Artık bu sanayi modeli işlememektedir

Araştırmaları teknoloji, bireyleşme, tüketim, zaman, Amerikanlaşma, kapitalizm konuları odağında yoğunlaşan Bernard Stiegler, Derrida’nın danışmanlığında doktorasını tamamlamıştır. Stiegler, Londra, Goldsmiths Üniversitesi profesörü, felsefi düşünme gurubu Ars Industrialis’in öncüsü ve başkanı, Georges Pompidou’nun bünyesinde kurulan Araştırma ve İnnovasyon Enstitüsü’nü de yönetmektedir.
 
Sunumunuzda Batı felsefesini eleştirdiniz…

Şu anda Fransız felsefesinde, Deleuze, Foucault, Derrida’da da görülen batı felsefesinin eleştirisi asıl Marks Engels’in Alman İdeolojisi kitabıyla başlamıştır.


Felsefenizde yer verdiğiniz katkı ekonomisi kavramını açar mısınız?

20.yy’a özgü bir model vardı; sanayi modeli. 2008 yılında bu model yıkıldı. Sanayi modelini Keynes, Schumpeter gibi ekonomistler desteklemiş, kurmuşlardır. Bu modelde tüketici üretici ayrımı vardır. Sayısalla gelen modelde ise, artık bu sanayi modeli işlememektedir. Onun yerine kişilerin ancak ve ancak katkıda bulundukları sürece işleyen bir süreç söz konusudur. Onun için günümüzde bu sanayi modeli değişmiş, katkı ekonomisiyle ancak kendini dizginleyebilecek dediğim yeni bir evre ortaya çıkmıştır.


Günümüz felsefesinin üzerinde durması gereken hangi problemdir?

Ben buna farmokoloji diyorum. Derrida, Platon’u okurken ortaya çıkarmıştı. Ama bu buluşunu sonuna kadar götürmedi. Farmakon aynı zamanda ilaç, aynı zamanda zehir anlamına gelir. Teknolojinin kendisi de bir farmokondur, hem ilaç hem zehir. Farmokonda zehirleyici değilde tedavi edici bir takım düzenlemeler yapmak felsefenin, politik ekonominin şimdi en önemli problemi bu.


Günümüzde teknoloji nasıl ele alınmalı?

Fransızca teknik olanla teknoloji arasında bir ayırım vardır. Teknik zanaatla ilgili bir şeydir. Teknoloji sanayi ile ilgilidir. Bu açıdan teknolojinin problemi bambaşkadır. Ancak katkı aracılığıyla düzensiz ve pazara yönelik zehirleyici yönünden sıyrılabilir.

Yatırım ekonomisi krizi çözebilir mi?

Her türlü hakiki yatırımı doğası gereği imha eden, tüketimciliğin yol açtığı kısa vadecilik, sistemsel olarak yatırımların spekülasyonlara ayrışmasına neden olur. Bu bir yatırım değil yatırımı geri çekme başını kuma gömmedir. Hangi yeni sanayi politikasının gerektiği sorunu ekonomik olduğu kadar siyasi bir meseledir.