4 ayda neler değişti?

AKP’nin “ileri demokrasi” söylemleri altında gerçekleştirilen 12 Eylül referandumunun ardından Türkiye sanattan eğitime, siyasetten yargıya büyük bir dönüşüm sürecine girdi. Okullarda harem selamlık düzen, alkol yasağı, heykel yıkma tartışmaları, sanat galerisi baskını, dizi ve haber sansürü artık Türkiye için sıradanlaştı. 3 yıl öncesine kadar “Sadece üniversitelerde türban istiyoruz” diyen AKP, kamuda da türbanı hedeflediğini ortaya koydu. İşte 12 Eylül referandumunun ardından Türkiye’nin gündemine gelen “ileri demokrasi!” örneklerinden bazıları:

Sanat galerisi basıldı ‘İnsanlık anıtı’ hedef oldu

- İstanbul Tophane’de bir sanat galerisi açılışı, bir grubun saldırısına maruz kaldı. İçki içildiğini gerekçe gösteren saldırganlar galerinin camlarını kırdı, davetlileri tartakladı.

- Başbakan Erdoğan, Kars’ta Türkiye-Ermenistan arasındaki kardeşliği simgeleyen ‘İnsanlık Anıtı’nı “ucube” olarak nitelendirdi ve belediyeyi göreve çağırdı. Eski Kars Belediyesi Başkanı Nevzat Bozkuş, Erdoğan’ın bu açıklamasından hemen sonra heykelin kaldırılacağını söyledi.

- Antalya Altın Portakal Film Festivali jüri üyeliğine seçilen dünyaca ünlü yönetmen Emir Kusturica, Kültür ve Turizm Bakanı Ertuğrul Günay’ın tepkisiyle karşılaştı. Günay’ın Kustrica’ya tepki festivale katılmayacağını açıklamasının ardından ünlü yönetmen jüri üyeliğinden çekildi.

- Hakkında; “O gâvur gelmesin” denilerek kampanya açılan Hint asıllı İngiliz yazar V. S Naipaul İstanbul’daki Avrupa Yazarlar Parlamentosu’na katılmaktan vazgeçti.

- RTÜK, Kanuni Sultan Süleyman’ın yaşamını anlatan ve harem ve alkol sahneleriyle bazı çevrelerin tepkisini çeken “Muhteşem Yüzyıl” adlı dizi için Show TV’ye uyarı cezası verdi.

- Demokratikleşme söylemlerini ağzından düşürmeyen AKP RTÜK yasasında “milli güvenliğin açıkça gerekli kıldığı hallerde Başbakan veya görevlendireceği bakanın yayını durdurabileceği” ifadesine dokunmadı.

İçkiye sınırlama, özel hayata GBT

- “Tütün Mamulleri ve Alkollü İçkilerin Satışına ve Sunumuna İlişkin Usul ve Esaslar Hakkında Yönetmelik” ile alkol satışına büyük sınırlama getirildi. Başbakan Erdoğan, eleştiriler üzerine “Aksırıncaya tıksırıncaya kadar içiyorlar, bir şey mi diyoruz” diyerek alkol tüketimine karşı tepkisini ortaya koydu.

- Ankara’da polis restoran bastı, çocuklarıyla yemek yiyen ailelerin kimliklerini topladı. Gerekçe olarak mekâna 18 yaşın altındakilerin alınmasını gösterdi.

- Ankara’nın göbeğinde iki polis memuru, Kurtuluş Parkı’nda el ele dolaşan, bank ve çimlerde oturan genç çiftleri genel bilgi toplamaya (GBT) tabi tuttu, “Uygunsuz oturuyorsunuz” uyarısında bulundu.

- Cumhurbaşkanı Gül’ün memleketi Kayseri’de de polisin içki satılan yerleri ve içki içen vatandaşları fotoğraflayarak fişlediği ve dükkân sahiplerinin de içki satmaktan vazgeçtiği bildirildi.

- Hükümet geniş kapsamlı bir araştırma için harekete geçti. Devlet Bakanı Faruk Çelik; din devlet ilişkileri, türban ve kamusal alan tartışmaları, okullardaki din eğitimi başta olmak üzere birçok konunun anketin konusu olacağını belirtti.

- Başbakanlık’ta sipariş soru dönemi başladı. Başbakan’a istemediği soruları soran gazetecilerin kurumları aranarak “Muhabirinizle Başbakanlık’ta çalışmak istemiyoruz” denildi.

Kenan Evren yargılanamadı

- Referandum sürecinin en önemli propaganda malzemelerinden biri olan “darbecilerin yargılanacağı” savı geçersiz kaldı. Suç duyuruları üzerine açılan soruşturmada Ankara Cumhuriyet Başsavcılığı görevsizlik kararı verdi.

- Erdoğan’ın referandum öncesi idamını hatırlatıp gözyaşı döktüğü Erdal Eren’i anma gecesi için Esenyurt Belediyesi “Salon boş” dedi. 20 gün sonra da dolu olduğu yanıtı verildi.

Adalete ‘domuz bağı’

- Anayasa Mahkemesi’nin çalışma yasa tasarısıyla davalarda Başbakan’ın da görüş bildirebilmesinin yolu açılıyor. Tasarıya göre, yüksek mahkeme, Yargıtay ve Danıştay kararlarını kaldırabilecek.

- Hâkimler ve Savcılar Yüksek Kurulu’na ilişkin anayasa değişikliği ve kurulun yapısının değiştirilmesinin ardından, Adalet Bakanlığı’nın üst düzey yöneticileri kurul üyeliğine seçildi, kürsü hâkim ve savcılarına görev verilmedi.

- Domuz bağı kullanarak işledikleri cinayetlerle gündeme gelen Hizbullah sanıklarının yargılandığı dava 10 yılda bitirilmediği için 188 cinayetle suçlanan yakın tarihin en kanlı örgütünün üyeleri tahliye edildi.

- AKP iktidarı Silivri’deki hukuksuzluğa kulaklarını tıkamakla kalmadı, tutukluları daha da mağdur etmek için yasa hazırladı. Hâkim ve savcıların yaptıkları işlemler ve verdikleri kararlar nedeniyle haklarında tazminat davası açılamasının önüne geçen düzenleme TBMM’den geçirildi.

- Kamuoyunda “Taş atan çocuklar yasası” olarak bilinen yasayla Hrant Dink suikastı sanığı Ogün Samast’ın çocuk mahkemesinde yargılanmasının önü açıldı.

Öğrenciye dayak, 45 santim, türban

- Mersin’deki Nevit Kodallı Anadolu Güzel Sanatlar ve Spor Lisesi Müdürü İbrahim Tol, erkek ve kız öğrencileri sürekli sözlü şekilde uyararak birbirlerine 45 santimden fazla yaklaşmamalarını istedi. Öğrenciler, “Etek giyen kız öğrenciler için sıraların önüne tahta yapıldı” diye isyan ederken veliler müdürün azarıyla karşılaştı.

- 18. Milli Eğitim Şûrası’nda 8 yıllık kesintisiz temel eğitimin bölünmesi ve ortaokulların yeniden açılması gündeme geldi. Şûra kapsamında gerçekleştirilen Ege Bölge Çalıştayı’nda il milli eğitim müdürlüğü tarafından önerilen “kızlar ayrı okulda, erkekler ayrı okulda okusun” önerisine Milli Eğitim Bakanı Nimet Çubukçu’dan destek verdi.

- Türban, referandumdan sonra fiili olarak üniversitelerde serbest bırakılırken Mersin ve Adana’da türbanlı olarak ilköğretim okullarına giren öğrenciler tartışma yarattı. Başbakan Erdoğan son olarak türbanda hedefin kamu kurumları olduğunu açıkladı.

- AKP politikalarını protesto etmek isteyen üniversite öğrencilerine polis “orantısız güç” uyguladı. Dolmabahçede rektörlerle Başbakan’ın görüşmelerini protesto etmek isteyen grubun içinde yer alan hamile bir öğrenci polis şiddetiyle bebeğini kaybetti.