan gemiler için görüşmeler başlattığını söyleyen Başkan Tahir Büyükhelvacıgil, fiyat artışlarında diğer bir nedenin ise uluslararası piyasalarda yağ fiyatlarının 2 bin 500 dolara kadar çıkması olduğunu hatırlattı. Mahsur kalan gemilerde yaklaşık 110 bin ton yağ bulunduğunu söyleyen Büyükhelvacıgil, şunları söyledi:

“Herkes ihtiyacı kadar alsa raflar boş kalmaz, vatandaş panikle stoka yöneldi. Rostov’da bekleyen yağlar gelirse, arzda sorun yaşamayız.  Ancak emtia fiyatları dünyada artıyor. Bu artışlara karşı öncelikle çiftçimizi mutlu edecek destekler verilmeli ve üretimimiz artırılmalıdır. Bu gibi stratejik tarım ürünlerinde kendi kendimize yetebilmemiz şarttır.”

Türkiye’nin ayçiçeğinde kendine yeterliliğinin yüzde 66 olduğunu söyleyen Türk Mimar Mühendisler Odaları Birliği Ziraat Mühendisleri Odası Başkanı Baki Remzi Suiçmez ise dışa bağımlılığı destekleyen tarım politikalarının acilen değiştirilmesi gerektiğini belirtti. Türkiye İstatistik Kurumu’na göre Türkiye yüzde 11 büyürken tarım sektörünün yüzde 2 küçüldüğünü hatırlatan Suiçmez, “Çiftçi üretimden koptukça biz daha çok market kavgaları ve boş raflar görürüz. Üreticilerin ve bilimin önerilerine kulak verilse, üretici desteklense bunlar olmazdı.Onun yerine marketlere zabıta göndermek tercih edildi” dedi.

KARABORSA OLDU

Fiyatı 150 TL’leri bulan 5 litrelik ayçiçek yağı, raflarda tükenince internette kara borsaya düştü. Fırsatçı satıcılar 400 TL’yi bulan fiyatlarla satış yaptı. 18 lt yağ için ise 1500 TL’ye taksitli satışlar yapıldı.