"2008'de yaşananlar 2009'un provası"

AKİB Başkanı Bülent Aymen, 2008 yılı ihracat performansı ve 2009 yılı beklentilerini değerlendirmek için düzenlenen basın toplantısında yaptığı konuşmada, global krizin Türkiye'deki pek çok sektörü sarstığını belirterek, "Bu kriz 2009 yılında yaşayacaklarımızın küçük bir provası oldu. Krizle birlikte İstanbul, Bursa, Denizli, Gaziantep, Kayseri ve Konya gibi sanayinin geliştiği illerde, işten çıkarılanların sayısının 100 bini aştı. Eylül 2008'de toplam işsiz sayısı 2 milyon 548 bin olurken, işsizlik maaşı alan kesimde ise Ağustos'tan Aralık 2008'e kadar 120 binden 193 bine bir artış görüyoruz"

Bülent Aymen, istatistiklere göre Türkiye'de işsizlik oranının yüzde 11,6 olduğunu söyledi. Aymen "Akdeniz Bölgesi'nin ise yıllardır işsizlik oranı hiç yüzde 15'lerin altına düşmedi ve bölgeler arasında işsizlik sıralamasında en başta yer aldı. Ancak asıl acı veren 2009 yılında bu rakamların bile mumla aranabileceğidir" diye konuştu.

Aymen, krizin bölge ekonomisi üzerindeki somutetkileri içinse şunları söyledi. "Adana'da ikisi tekstil fabrikası olmak üzere 7 firma kapandı. 50'ye yakın işletme çalışanlarına biriken yıllık izinlerini kullandırıyor. Kayseri'de de bir firma bin kişiyi işten çıkardı. 6 firma ise kapısına kilit vurmak zorunda kaldı. Demir-çelik üretiminin merkezi İskenderun'da ise 7 büyük demir-çelik fabrikası yüzde 30 oranında işçi çıkarmış, bir firmada kapanmış durumda"
 

"2009 çetin bir yıl olacak"

Aymen, 2008 yılı Türkiye geneli ihracatının ilk 10 ay itibari ile 2007 yılı ile kıyaslandığında yüzde 10-15'in üzerinde olduğunu belirterek, "2008 yılı Kasım ve Aralık ayları toplam ihracatı 15,8 milyar dolarla 2007 Kasım ve Aralık ayı toplamı 20,5 milyar doların yüzde 23 altında kaldı. Sadece bu iki ay bile yeni yılın ne kadar çetin bir yıl olabileceğini gösteriyor" dedi.

AKİB'in durumunun genele göre biraz farklı olduğunu kaydeden Aymen şu görüşleri dile getirdi: "AKİB ihracatımız 2008'de 5,411 milyar dolarla yüzde 31 oranında arttı ve bu artış yılın son iki ayı da devam etti. Bu sürecin en önemli sebebi ise özellikle tarım ihracatımızın krizden diğer sektörlere göre nispeten daha az etkilenmesi. Unutulmaması gereken en önemli nokta tarım sektörünün emek-yoğun bir sektör olması"
 

"İhracatın sorunu yalnızca kriz değil"

AKİB Başkanı, ihracatın sorununun sadece kriz olmadığını vurgulayarak, "Komşu ülkelerle yapılan ihracatta nakliye ve lojistik anlamda çeşitli sorunlarla karşılaşıldı. Rusya'ya yapılan ihracatlarda özellikle yaş meyve sebze ihracatında Rus gümrük memurlarının yaptığı uygulamalar, yine kronikleşmeye bağlı başlayan kalıntı ilaç sorunu yaş meyve sebze ihracatımız için büyük sorun yarattı"dedi.

Aymen, krizin 2009'da reel sektörde ve özellikle ihracat alanında kötü etkilerinin katlanarak artacağını beklediklerini hatta bundan emin olduklarına dikkat çekti. Aymen, bu yüzden ihracatımız için yeni pazarların açılması, Ortadoğu pazarları konusunda gerekli anlaşmaların sağlanmasının gerekli olduğunun altını çizdi.

Bülent Aymen sözlerini şöyle sonlandırdı: "Krizin etkilerinin hissedilmesiyle beraber, dövizin yükseliş anlamında dalgalanması ihracatçı için iyi görünse de istikrarlı olmayan döviz kurları yüzünden bu sefer de fiyatı belirlenememiş ve pazarda pozisyon tutulması zorlaşmıştır. Reel sektör, ihracat hatta bankacılık sektörleri de serbest döviz kuru rejimine tam anlamıyla geçiş yapılmasını destekliyor. Hükümete düşen, firmalara finansman konusunda kolaylık sağlamak. Ucuz sermaye ile sağlanan firmalar daha rahat hareket edebilir ve işçi çıkarmaları da bu şekilde durabilir. 2009'da ülkemizin kazandığı her bir dolara ihtiyacı var. İhracatımız gerek Eximbank'la gerek vergi iadesi ödemelerinin hızlandırılmasıyla gerek başka indirim ve yöntemlerle desteklenmeli. Bu konuda Merkez Bankası'nın devreye sokulacağını düşünüyorum"