Adaletin bu mu Türkiye?

Washington merkezli düşünce kuruluşu Dünya Adalet Projesi’nin (World Justice Project) 66 ülkeyi değerlendiği “hukukun üstünlüğü” karnesine göre Türkiye sınıfta kaldı.

Temel haklarda 58’inci, hükümetin yargı üzerindeki etkisinde 52’inci, ceza yargısının etkinliğinde ise 48’inci sırada yer aldı. Temel haklarda Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi’ne taraf olmayan Senegal ve Bangladeş gibi ülkeler bile Türkiye’nin önüne geçti. Bu tabloya karşın Türkiye, Türk halkının sivil yargıya başvurusu konusunda iyi not aldı. Dünya Adalet Projesi’nin İstanbul, Ankara ve İzmir’de bin denek üzerinden gerçekleştirilen anket ve yaklaşık 300 konu uzmanının doldurduğu soru formundan elde edilen verilerle oluşturulan 2011 raporunda çarpıcı saptamalar yer aldı. Raporda Türkiye, “üst orta sınıf” geliri olan 19 ülke arasında değerlendirildi. Raporda insan hakları, hükümetin yargıya etkisi, ceza yargısının etkinliği, temel haklar, sivil yargıya erişim gibi çeşitli alanlarda çalışma kapsamına alınan 66 ülke değerlendirildi ve birbiri ile kıyaslandı.

52. olduk

Raporun en dikkat çeken bölümü temel haklar konusunda oldu. Türkiye, temel hakların korunmasına ilişkin önemli taahhütleri içeren Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi’ne (AİHS) taraf olmasına karşın, 66 ülke arasında 58’inci, kendi gelir grubundaki 19 ülke arasında ise 19’uncu oldu. AİHS’ye taraf olmayan dolayısıyla temel haklar konusunda uluslararası bir taahhüt altına girmemiş, Güney Kore, Tayland, Güney Afrika, Endonezya, Hindistan, Senegal ve Bangladeş bile Türkiye’nin önünde yer aldı. Bu ülkelerin yanı sıra Polonya, Rusya, Lübnan ve Arnavutluk’taki temel hakların Türkiye’den daha iyi korunduğu ortaya çıktı. “Hükümetin yargı üzerindeki etkisi” başlığında da sınıfta kalan Türkiye, hükümetin yargıyı en çok etkilediği ülkeler sıralamasında 66 ülke arasında 52’inci oldu. Hükümetlerinin yargıyı etkilemesi konusunda Türkiye’den daha iyi durumda olan ülkeler arasında ise Güney Kore, Malezya, Jamaika, Meksika, Fas ve Nijerya yer aldı.