9.8 milyon kişi kayıtdışı

Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) verilerinden yapılan belirlemeye göre, Kasım'da istihdam edilen toplam nüfus 22 milyon 854 bin olurken, bunun 9 milyon 778 bin kişisini herhangi bir sosyal güvencesi bulunmayanlar oluşturdu. Kasım 2009'da yüzde 43.9 olan kayıtdışı istihdam oranı 2010 yılının aynı döneminde 1.2 puanlık azalışla yüzde 42.8'e indi. Kasım itibariyle son bir yıllık dönemde kayıtdışı çalışanların sayısında yaklaşık 44 bin kişilik azalış yaşandı. Kasım'da bir önceki yılın aynı dönemine göre erkek istihdamında kayıtdışılık oranı 1.4 puan gerilemeyle yüzde 36.7 olurken, 16 milyon 394 bin erkek çalışanın 6 milyon 22 binini kayıtdışı çalışanlar oluşturdu. Son bir yılda erkek istihdamındaki artış 699 bin kişi olurken, kayıtdışı çalışan erkek sayısında 46 bin kişi arttı.

Kadın çalışanlar içinde kayıtdışılık oranı 1 puan azalarak yüzde 59.2'den yüzde 58.1'e geriledi. 6 milyon 460 bin kişilik kadın istihdamından 3 milyon 756 bininin kayıtdışı istihdam ettiği saptandı. Son bir yıllık dönemde istihdam edilen kadın sayısı 413 bin kişilik artış gösterirken bunun 177 bin kişisinin kayıtdışı istihdam ettiği tespit edildi.
 

Kendi adına çalışan 3 milyon 96 bin kişi kayıtdışı istihdam ediyor

Kasım itibariyle son bir yıllık dönemde kendi hesabına çalışanlar arasında kayıtdışı istihdam edenlerin sayısı 58 bin kişilik artışla 3 milyon 96 bin oldu. Bu dönemde kendi hesabına çalışan 4 milyon 549 bin kişiden yüzde 68.1'i kayıtdışı istihdam etti. Ücretli ve yevmiyeli olarak çalışan toplam 14 milyon 127 bin kişiden yüzde 26'sını oluşturan 3 milyon 673 bin kişisinin kayıt dışı çalıştığı belirlendi. İşveren olarak faaliyet gösteren 1 milyon 222 bin kişiden yüzde 23.1'ini oluşturan 282 bin kişinin de sosyal güvenlik kaydı bulunmadığı tespit edildi.
 

2.7 milyon ücretsiz aile işçisinin sosyal güvencesi yok

Kayıt dışı "çalışanlar" içinde en büyük grubu ücretsiz aile işçileri oluşturdu. Büyük bölümü tarım kesiminde bulunan ve standart bir istihdamdan farklı olarak tarım ya da ticaretle uğraşan ailesine yardım eden bu kişilerin toplam sayısı 2 milyon 956 bin kişi. Bunların yaklaşık yüzde 92.3'ü oranındaki 2 milyon 727 bininin sosyal güvenlik sistemine kayıtlı olmadığı görüldü. Normal bir istihdam olanağı elde edemediği için mevcut konumda yer alan bu kişilerin, ücretsiz aile işçisi şeklinde tanımlanması, Türkiye'deki işsizliğin boyutlarını da olduğundan küçük gösteriyor. Kayıt dışı çalışanlar toplamının 4 milyon 801 bini tarımda, 4 milyon 971 bini ise tarım dışı sektörlerde bulunuyor. Tarım sektöründe sosyal güvenlikten yoksun çalışanların oranı Kasım 2009'da yüzde 85.6 iken, bu oran 2010 Kasım'ında yüzde 84.5'e geriledi. Tarım dışı sektörlerde istihdam edenler içinde sosyal güvenlikten yoksun olanların oranı ise 2009 Kasım'ındaki yüzde 30.4'lük seviyesinden yüzde 29'a indi.