Baharın gelişi çiçeklerden bellidir

Cemre düştü, bahar geliyor. Balkonlar temizlensin, fazlalıklar atılsın, evler çiçeklensin, neşelensin. Evde ya da balkonda kolay yetişen, mis kokan çiçekleri, balkonları depo olmaktan çıkarıp dönüştürürken neler yapabileceğimizi  işin uzmanlarına sorduk. Herkesin evde yapabileceği, coşturan iksir tarifleri aldık. Tarifi bizden, orkideyi coşturması sizden...

SEZEN ÖLÇER (BOTANİKÇİ) INSTAGRAM: LİTTLEMİSSKAKTUS

Baharın gelmesi ile birlikte hem ruhumuz hem doğa canlanmakta. Doğa günden güne renklenirken, biz de kendi evimiz veya bahçemize bu renkleri taşıyabiliriz. Bahar ayları ile birlikte bir çok bitki ekebiliriz. Ama en kolay yetiştirilebilecek ve renkli seçeneklerden birkaçını burada sıralamak gerekirse:

Begonya: Begonyalar saksılarda kolaylıkla yetişebilen bir çeşittir. Aydınlığı severler, arada bitkimizi döndürerek her cephesinin eşit güneş almasını sağlarsak bitkimiz daha sağlıklı olacaktır. Begonyalar için en çok dikkat etmemiz gereken konu, rüzgârdır. Rüzgarın çok olduğu bölgelerden uzak tutmalıyız. Rengarenk çeşitleri ile begonyalar bahar bitkileri için vazgeçilmezdir.

Lale: Bahar aylarında özellikle İstanbul’un bir çok bölgesinde görmeye başladığımız rengârenk ve zarif laleler, hem evlerde balkonlarımız hem de bahçelerimiz için çok güzel alternatiftir. Kışın yapraklarını dökerek inzivaya çekilen laler için bahar uyanma vaktidir. Soğan köklü yapısı ile dikimleri oldukça kolaydır. Biraz nazlıdırlar, aşırı soğuk veya aşırı sıcağa duyarlıdırlar ama baharı simgeleyen gerçek bir görsel şölendirler.

Sümbül: Ortalığa yayılan mis gibi kokusu ile bizleri büyüleyen sümbüller de bahar aylarında tercih edilebilecek bitkilerdendir. Yine soğan köklü yapısı ile dikimi kolaydır. Sümbülleri de aşırı soğuk ve aşırı sıcaktan, yakıcı güneş ışığından korumalıyız.

Menekşe: Minik mor yaprakları ile kalbimizi fetheden bir klasik olan menekşeleri ister bahçemizde ister evlerimizde cam önünde rahatlıkla yetiştirebiliriz.

Mimoza: Eğer ufak saksı çiçeklerinin dışında bir alternatif arıyorsanız, Mart ayını süsleyen, aynı zamanda 8 Mart Dünya Kadınlar Günü’nün de sembolü olan mimoza için sizi böyle alalım. Mimozalar, havalar ısınmaya başladığında çiçek açmaya başladığından, baharın müjdecisi de olur aynı zamanda. Sarı minik çiçekleri ile bahçelerinize hoş bir hava katacak olan bu bitkiye bahar başlangıcında sevgiyle yer açabilirsiniz.

SAKSILAR DEĞİŞSSİN, YAPRAKLAR TEMİZLENSİN

Bahar demek bakım ve temizlik demektir. Dolayısıyla öncelikle bitkilerimizin üzerindeki kuru yaprakları temizlemeliyiz. İhtiyaç duyan türlerde budama yapmak için ise bahar en doğru zamandır. Yine toprak ve saksı değişimleri için de bahar beklemekte olduğumuz o doğru zamandır.

GEREĞİNDEN BÜYÜK OLMASIN

Kış boyunca uykuda olan bitkilerimizi bir veya iki boy büyük saksıya dikebilir ve bu işlemi yaparken aynı zamanda toprak değişimi de yapabiliriz. Burada saksı ebadının seçimi önemli, almışken daha büyük saksı alalım mantığı yanlış çünkü. Eğer gereğinden büyük saksı seçimi yapılırsa, bitkilerimiz önce saksısını doldurmaya çalışacak. Yani tüm enerjisini öncelikle saksı içini doldurabilmek için köklerine verecek; böylece gövde büyümesi yavaş ve geç olacaktır. Bu sebeple saksı seçimi yapılırken mevcut saksısının 1, en fazla 2 boy büyüğü tercih edilmelidir.

Yine bahar ile birlikte bitkilerimize besin takviyesi de yapabiliriz. Bunun için Mart ortası gibi havaların biraz daha ısınmaya başladığı dönem idealdir.

DRENAJA DİKKAT

Toprak alırken dikkat etmemiz gereken en önemli konu amaca ve bitkinin türüne göre toprak seçimi yapmaktır. İç mekan bitkileri için torflu toprak tercih etmelisiniz. Topraklarınızı pomza taşı, perlit ve hatta biraz da cocopeat ile zenginleştirebilirsiniz. Böylece drenajı daha iyi olacak ve bitkileriniz için daha sağlıklı bir ortam oluşturacaktır. Not: Saksı dibine koyacağınız pomza taşları (bulamazsanız çakıl taşı da kullanabilirsiniz) ile bitkinize dikim öncesi drenaj oluşturabilir ve aşırı sulama hatalarından kaynaklanabilecek kök çürümelerini bir nebze de olsa önlemiş olursunuz ;)

TOPRAĞI DA İYİ SEÇİN

Bitkinizi iyi bir çiçekçiden veya iyi bir seradan, yani güvenilir adreslerden aldıysanız bitkinizi ve toprağı da taze ise toprak değişimi yapmanıza gerek yok. Kendi toprağı ile devam edebilirsiniz bir dönem için. Ancak maalesef bazı adreslerden alınan bitkilerdeki toprak probleminden ötürü, kısa bir sonra böceklenme veya birtakım hastalıklar başlayabiliyor. Çünkü maalesef bazı işletmelerde toprak doğadan olduğu halde alınıp işlem görmeden paketleniyor veya bitkiler için direkt kullanılıyor. Oysa ki toprak mutlaka öncesinde işlem görmeli, ki içerisinde doğal olarak bulunabilecek böcek ve/veya larvalardan arınabilsin. Aksi takdirde saksı ile veya poşetle aldığımız toprak ile birlikte evlerimize geliyor ve kısa bir süre içinde bitkiyi böcek veya hastalık sarmış oluyor. Bu sebeple gerek bitki alırken gerek toprak alırken güvenilir adreslerden alım yapılmalıdır.

5 ADIMDA BALKON BAHÇEYE DÖNÜŞSSÜN

Peyzaj Mimarı ve Floral Stylist Selen Tanyeri, kış boyunca uykuda olan balkonlarımızı 5 adımda çiçek bahçesine dönüştürmenin püf noktalarını anlattı:

INSTAGRAM: SELENOKANTANYERİ

1- Balkonları bahçeye dönüştürmek için biraz hayal gücü ve ön çalışmaya ihtiyaç var. Şöyle gözünüzü kapatıp hayal edin. Nasıl bir stil, görüntü yaratmak istiyorsunuz? Buna göre hem dekoratif detayları hem de bitkileri belirleyebilirsiniz. 

2- İkinci aşama ise temizlik zamanı, fazlalıkları atmakla işe devam edin. Kış döneminde evde fazla gelen, gözümüzün önünden kaldırmak istediğimiz ama atmaya da kıyamadığımız birçok eşya balkonda yığılıyor. Gün, tüm bunları temizleme günü!

3- Üçüncü adımda ise; boya! “Duvar boyası ben yapamam” diyenler, hiç itiraz etmeyin ve renk seçmeye girişin. Boyanın da ardından duvarda dekopaj kağıtlarla ya da yine akrilik boyalar ile desenler, duvar dekorları oluşturabilirsiniz. 

4- Dördüncü aşamada ise demirbaşları seçiyoruz. Balkonunuzun büyüklüğüne göre mobilyalarınızı belirleyebilirsiniz. Dış mekânla uyumlu malzeme tercih edilmeli. Kolay taşınabilmeli, ergonomik tasarımı sayesinde de uzun saatler balkon keyfini çıkarabilmelisiniz. 

5- Son aşamada ise işin en eğlenceli kısmı geliyor; bitki seçimi. Bitkilerin form ve renk özelliklerine göre balkon stiliyle uyumlu bitkiler seçmelisiniz. Fakat, bulunduğunuz iklim ile uyumlu bitkiler olması gerektiğini de unutmayın. Bodrum’da yetişen mor-pembe çiçekli begonvil bitkisinin, Ankara’da tutması zor. Ancak balkonunuz limonluk gibi kapalı bir alansa yetiştirebilirsiniz. Her bitkinin belli bir sıcaklık, su ve toprak isteği vardır. Saksılar içinde her dem yeşil bitkiler ile yeşil bir duvar oluşturabilirsiniz. Pittosporum, alev, viburnumlar hatta daha geniş alanlar için mazı türleri olabilir. Bu sayede balkonunuzu yeşil, açık hava odasına dönüştürebilirsiniz. Katlı çiçeklikler, duvarlarda raflar içinde yine saksıda bitkiler kullanabilirsiniz. 

GÖLGELİ BALKONA ORTANCA, GÜNEŞLİYE SARDUNYA

Gölgeli bir balkondaysanız ortanca, güneşli balkonlar için ise sardunya listenizde yer alabilir. Lavanta, papatya türleri, soğanlı bitkiler, yıldız çiçekleri, mevsimlik çiçekler, petunyalar, cam güzelleri, begonyalar gibi uzun bir liste bahar günlerinde sizleri bekliyor. Hepsinin çiçeklenme dönemleri farklı, o yüzden de biraz ondan, biraz bundan farklı türleri seçip bir araya getirebilirsiniz. 

Büyük kaktüs türleri, starliçe bitkisi, limon, kumkuat gibi büyük ve görkemli bitkiler için ise biraz daha ılıman iklimde yaşıyor olmalısınız. Balkonda bitki listenize ayrıca domates, biber gibi sebzelerden oluşan hobi bölümü de ekleyebilirsiniz. Saksıda yetiştireceğiniz sebzelere ek olarak mutfak otları da ilgi çekici olacaktır. Fesleğen, kekik, maydanoz, dereotu bunlardan bazıları.

OTURMA ODANIZDA YEŞİL KUŞAK YARATIN

Son günlerin evlerde olmazsa olmaz bitkisi Monsterayı oturma odanızda yetiştirirken balkona transfer edemezsiniz. Bunun için aldığınız bitkinin isteklerini ve özelliklerini iyi bilmelisiniz. Bitkiyi satın alırken bilgi kartlarının olması, güvenli bir seçim yapmanızı sağlayacaktır. 

İç mekânda genelde yeşil tonlu bitkiler ağırlıklı oluyor. Dua çiçeği, kauçuk, kılıç, kaktüs türleri, aşk merdiveni, telgraf çiçeği, monstera, kuşkonmaz, kurdele çiçeği, Areka, fil kulağı, Calathea, Kentia ilk sıralarda yer alabilir.

Çiçekliler için ise; barış çiçeği, Anthorium, Afrika menekşesi ve olmazsa olmazımız orkide çeşitleri. Hepsinin farklı yaprak formları ve renkleri olduğu için iç mekânda yeşil kuşak etkisi yaratabilirsiniz. 

BALKONU ÇİÇEKLENDİRİN

Balkon için ise; mevsimlik çiçeklerin her zaman en hızlı şekilde mekânı renklendirdiğini unutmayın. Kış döneminde ve yaz döneminde olmak üzere bu bitkileri seçebilirsiniz. Begonya, kadife çiçeği, Alyssum, horoz ibiği, aslan ağzı, zinya, vapur dumanı gibi renkli bir liste sizleri bekliyor.

HASTALARI İYİLEŞTİRİN

Bitki yetiştirirken bunun doğal sonucu olarak hastalıklar da kaçınılmazdır. Bu noktada iki seçeneğiniz var; biyolojik mücadele ve kimyasal mücadele. Elbette gönlümüz biyolojik mücadeleden yana. Her bitkinin hastalığı farklıdır. Bitkiniz size ipuçlarını verir. Düzenli bakım yaptığınız zaman kısa sürede bunu tespit edebilirsiniz. Yapraklarının değişen renkleri, arkasında yer alan lekeler gibi. Bunları yan yana duran bitkilerden ayırın ve gerekli uygulamayı yapın. 

ÇİÇEKLERİ COŞTURUN

Çiçekli bitkiler için; muz kabukları, kuru yumurta kabuğu ve içtiğiniz filtre kahve atığını 750 ml kavanoz içine koyup içine su katın. Yaklaşık 10-15 gün bekledikten sonra el blenderı ile iyice karıştırdıktan sonra bitkinizin toprağına katabilirsiniz. Çiçekleri coşturan bir formül. 

SİNEK VARSA

Mesela saksıda sineklenme varsa, bitkinin toprağını kontrol edin. İyi bir toprak kullanmadıysanız, toprakla beraber gelen sinek yumurtaları uyanmış ve bir anda bitkiniz sineklenmiş olabilir. Ayrıca iç mekân ve dış mekân bitkileri farklı toprak istekleri ve yapısındadır. 

ORKİDEYE ÖZEL FORMÜL

Orkide toprağı da yine farklıdır. Her bitkiye ihtiyacı olan toprak kullanırsanız bu sayede sağlıklı gelişimlerini tamamlarlar. Orkideler için 12-24 yumurta kabuğunu yaklaşık 1 saat kadar suda kaynatın. Yumurta kabuklarını çıkarmadan, bir gece kadar suda bekletin. Sabah yumurta kabuklarını çıkardıktan sonra bu su ile orkidelerinizi sulayabilirsiniz.