AB’nin kader zirvesi

Avrupa Birliği’nin (AB) göçmenler, Avro bölgesi, Britanya’nın birlikten çıkışı (Brexit), transatlantik ittifakındaki çatlaklar, Rusya’ya yönelik yaptırımlar, güvenlik, savunma gibi önemli sorunlarının masaya yatırılacağı liderler zirvesi dün Brüksel’de başladı. İki günlük zirvenin en hassas gündeminin göçmen konusunun olması bekleniyor. Göçmenlere “açık kapı” politikası nedeniyle hem ülkesinde hem de birlikte eleştirilerin hedefine yerleşen Almanya Başbakanı Angela Merkel, dün parlamentoda yaptığı konuşmada sığınmacı gündeminin AB için “tamam mı devam mı” sorunu haline gelebileceği uyarısında bulundu.

Göçmen sayısı azaldı ama...

AB Konseyi Başkanı Donald Tusk’ın davet mektubunda öncelikli gündem maddesinin “Doğu ve Batı Akdeniz Göç Yolları ve göçün önlenmesi amacıyla üye devletler ve geçiş ülkelerine destek” olacağını belirttiği zirve aslında Avrupa’ya göçmen akının son yılların en düşük seviyesinde kaldığı döneme denk geliyor. Suriye savaşının da tetiklemesiyle 2015’te Avrupa’ya denizden ve karadan ulaşan sığınmacı sayısı patlama yaparak 1 milyonu bulmuştu. Göçmen sorununun kıta dışındaki sınırlarda çözülmesi gerektiği yönündeki görüşünü dün bir kez daha yineleyen Tusk dün yaptığı açıklamada 3 yılda yasadışı göçü yüzde 96 düzeyinde düşürdüklerini açıkladı. Uluslararası Göç Ofisi’ne göre, 2018’in ilk 16 haftasında ise AB’ye denizden sadece 18 bin 939 göçmen ulaşabildi. Bu rakam 2016’da 205 bin 613, 2017’de ise 44 bin 58 olarak kaydedilmişti. Türkiye ile yapılan “kirli pazarlık” yorumlarına yol açan anlaşmanın da Yunanistan üzerinden karadan girişi neredeyse sıfır noktasına getirdiği belirtiliyor. Yine de, yıllar boyunca sayısı artan göçmenlerin uyum sürecinde yaşanan zorluklar, güvenlik kaygıları ve ekonomik krizlerle de birleşerek AB ülkelerindeki siyasetin temel gündemlerinden biri haline geldi. İtalya, Avusturya, Macaristan’da aşırı sağcı iktidarların başa gelmesinin yanı sıra Almanya ve Fransa gibi lokomotif ülkelerde de yabancı düşmanlığına varan aşırı sağ eğilimin yükselmesi iktidarları baskı altına alıyor.

Merkel’den Türkiye örneği

Zirveden önce Alman parlamentosundaki konuşmasında Merkel, diğer önemli gündemlerin yanı sıra göçmen konusunun Avrupa’nın kaderini belirleyebilecek konulardan biri olduğunu söyledi. Türkiye’nin sığınmacılarla ilgili çok önemli bir iş başardığını savunarak göçmen akımını kontrol altına alabilmek için Türkiye ile olduğu gibi Afrika devletleriyle de anlaşma yapılması gerektiğini belirtti. “Türkiye’ye anlaşma kapsamındaki ikinci 3 milyar avroluk paketi hazırlayarak yardımcı olduğumuzun mesajını verebilmeliyiz” diyen Merkel, ikinci ödemenin yapılmasını engelleyen Roma’ya da mesaj verdi. Yasadışı göçün önlenmesi konusunda ise Avrupa genelinde uzlaşı olduğunu vurguladı.

Sorunlar yumağı...

AB’nin en kritik zirvelerinden biri olarak yorumlanan Brüksel toplantısında yalnızca göçmen sorunu ele alınmıyor. Haziran başında Kanada’da yapılan G7 zirvesinde su yüzüne çıkan ABD-AB gerilimi ve okyanus ötesi müttefiğin uyguladığı yeni gümrük tarifelerine karşı nasıl önlemler alınacağı önemli bir gündem maddesi. AB Komisyonu Başkanı Tusk, önceki günk AB’nin ABD ile ilgili en kötü senaryoya hazırlık yapması gerektiğini söylemişti. Avro bölgesi için bir ortak bütçe oluşturulması da zirvenin gündemlerinden. Fransa ve Almanya’nın bu konuda uzlaşıya vardığı belirtiliyor. Brexit sürecine ilişkin sunum yapması beklenen Britanya Başbakanı Theresa May ise dün Rusya’ya yaptırımların devamından yana tavır sergiledi. Roma, önceki gün Rusya’ya Kırım’ı ilhakından kaynaklanan yaptırımların otomatikman uzatılmasına karşı olduğunu bildirmişti. Zirvede Türkiye’ye ilişkin yeni bir değerlendirme yapılması ise beklenmiyor. AB Dışişleri Bakanları’ndan oluşan Genel İşler Konseyi üç gün önce Ankara ile katılım müzakerelerinin durduğunu vurgulamış, Türkiye ile Gümrük Birliğini güncellemenin gündemde olmadığını açıklamıştı