Alışverişte söz hakkı kimde?

Gümüşhane Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Öğretim Üyesi Yrd. Doç. Dr. Ekrem Cengiz tarafından Diyarbakır, Trabzon, Ankara ve İzmir'de 432 kişi ile yüz yüze anket çalışması yapıldı. Anket çalışmasında, ürün ve veya hizmet satın alımında yaş artıkça kadınların, yaş azaldıkça da erkeklerin aldığı kararın etkili olduğu tespit edildi.

Satın alma kararında, ankete katılan 18-30 yaş grubundan 88 çiftte erkeklerin, 2 çiftte kadınların hakim olduğu belirlenirken, 60 ve üstü yaş gurubunda ise erkeklerin baskın olduğu aileye rastlanmadı. 60 ve üstü yaş gurubunda bulunan 153 çiftten 93'ünde kadınların kararları satın almada hakim olduğu, geriye kalan 60'ında ise müşterek kararların etkili olduğu ortaya çıktı.


Eğitimsiz ailelerde erkekler hakim

Araştırmada, ayrıca eğitim seviyesi düşük eşlerin olduğu ailelerde satın alma kararlarında erkeklerin sözünün geçtiği, ortaokul mezunu olan eşlerde ise satın almada kadının kararının etkili olduğu ifade edildi. Lise ve üniversite mezunu olan eşlerin olduğu ailelerde de müşterek kararların satın alma kararlarına hakim olduğu görüldü.

Satın almada, diplomasız ya da sadece okur yazar 58 çiftten 2'sinde müşterek kararların etkili olduğu, üniversite mezunu 159 çiftten ise 74'ünün müşterek kararlarla ürün ya da hizmet satın aldığı ortaya çıktı.

Yrd. Doç. Dr. Ekrem Cengiz, konuyla ilgili araştırma sonuçlarının geleneksel Türk toplumunun yapısını yansıttığını ifade etti.

Türk erkeğinin, ailede daha çok çalışan ve üreten taraf olduğunu bildiren Yrd. Doç. Dr. Cengiz, şunları söyledi: ''Anket sonuçlarında görüldüğü gibi eğitim seviyesi yükseldikçe yani aileler bilinçlendikçe daha çok müşterek kararlara yöneliyor. Ancak yaş gruplarına göre incelendiğinde yaşlılarda kadınların, genç çiftlerde ise erkeklerin daha çok baskın olduğunu görüyoruz. Bu da erkeğin çalışan taraf olmasına bağlı olarak kadına göre daha çok yıpranmasından kaynaklanıyor. Kadın daha az yıpranan taraf olduğu için yaşlılık döneminde erkeklere göre daha güçlü olabiliyor.''