F klavyenin mucidi İhsan Sıtkı Yener yaşamını yitirdi

Bir süredir hastalığı nedeniyle tedavi gören İhsan Sıtkı Yener, bugün evinde hayata gözlerini yumdu. Yener, pazar günü Şişli Camii'nde ikindi namazına müteakip kılınacak cenaze namazının ardından Ayazağa Mezarlığı'na defnedilecek.

İhsan Sıtkı Yener kimdir?

1925’te Afyonda doğdu. 1942’de İzmir Ticaret Lisesini bitirdi. 1946’da İstanbul Yüksek İktisat ve Ticaret Mektebini (İktisadî ve Ticarî İlimler Akademisi) bitirdi. 1957’de Amerika Birleşik Devletleri New York Üniversitesi, Business Administration BölümündeÖlçme ve Değerlendirme konularında Master; 1958’de aynı Üniversitenin Business Education bölümünde Eğitim Metotları, Araştırma-Geliştirme konularında Doktora yaptı.

Eğitim-Öğretim Görevleri (Resmî): 1946’da Sultanahmet Ticaret Lisesi’nde Stenografi, Daktilografi ve Meslek Dersleri Öğretmenliğine başladı. Sonra Beyoğlu Ticaret Lisesi, Eyüp Ticaret Lisesi, Deniz Kuvvetleri Levazım Okulu, Kara Kuvvetleri Levazım Okulu, Galatasaray Lisesi Ticaret Bölümü, İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi, İktisat Fakültesi Gazetecilik Enstitüsü, Florance Nightingale Yüksek Hemşire Okulu ve İstanbul Sekreterlik Okulunda öğretmenlik yaptı.

1955 – 1956 yıllarında Ticaret (ve Turizm) Yüksek Öğretmen Okulunun, 1959 – 1965 yıllarında Ticaret Liseleri ile sekreterlik okullarının Yönetmelik ve Müfredat Programlarını hazırlayarak kuruluş ve geliştirme faaliyetlerine katıldı.

1977 yılında İstanbul Sultanahmet Ticaret Lisesindeki Resmî Görevinden emekli oldu. Halen Şampiyon Kursları’nda Öğretmenlere Rehberlik göreviyle, Eğitim Metotları Araştırma Geliştirme çalışmalarıyla, öğrencilere meslek edindirme ve üstün yetenekli ve çalışkan gençlere, Dünya rekorları kırdırma alanında aktif eğitimcilik yaşamını sürdürmektedir.

Askerlik: 1950 – 1951 yıllarında Ankara ve Devrek’te askerlik görevini Yedek Subay olarak yaptı. 

Standart Türk Klâvyesi: 1930’lu yıllardan başlayarak, Türk dilinin özelliklerine göre yapılmamış, standart olmayan, değişik harf dizinleriyle oluşturulmuş çeşitli yabancı daktilo klâvyeleriyle çalışmanın sıkıntılarını giderme isteklerini, 1946 yılından itibaren Öğretmen çabaları olarak sürdürdü. Türk Dil Kurumu verileriyle Eğitim Kurumlarında 10 yıl süren çalışmalar ve denemeler sonucunda oluşturduğu Klâvye dizinini Millî Eğitim Bakanlığına sunarak, Türkçe harfler için de ideal olabilecek bir Millî Klâvye ihtiyacını anlatıp en üst düzeylerde ele alınmasını ancak 1955 yılında sağlayabildi. Yöneticiliğini ve sözcülüğünü yaptığı “Yabancı uzmanlarla da pekiştirilmiş İhtisas Komisyonu”nca oluşturulan “Onparmak yöntemi ile Türkçe için ideal Klâvye”yi 20 Ekim 1955’te “Bakanlıklararası Standardizasyon Komitesi”ne “Standart Türk Klâvyesi” olarak kabul ettirdi. Türkiyedeki tüm daktilo makinelerinin bu bilimsel Klâvyeye dönüştürülmesi, 1963 yılında Gümrükler Kanununa bir madde eklenmesi ve 1974 yılında “Türk Standardları Enstitüsü” tarafından “Zorunlu Standart” olarak kabul edilmesiyle kesinleşti. Daha sonraki yıllarda rasgele klâvyelerle ithaline başlananBilgisayarların da Standart Türk Klâvyesi ile ithal ve montajı giderek yaygınlaşmakta ve kurallara uyulması oranında bu klâvyenin verimliliğinden yararlanılmaktadır.

Türkiye ve Dünya Stenografi, Daktilografi, Bilgisayar ve İnternet Şampiyonaları: 19 Temmuz 1941’de İzmir Gazetecileri Birliğince düzenlenen “Daktilografi Yarışması”nda dakikada 108 sözcük hızla yazarak İzmir rekorunu kırdı. Öğretmen olduktan sonra 24 Mayıs 1947’de ilk İstanbul Daktilografi Şampiyonasını; 18 Mayıs 1948’de de ilk Türkiye Daktilografi Şampiyonasını organize etti ve bu şampiyonaların her yıl Mayıs aylarında muntazaman yapılmasını sürdürerek 11 Temmuz 1993’te İstanbulda 40. Dünya Stenografi, Daktilografi ve Bilgisayar Şampiyonaları’nı ve Intersteno Kongresini organize etti.

İkinci Dünya Savaşından sonra yenilenen Dünya Şampiyonaları Yönetmelikleriyle 1955 yılından başlayarak her 2 yılda bir yapılmakta olan Dünya Daktilografi, Stenografi, Bilgisayar ve İnternet Şampiyonalarının hepsine Türk yarışçıların katılabilmesi için “Devamlı Yetiştirme-Geliştirme ve Hazırlık çalıştırmaları”nısürdürerek önce Mekanik Daktilolarla, 1960’larda Elektrikli, 1970’lerde Elektronik Daktilolarla, 1980’lerden itibaren Bilgisayarlarla ve 2000’lerde + olarak İnternet aracılığı ile yapılagelen Dünya Şampiyonalarında 2006 yılı sonuna kadar 34 Türk gencinin 17 rekorla Dünya Şampiyonu olmasını, ikincilik ve üçüncülüklerle de her Dünya Şampiyonasında Türkiyenin daima Şeref Listesinin başlarında yer alması başarılarını sağladı.

Stenografi branşında: 20 Temmuz 1941’de İzmir Gazetecileri Birliğince düzenlenen “Stenografi Yarışması”nda dakikada 436 hece sür’atle yazarak uzun yıllar erişilemeyen bir rekor yarattı. Öğretmen olduktan sonra 1946 – 1950 yıllarında Fransız Duployée, Aimée Paris ve Prevost Delaunay sistemlerinin Türkçe adaptasyonlarını eğitime uyarlayarak geliştirdi. 1952 – 1955 yıllarında mevcut Türk Stenosuna İngilizPitman sisteminin bazı kurallarını da katarak daha hızlı yazılabilir olmasını sağladı.

1958’de New York McGraw-Hill Corporation Gregg Division ile yaptığı anlaşma sonucu Gregg Stenosunu Türkçeye adapte ederek 1958 – 1962 yıllarında İstanbul, İzmir, Bursa ve Adana Sekreterlik Okullarında eğitimini başlattı.

1980’li yıllarda Bilgisayar Destekli Makine Stenosunun kalem stenosuna oranla daha fazla hız ve anında çeviri (okuma) kolaylığı sağladığının ileri ülkelerde belirginleşmesi üzerine bu sistemleri de Türkçede uyarlamak için 1991 yılında Sofya’daki (Gramatik yöntemle çalışan) SPS “Software Products & Systems Corporation” firmasıyla, 1992 yılında da (Ses-Hece yöntemiyle çalışan) Amerikan “Stenograph” firmasıyla anlaşmalar yaparak Türkçeye adapte edip her 2 yöntemin de eğitimlerini başlattı.

İtalya Sosyal Onur Ödülü: İtalya Stenografi ve Daktilografi Akademisi, Stenografi Sistemlerini geliştirme çalışmalarındaki başarılarını takdir ederek 13 Temmuz 1987 günü İtalyanın Floransa kentinde Giuseppe Aliprandi Büyük Ödülü “SOCIO ONORARIO” ile ödüllendirdi.

Meslek Kursları (Özel): 1953 – 1954 yıllarına kadar, Türkiyede komple büro eğitimi veren resmî veya özel hiçbir öğretim kurumu bulunmadığı, özellikle Stenograf, Daktilograf, Sekreter ve Muhasebe ara elemanı ihtiyaçları; eğitimsiz kadrolarla, çok verimsiz şekillerde karşılanmakta olduğundan, bu gereksinimleri verimli ve gelişmiş yöntemlerle karşılayabilecek elemanlar yetiştirmek üzere, 19 Temmuz 1954 tarihinde “Daktilo Sekreter Kursları”nı kurdu. Bu alanlarda Dünyanın ileri ülkelerindeki son gelişmeleri daima izleyip mukayese ederek Eğitim yöntemlerini her yıl geliştirme prensibiyle en iyi mezunlarını Dünya Şampiyonalarına hazırlayarak 1957’de Milano’da, 1959’da Viyana’da, 1961’de Wiesbaden’de, 1963’te Prag’da Dünya Şeref Listelerine girmelerini sağladı.

25 Temmuz 1965’te Paris’te ilk mezununun (Ece Özbayrak) rekor bir derece ile Dünya Daktilografi Şampiyonu olmasını sağladıktan sonra adını “Şampiyon Daktilo Sekreter Kursları” olarak tescil ettirdi. 1978’de Türkiyede bazı Kuruluşlarca başlatılan Bilgisayar eğitimini Amerikan (ASCII) klâvyesiyle veya bilinçsizce uydurulmuş “Q Türkçe” denilen ucube ile uygulamayı reddederek başka diller için bile ideal olan Bilimsel Klâvyenin Bilgisayarlarda da uygulanabilmesi çalışmalarını başlattı ve 6 Ekim 1984’te önce BASIC programcılık eğitimini, sonra On parmakla bakmadan Bilgisayar kullanımını (Bilgisayarla Daktilografi adıyla) Standart Türk Klâvyesi ile başlattı. Böylece 1985’ten itibaren unvan “Şampiyon Daktilo Sekreter ve Bilgisayar Kursları” olarak önce Milli Eğitim Bakanlığında, sonra Ticaret Sicilinde, daha sonra da T.C. Türk Patent Enstitüsünde tescil edildi.

Meslek Kursları Ödülü: 1954 yılından beri çalışmalarını başarı ile sürdüren Türkiyenin tek Meslek Kursu olduğunu belirleyen “Özel Öğretim Kurslar Derneği” ve “Millî Eğitim Bakanlığı Özel Öğretim Kurumları Genel Müdürlüğü”, 31 Ekim 1997 günü Kurs Kurucusunu “Onur Plaketi” ile ödüllendirdi.

Meslekî Yayınları:1955 yılında Büro aleminin Türkiyede ilk aylık meslekî dergisinin yayımını “Sekreter Daktilograf” adıyla başlattı. “Stenografi Dersleri” ve “Türkçe Gregg Stenosu” ders kitaplarıyla, her 4-5 yılda bir büyük değişikliklerle geliştiregeldiği 5 ciltlik “Onparmakla Bilgisayar Kullanımı Ders Kitapları” ve“Öğrenci Uygulama Formları” ile “Öğretmen Rehberi” halen Şampiyon Kurslarının temel kitaplarıdır.

Uluslararası faaliyetler: Dünya genelinde “Stenografi, Daktilografi, Büro işleri ve Sekreterlik Eğitimi” konularındaki uygulamalardan tüm üye ülkelerin ilgililerini bilgilendirmek ve bu konuların geliştirilmesini sağlamak amacıyla 1887 yılında Londra’da kurulup 2 yılda bir Genel Kongreleri ve her yıl Merkez Komitesini değişik ülkelerde toplayarak 1955 yılında Monaco‘da ilk Dünya Daktilografi Şampiyonasını organize eden“Uluslararası Stenografi Daktilografi Federasyonu”na 1957’de Türkiyeyi temsilen katıldı ve o yıla kadar Türkiyedeki başarılı çalışmaları değerlendirilerek Merkez Komitesi’ne kabul edildi.

Intersteno Onursal Başkanlığı: Federasyonun daha sonraki tüm faaliyetlerine aktif olarak katılıp, kongrelerdeki eğitim metotlarını geliştirme ve bürolarda verimli çalışma yöntemleri konuları ile şampiyonaların Mekanik, Elektrikli ve Elektronik Daktilografi ile Bilgisayar Yarışlarında yıllar boyunca yetiştirdiği takımların üstün başarıları sonucu, 1991 tarihinde Brüksel’de Federasyonun Genel Başkanlığına (oy birliği ile) seçilerek 1993 Kongre ve Şampiyonalarını İstanbulda organize etmesi kararlaştırıldı. Başarıyla sonuçlanan bu faaliyetleri de değerlendiren Merkez Komitesi’nin teklifi üzerine, 15 Temmuz 1993 günüUluslararası Bilgi İşlem Federasyonu Genel Kurulu, Intersteno Onursal Başkanı olmasını (oy birliği ile) kabul etti. Daha sonraki yıllarda da meslekî geliştirme çalışmalarını sürdürerek İntersteno Kongreleri ve Dünya Şampiyonalarındaki başarılarını giderek artırdığını gözlemleyen İntersteno Merkez Komitesi, 15 Temmuz 2003 günü Roma’da 36 ülkenin 519 delegesinin katılımıyla yapılan İntersteno Kongresi Açılış Töreninde “İntersteno’nun geliştirilmesinde en büyük katkılarda bulunan, Duayenimiz ve Onursal Başkanımız” olarak takdim etti.

Fair Play Kariyer Dalı Büyük Ödülü: Meslekteki başarılarını daima Dürüstlük, İyi Ahlâk ve Örnek Davranışlar‘la sağladığını belirleyen Türkiye Millî Olimpiyat Komitesinin Fair Play Konseyi, 22 Mayıs 1997 tarihinde Kariyer Dalında Büyük Ödül‘le ödüllendirdi.

F Klâvye’nin Babası: Bilgisayarların Türkiyeye girmeye başladığı 1978’den itibaren, Türk dili özelliklerine uymadığı için “Q Türkçe” olarak “Uydurulmuş Klâvye”nin verimsizliği karşısında bilimselliği Dünya rekorları ile de kanıtlanmış “F Klâvye” tartışmalarının yoğunlaşması sonucu, Medya ve Bilişim Dernekleri işbirliği ile düzenlenen “2003 BİLİŞİM TEKNOLOJİLERİ GÜNLERİ”nde “F Klâvyenin Babası” ilân edilerek Teşekkür Plâketi ile ödüllendirildi.

24 Kasım 2007 Öğretmenler Gününde Şişli Belediye Başkanlığı En Başarılı Öğretmen Plâketi ile, 21 Nisan 2009 İstanbul İnternet Şampiyonası Ödül Töreninde Ümraniye Belediye Başkanlığı, F Klâvye ve Bilimsel çalışmaya Teşvikte Başarı Plâketi ile, Pekin’de yapılan 2009 Dünya Şampiyonalarından tarihin en büyük zaferiyle dönen Türk takımını Ankara’da 8 Eylül günü kabul eden Sayın Bakan Nimet Çubukçu yarışları kutlayarak, Başkanı da Bakanlığın Onur Plâketiyle Ödüllendirdi.

(t24)