Boyundan Utan...

Yerinde kullanılan bir söz sırasında dünyayı sallar. “Boyundan utan” da, içinde bu özelliği taşıyor. Son yıllarda kulağımıza pek sık çalınan adı geçen ilenmeyi, düşmanımın bile duymasını istemem.

Her insanda bulunmasa da “utanmak”, insana özgü bir duygudur. Diğer canlılarda görülmez. İlgisizlere, beceriksizlere, duygusuzlara, sözünü unutanlara, gözü görmeyenlere, görüp de ağzını açmayanlara, kulağı duymayanlara, cebi hak etmeden dolanlara iğne batırmak mı istiyorsunuz? Onlara “Boyundan utan” demek yeter. Utanmak sözcüğünün içinde arlanmak, sıkılmak, başı öne düşmek, ezilip büzülmek, gözlerinin içine kadar kızarmak, yüzüne bakamamak… saklıdır. Utanma yetisi varsa...

Başlığımız, sadece boyu uzunlara söylenir sanılmasın. Makamını dolduramayanları, görevini yapmayanları tümden kapsar. Kısa boylular nasibini neden almasın hak ettikten sonra.

Oğlu, az zamanda büyük işadamı oldu. Başkasının çocuğu “gemicik”lerle oynarken o durur muydu? Boyları küçük diye bu çalışkan bakanları saymazsak, alınmazlar mı?

Başlık, başka kimleri ilgilendiriyor? “Kopsun seni -bir hak diye-alkışlayan eller” dizesiyle işaret edilenleri. Ozan Ali Çağan, adaletsiz dönemin maşalarına şiiriyle vuruyor: “Gencecik fidandın sen de bir zaman/Utan darağacı boyundan utan.” Darağacı günümüzde evrim geçirdi. Eğer düşüncelerin beğenilmezse, haklıyken gizli tanıklarla suçlanırsın, haberin olmadan gizli örgüt üyeliğine atanırsın!.. Başına olmadık işler gelir. “Yüzyılın Soygunu Deniz Feneri”nden ise ses çıkmıyor!

Ülkenin birinde işler sarpa sardıkça, halkın ağzı daha çok açılıyormuş. “Bey bey boyundan utan” sözleri sokaklarda, caddelerde, meydanlarda yankılanıyormuş. Bazılarını almış götürmüşler içeri. Sormuşlar, “Bu kötü sözler kime?” İçerdekiler, “Patagonya kralına” yanıtını vermişler. Görevliler inanmamış, ellerini gözlerine götürüp “Pışşşk!” yapmışlar. “Yutmayız. Geçiniz efendim” demişler, “biz kime ‘Boyundan utan’ denileceğini çok iyi biliyoruz”.