2008'e damgasına vuranlar

Siyaset dünyasında 2008'de yaşanan gelişmeler de gündemde uzun süre kalan konular arasında yer aldı. AKP MKYK üyesi Abdüllatif Şener'in partisinden, AKP Genel Başkan Yardımcıları Dengir Mir Mehmet Fırat ve Şaban Dişli'nin partilerindeki görevlerinden istifa etmeleri siyaset dünyasında 2008'de en çok konuşulan konuları arasındaydı.

Yargıtay 11. Ceza Dairesi'nin, kapatılan RP'nin son Genel Başkanı ve eski Başbakanlardan Necmettin Erbakan'ı "kayıp trilyon" davasında "özel belgede sahtecilik" suçundan 2 yıl 4 ay hapse mahkum etmesi fakat Balıkesir-Altınoluk'taki evinde ikamet eden Erbakan'ın cezasının, daha sonra "sürekli hastalık" nedeniyle Cumhurbaşkanı Abdullah Gül tarafından kaldırılması da 2008 Türkiye gündeminde dikkat çeken bir gelişmeydi.

2008 yılının sona ermesine birkaç gün kala ülke gündemi birçok konu meşgul etmişken, yurttaşların en çok hatırında kalanlar Ergenekon soruşturması ve davası, Yargıtay Cumhuriyet Başsavcısı Abdurahman Yalçınkaya'nın AKP'ye açtığı kapatma davası, Anayasa Mahkeme'sindeki türban davası, Almanya'da görülen Deniz Feneri e.V davası ve terör örgütü PKK'ye yönelik kuzey Irak'a yapılan hava ve kara harekatları oldu. 2008 gerek siyasi gerekse ekonomik anlamda yaşanılan olaylarla çok yoğun bir olurken, gündeme birçok dava, siyasi gelişme ve beyanat damgasını vurdu.

 

Ergenekon davası

İstanbul Ümraniye'de geçen yıl ele geçirilen patlayıcılarla ilgili başlatılan süreç "Ergenekon" soruşturması olarak devam etti. İstanbul'da görevlendirilen savcıların yürüttüğü çalışmalara ilişkin iddianamenin "Ergenekon terör örgütü" kapsamında hazırlandığı açıklandı.

Soruşturma kapsamında ise Türkiye'de benzeri çok olmayan çapta gözaltına alınmalar ve tutuklanmalar yaşandı. Dalga dalga süren gözaltılar kapmasında aralarında emekli Tuğgeneral Veli Küçük'ün de bulunduğu bazı kişiler tutuklandı.

Haklarında dava açılan Veli Küçük, İşçi Partisi (İP) Genel Başkanı Doğu Perinçek ve İstanbul Üniversitesi eski Rektörü Prof. Dr. Kemal Yalçın Alemdaroğlu'nun da aralarında bulunduğu 46'sı tutuklu 86 sanığın yargılanmasına ise 20 Ekimde İstanbul 13. Ağır Ceza Mahkemesi'nde başlandı. 

Yürütülen soruşturma kapsamında ADD Genel Başkanı emekli Orgeneral Şener Eruygur, emekli Orgeneral Hurşit Tolon ve gazeteci Tuncay Özkan'ın da aralarında yer aldığı bazı kişiler halen tutuklu bulunuyor. Öte yandan soruşturma kapsamında önce gözaltına alınan ve sonra serbest bırakılan ATO Başkanı Sinan Aygün'ün de bulunduğu bazı sanıklar hakkında ise henüz iddianame hazırlanmadı. Sağlık sorunları yaşayan emekli Orgeneral Eruygur ise tahliye edildi.

 

AKP'ye kapatma davası

Yargıtay Cumhuriyet Başsavcısı Abdurrahman Yalçınkaya'nın, 14 Mart'ta "laikliğe aykırı fiillerin odağı haline geldiği" iddiasıyla AKP'nin kapatılması istemiyle Anayasa Mahkemesi'nde dava açmasıyla yaşanlar, 2008 yılında belki de en fazla gündemde kalan konulardan biri oldu. Yalçınkaya hazırladığı iddianamede, ilk kez bir Cumhurbaşkanı için siyasi yasak istenmişti. İddianamede Başbakan Recep Tayyip Erdoğan'ın da aralarında bulunduğu 71 kişi için siyasi yasak istendi.

Davayı Anayasa Mahkemesi 30 Temmuzda karara bağladı. Yüksek Mahkeme heyetindeki 6 üye partinin "kapatılması", 5 üye ise "kapatılmaması" yönünde oy kullandı. Anayasa'da kapatma için aranan nitelikli çoğunluk olan 7 üyenin oyuna ulaşılamadı. Ancak Yüksek Mahkeme, AKP'nin 2008'de aldığı Hazine yardımından 1/2 oranında yoksun bırakılmasına karar verdi. 24 Ekim'de ise Anayasa Mahkemesi'nin, AKP hakkındaki kapatma davasına ilişkin gerekçeli kararı Resmi Gazete'de yayımlandı.

Gerekçeli kararda, "Dinin ve dinsel duyguların istismarı nedeniyle laikliğe aykırı görülen davalı parti eylemlerinin toplumu devlete ve siyasete yabancılaştırması yoluyla demokratik işleyişi engelleyebileceği ve anayasal düzenin meşruiyetinin sorgulanmasına yol açabileceği inkar edilemez" deniliyordu.

 

Irak'a hava harekâtı

Bölücü terör örgütüne karşı Türk Silahlı Kuvvetleri'nin mücadelesi bu yıl da artarak sürdü. Irak'ın kuzeyindeki Zap-Şivi, Avaşin-Basyan ve Hakurk bölgelerinde tespit edilen terör örgütü PKK/KONGRA-GEL'e ait hedeflere, Türk Hava Kuvvetleri'ne ait savaş uçaklarınca icra edilen hava harekatının ardından, 21 Şubat günü akşam saatlerinde, ağır kış koşulları altında sınır ötesi kara harekatı başlatıldı. 8 gün süren operasyonda 240 hedef vuruldu, çok sayıda terörist etkisiz hale getirildi.

Operasyon sonucunda ise 27 güvenlik görevlisi şehit oldu. Terörle mücadelede yılın en fazla konuşulan olayı ise Hakkari'nin Şemdinli İlçesindeki Aktütün Jandarma Sınır Bölük Komutanlığı'na 3 Ekim günü bölücü terör örgütünün Irak'ın kuzeyinde bulunan unsurları tarafından yapılan saldırı oldu. 17 güvenlik görevlisi şehit olduğu saldırıda 23 terörist de etkisiz hale getirildi. Terör örgütünün Irak'ın kuzeyindeki unsurlarına yönelik hava operasyonları ise yıl boyunca devam etti. Terör örgütünün çaresiz kalması sonucunda şehirlere yönelik saldırıları da gündeme meşgul eden en önemli olaylar arasında yerini aldı.

İstanbul Güngören'de peş peşe meydana gelen iki patlamada 17 kişi ile annesinin karnındaki bir bebek öldü, 154 kişi yaralandı. Ayrıca yine Diyarbakır'da ise askeri servis aracını hedef alan teröristlerce düzenlenen bombalı saldırıda 6'sı öğrenci 7 kişi öldü, 8 kişi yaralandı. İstanbul'daki ABD Başkonsolosluğu binası önündeki silahlı saldırıda 3 polis şehit olurken saldırıyı düzenleyen teröristlerden 3'ü de ölü ele geçirilmişti.

 

Türban davası

Üniversitelerde türbanını serbest bırakılmasına ilişkin Anayasa değişikliği ile bu süreçteki tartışmalar da 2008 yılında uzun süre gündemde kalan konular arasında yerini aldı.
Başbakan Recep Tayyip Erdoğan'ın İspanya'da, başörtüsü konusundaki "Velev ki bir siyasi simge olarak taktığını düşünün. Bir siyasi simge olarak takmayı da suç kabul edebilir misiniz?" sözlerinin ardından MHP Genel Başkanı Devlet Bahçeli, konunun "hukuki zeminde siyasal ve toplumsal gerginliklere yol açmadan çözüme kavuşmasında yardımcı olacaklarını" açıklaması ile 5735 sayılı "Türkiye Cumhuriyeti Anayasasının Bazı Maddelerinde Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun" çıkarılması ve Cumhurbaşkanı Abdullah Gül tarafından onaylanması ile üniversitelere türban serbestisi getirildi.
 

Anayasa değişikliğinin uygulamasına ilişkin süreçte YÖK Başkanlığı ile Üniversitelerarası Kurul'un farklı yöndeki görüşleri konunun uzun süre tartışılmasına neden olurken, CHP ve DSP'nin Anayasa değişikliğinin iptali istemiyle Anayasa Mahkemesi'nde dava açması sonucunda Yüce Mahkeme, anayasa değişikliğinin yürürlüğünü durdurarak, iptaline karar verdi.

 

Almanya'daki deniz feneri

2008 yılının son aylarında Almanya'da görülen "Deniz Feneri e.V" davasında Türkiye ile olan bağlantılı iddialar uzun süre gündemde kalan konular arasındaydı. RTÜK Başkanı Zahid Akman, dava sürecinde kendisine yöneltilen suçlamaları yalanlarken, Almanya'daki bu davada yer alan bazı iddialarla ilgili Ankara Cumhuriyet Başsavcılığı'na suç duyurusunda bulunulmasıyla soruşturma başlatıldı. Başsavcılık, Almanya'daki davanın karar ile diğer bazı bilgi ve belgelerini istedi.
 

Ankara Cumhuriyet Başsavcılığı'nın talimatı ile harekete geçen Maliye Bakanlığı Mali Suçları Araştırma Kurulu (MASAK) Başkanlığı, "Deniz Feneri" soruşturmasında adları geçen RTÜK Başkanı Zahid Akman'ın da aralarında bulunduğu 6 kişinin mal varlıkları ile varsa ortağı oldukları şirketlerin mal varlıklarına ilişkin inceleme başlattı. Zaman zaman ülke gündemine gelen Deniz Feneri davası ülke gündemi 2009'da da meşgul edeceğe benziyor.

 

Görev değişikliği

2008 yılında pek çok bürokrat, hukukçu ve asker de görevlerinden emekli oldu. Türk Silahlı Kuvvetleri'nin komuta kademesinde yaş haddinden emekli olması nedeniyle Orgeneral Yaşar Büyükanıt'ın yerine Genelkurmay Başkanlığına Kara Kuvvetleri Komutanı Orgeneral İlker Başbuğ, Kara Kuvvetleri Komutanlığına Orgeneral Işık Koşaner, Jandarma Genel Komutanlığına ise Orgeneral Avni Atila Işık getirildi. Yüksek Yargı'daki önemli görev değişiklikleri ise Osman Arslan'dan boşalan Yargıtay Başkanlığına Hasan Gerçeker'in, Sumru Çörtoğlu'dan boşalan Danıştay Başkanlığına ise Mustafa Birden seçilmesi oldu.

 

Günlük hayatı etkileyen gelişmeler

2008 yılında uygulamaya konulan bazı düzenlemeler ise günlük hayatı doğrudan etkiledi. Kapalı mekanlarda sigaranın yasaklanması, maddi hasarlı trafik kazalarında sürücülerin, polis beklemeden tespit tutanağı tutması ve kaza yapan araçları fotoğraflamasına ilişkin uygulamanın hayata geçirilmesi, cep telefonu abonelerinin numarasını değiştirmeden başka operatöre geçebilmesine olanak sağlayan "Numara Taşınabilirliği" de bu yıl başlayan önemli uygulamalar arasında yer aldı.
 

Ebediyete uğurladıklarımız

2008 yılında birçok önemli ve değerli isim de aramızdan ayrıldı. Bunlar arasında İstiklal Savaşı'nın hayattaki son iki gazisinden Yakup Satar Nisanda, emekli Albay Mustafa Şekip Birgöl ise Kasımda hayata gözlerini yumması başlıcalarıydı.

Bunun yanında siyaset dünyasında ise MHP İstanbul Milletvekili Gündüz Aktan, AKP İstanbul Milletvekili Osman Yağmurdereli, eski bakanlardan Ayvaz Gökdemir ve Ersin Faralyalı bu yıl yaşamını yitirdi.
 

Dünyaca ünlü opera sanatçısı Leyla Gencer, besteci ve devlet sanatçısı Avni Anıl, tiyatro sanatçıları Suna Pekuysal ve Hadi Çaman, bestekar Necdet Tokatlıoğlu, söz yazarı Aysel Gürel, müzisyen Tanju Duru, sanatçı Erkan Ocaklı ise sanat dünyasında bu yıl aramızdan önemli isimlerdendi. .

"Türkçenin yaşayan en büyük şairi" olarak nitelendirilen Fazıl Hüsnü Dağlarca, şair İlhan Berk, şair ve düşünce adamı Erdem Bayazıt, yazar ve bilim adamı Metin And'ın yanı sıra gazeteci Cüneyt Koryürek de aramızdan ayrıldı. Türkiye Futbol Federasyonu Başkanı Hasan Doğan, İş dünyasından Hasan Kalyoncu, Mustafa Yeşil ve Esat Edin de 2008'de yaşamını yitirenler arasındaydı.