Erdoğan'ın arzusu: Pasif Başbakan

Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan’ın Başbakan Ahmet Davutoğlu’na karşı yaptığı “Saray darbesi”ni anayasa hukukçuları değerlendirdi. Prof. Dr. Ergun Özbudun, “Kendisiyle yüzde yüz uyumlu başbakan ve genel başkan arzu ettiği açık” dedi. Prof. Dr. Necmi Yüzbaşıoğlu da “Arka planda, pasif bir başbakan isteği var” yorumu yaptı.

‘Erdoğan’ın iradesi hakim oluyor’

-Prof. Dr. Ergun Özbudun: Fiilen bir başkanlık sistemine geçildiğini Cumhurbaşkanı ifade ediyordu. Bu durum da o tutumuyla tutarlıdır. Parti içindeki hâkim unsurun da kendisi olduğu görülüyor, değişen fazla bir şey yok. Kendisiyle tamamiyle, yüzde yüz uyumlu bir genel başkan ve başbakan arzu ettiği açık. Hükümeti kuranlar ve başından bulanan itiraz etmediği sürece hukuken yapılacak bir şey yok. Şu an yürürlükte olan, anayasadaki sistem değil.

Anayasanın hükümet sistemi tüm eksikliklerine karşın parlamenter sistemdir, etkili unsurun da başbakan ve bakanlar kurulu olması gerekir. Bunun böyle olmadığını görüyoruz, ama hukuken yapılacak yok. Hükümetin “Yetki benimdir” diyebilmesi gerekir. Demedikleri ve demeyecekleri anlaşılıyor. Sonuçta da Erdoğan’ın iradesi hâkim oluyor.

‘Müdahale yeni değil’

-Prof. Dr. Necmi Yüzbaşıoğlu: Cumhurbaşkanı’nın hükümete müdahalesi yeni değil. 7 Haziran’dan beri koalisyon kurdurmama yönündeki çabalarını biliyoruz, kendisini tarafsız cumhurbaşkanı olarak görmüyor. “Fiili durum oluşmuştur” diye ifadesi de var. Davutoğlu’nun ayrılması konusunda müdahalesi bir sürpriz değil. Bu süreç, daha az inisiyatif kullanacak bir başbakan istiyor izlenimi veriyor. Fiilen kendisini yetkili görüyor ve “İki başlılık olmaz” diyor.

Demek ki Davutoğlu’nu iki başlılık olarak kabul ettiğine göre, bunun yerine daha az inisiyatif kullanan bir başbakanla, daha cumhurbaşkanına tabi bir başbakanla çalışmak istediği anlaşılıyor. Daha yetkili olacağını ifade etmişti, icraatları da bu doğrultuda oldu. Kendisi güçlü konumda olduğuna göre daha pasif durumda bir başbakan arzusu var. Nihai arzusu başkanlık sistemine geçilmesi. Olup bitenden, o geçiş zamanına kadar kendisine daha bağımlı bir başbakan arzu ettiğini anlıyorum olup bitenlerden.