Evde çalışan çocuk var

Ev içinde yapılan fason işlerde çalıştırılan çocuk sayısının 8 milyonun üstünde olduğu tahmin ediliyor. Bu çocuklar daha çok 8-12 yaş aralığında yoğunlaşsa da az sayıda ailede 7 yaşın altındaki çocuklar da çalıştırılıyor. Başak Kültür ve Sanat Vakfı’nca “Bir çocuk hakkı ihlali: Ev içi çocuk işçiliği “ başlıklı bir rapor hazırlandı. Sosyolog Ayşe Tepe Doğan koodinatörlüğünde yapılan çalışma için Şişli ve Üsküdar’da ev içinde fason işçilik yapan ve bu işlerde çocuklarını da kısmen ya da sürekli çalıştıran ailelerle görüşüldü. Görüşülen 193 aileden 109’unda ev içi işçilik yapan 127 kız çocuğu bulunuyor. Bu çocukların yaş ortalaması yüzde 43 ile 8-12 yaş aralığında yoğunlaşıyor. Yüzde 30 oranında 13-15 yaş, yüzde 25 oranında ise 15 yaş üstü çocuklar çalıştırılıyor. Ailelerin yüzde 2.4’ü 7 yaş altı çocuk çalıştırdığını belirtmiş. Erkek çocuklarda da en yüksek oran 8-12 yaş aralığında görülüyor. 7 yaş altı erkek çocuk çalıştıran aile oranı ise yüzde 4.1.

5 saat çalışan var

Görüşülen katılımcıların yüzde 76’sı ev içinde kız çocuklarının 0-2 saat aralığında çalıştığını belirtmiş. Çocukların yüzde 19.5’i 3-5 saat aralığında, yüzde 4.5’i ise 5 saat ve üstü sürelerde çalışıyor. Görüşülenlerin yüzde 80’i çocuklarına ev içi işlerdeki kazançlarından harçlık veriyor, yüzde 5’i ise vermiyor.

300 lira için

Çocukların yoğun emekleri karşılığında elde ettikleri kazanç, Aralık 2016 “Açlık ve Yoksulluk Sınırı Raporu”ndaki açlık sınırı olan 1432 TL’nin neredeyse beşte biri olan “300 TL ve altı” Ailelerin ev içi işçilik ve çocuk işçiliğine dair en temel gerekçeleri yoksulluk. En yoğun çalışılan alan, yüzde 48 ile “hafif tekstil”. Bunu, yüzde 13 ile “boncuk ve boncuk işleme”, yüzde 9 ile “süs eşyası”, yüzde 8 ile “oya, dantel, örgü, yazma, piko vb el işleri”, yüzde 6 ile “çiçekçilik” izliyor.

Rapordan bazı tespitler

-74’ü fason işler, ev işleri ve bakım işlerine katılıyor, yüzde 40’ı fason işleri üstleniyor. n Çocuk işçiliğinin olduğu evlerin yüzde 72’si hafif tekstil ve fermuarcılık, boncuk işleme gibi yan tekstil işleri yapıyor.

-Erkek çocuklar ev dışında, kız çocukları ise ev içinde çalıştırılıyor. Kız çocukları daha uzun süre çalışıyor.

-Ev içinde çalıştırılan çocuklar yaptıkları işten küçük oranda harçlık alsalar da ucuz işgücü konumunda. 

-Çocuklar başka bir seçenekleri olmadığı için ev içi işlere mecburen katılıyor.

-Aileler, çocukların gelirine muhtaç.

-Yoksulluk ve çocuk işçiliği ebeveyn çocuk ilişkisini olumsuz etkiliyor, aileler çocukların ihtiyaçlarına cevap veremiyor.

-Çocuk emeğine dayalı haneler ekonomik krizlerde daha da kırılgan hale geliyor.

Sayı hep artıyor

İstihdam içinde değerlendirilmeyen ev işlerinde çalışan çocuk sayısı;

-1999 yılında 4 milyon 447 bin iken n 2006 yılında bu sayı 6 milyon 540 bine ulaştı.

-2012 yılında 1 milyon artarak 7 milyon 503 bine yükseldi. ( DİSK’in “Çocuk İşçiliği Gerçeği Raporu”ndan) 2012 yılından sonra bu alanda yapılan sayısal bir çalışma bulunmuyor.

Hangi alanda çalışıyorlar?

-Hafif tekstil
-Boncuk/boncuk işleme
-Süs eşyası
-Oya, dantel, örgü, yazma, piko, boncuk süsleme
-Çiçekçilik
-Takı kolye yapımı
-Fermuarcılık

-Sigara paketleme
-Evden gıda/yemek satışı
-Kese kâğıdı, broşür, etiket vb. yapımı
-Midyecilik
-Kalem yapımı
-Hafif sanayi