Covid: Akşam sokağa çıkma yasağının arkasındaki nedenler ne, mücadelede ne kadar etkili?

Dünya genelinde koronavirüs kaynaklı vaka ve can kayıpları artarken, birçok ülke yeniden bir dizi kısıtlama ve yasak uygulamaya başladı. Türkiye'de geçen haftadan bu yana haftaiçi 21.00 ile 05.00 saatleri arasında; haftasonu da tamamen sokağa çıkma yasağı uygulanıyor.

Bölgesel kısıtlamaların uygulandığı İngiltere'de de bazı kentlerde pub, restoran ve eğlence merkezlerinin kapanma saatleri erkene çekilirken, bazı yerlerde ise tamamen kapalı tutuluyor.

ABD'de de başta California ve New York olmak üzere bazı eyaletlerde eğlence mekanlarının erken kapanması öngörülüyor ve belli saatler arasında sokağa çıkma kısıtlaması uygulanıyor.

Son olarak Fransa da 15 Aralık'ta ülke çapındaki karantinanın sona ermesinin ardından yerel saatle 20.00 ile 06.00 arasında sokağa çıkma kısıtlaması uygulanacağını açıkladı.

Ancak, sokağa çıkma kısıtlamalarının belli saatler arasında uygulanması bazı tartışmaları beraberinde getiriyor.

Bu uygulamayı savunanlar, akşam saatlerinde sosyalleşme faaliyetlerinin arttığını ve bunun da bazı bireysel önlemlerin ihmal edilmesini beraberinde getirebileceğini öne sürüyor.

Bu uygulamaya karşı çıkanlar ise belli saatler aralığında uygulanan kısıtlamaların etkili olduğuna dair herhangi bir bilimsel bulgu ya da bilgi olmadığını söylüyor.

NEDEN BELLİ SAATLER ARASI YASAK UYGULANIYOR?

Yetkililer, genel olarak belli saatlerde sokağa çıkma kısıtlanması uygulanmasının "sosyalleşme ve sosyal hareketliliği" azaltma amacı taşıdığını belirtiyor.

Akşam saatlerinde insanların zaruri ihtiyaçları için değil, eğlenme ve başkalarıyla sosyalleşmek amacıyla dışarı çıktıkları ifade ediliyor.

Yapılan bazı araştırmalar, virüsün yayılımının kapalı ve kalabalık ortamlarda başlayarak, daha sonra evlere ve işyerlerine yayıldığını gösteriyor.

Akşam saatlerinde sokağa çıkma kısıtlamasına gösterilen bir diğer gerekçe de alkol tüketiminin bu zaman dilimlerinde artması.

Bilim insanları, alkol tüketimi artınca bireysel önlemlerin gevşediği, sosyal mesafe ve maske kullanımı gibi uygulamalara dikkat edilme eğiliminin azaldığını vurguluyor.

Edinburgh Üniversitesi kamu sağlığı öğretim üyesi Prof. Dr. Linda Bauld, HuffPost'a yaptığı açıklamada, belli saatler arası uygulanan sokağa çıkma yasağının pandemi ile mücadelede bir "ara önlem" olduğunu söyledi.

Bauld, "Bu uygulamaya başvuran birçok ülke var. Bilindiği gibi, akşam saatleri genel olarak daha riskli olarak nitelendiriliyor. Gece kulübü, bar ve restoran gibi yerlerde salgının hızlı yayıldığı örnekler var. İnsanların bu tarz mekanlarda geçirdikleri zamanlar arttıkça, gardlarının düşme eğilimi de artıyor. Mekan sahiplerinin tüm çabalarına rağmen sosyal mesafe ortadan kalkıyor ve alkol tüketimi de olumlu sonuçlar doğurmuyor" dedi.

BU ÖNLEM NE KADAR ETKİLİ?

Sokağa çıkma yasağının belirli saatlerde uygulanmasının ve eğlence mekanlarının erken kapatılmasının pandemi ile mücadelede ne kadar etkili olduğu konusunda ise tartışmalar devam ediyor.

Bu yöntemin etkili olduğunu gösteren pek fazla bilimsel çalışma bulunmuyor. Hatta yapılan araştırmalarda etkisinin düşük olacağına dair değerlendirmeler yer alıyor.

İngiliz hükümetinin bilimsel tavsiye grubu Sage, 21 Eylül'deki toplantısında pub, bar ve restoranların saat 22.00'de kapatılmasının "düşük bir etki yaratmasının beklendiği" değerlendirmesini yaptı.

Bulaşıcı hastalıklar uzmanı Prof. Dr. Mark Cullen de virüsün "gece ya da gündüz vakitlerini pek umursamadığını" söyledi.

Cullen, "Bu, tamamen davranış değişikliği yaratmaya çalışmanın bir yolu. Ancak tuhaf bir yöntem ve sorunun kendisini de çözmeye yeterli değil" dedi.