'Fişleme' hakkında soru önergesi

DTP Şırnak Milletvekili Hasip Kaplan, Genel Bilgi Toplama (GBT) işlemlerinin uygulama ve mevzuatı hakkında Meclis Araştırması açılmasını istedi.

Meclis Başkanlığı'na sunulan araştırma önergesinde, Genel Bilgi Toplama'nın, (GBT) 'Fişleme' olarak bilinen ve 12 Eylül dönemi öncesine kadar dayanan bir uygulama olduğu kaydedildi. GBT'nin son günlerde 'havaalanlarında GBT araştırması yapılacak' şeklindeki bir haberle gündeme geldiği ifade edilen önergede, şöyle denildi:
"Maalesef 'Fişlenme' Türkiye'de neredeyse kanıksanma noktasına gelmiş çok tehlikeli bir olgu. Sadece 1988 tarihi itibarıyla 'GBT/Genel Bilgi Toplama gibi' yöntemlerle fişlenen vatandaş sayısının 4 milyon 800 bin kişi olduğu tahmin edilmekte ve bu fişleme bilgilerine göre; 1 milyon 700 bin kişinin güvenlik soruşturmalarında hayatlarının etkilendiği tahmin edilmektedir. Kamu kurumları, 'sözde' kamusal yetkilerden yola çıkarak kendi vatandaşlarını fişliyor. İşte GBT bu fişleme yöntemlerinden sadece birisi. Sözde yasal olanı. Bunun dışında başka kurumların da yasal olduğunu iddia ettiği fişlemeleri var. Bir de tartışmasız yasa dışı fişleme örnekleri var. Batı Çalışma Grubu fişleri, 1.Ordu Fişleri. Jitem fişleri, MİT fişleri, Genelkurmay istihbarat fişleri gibi. Demokratik bir toplumda, devlet vatandaşını fişler mi? Bu fişler ne işe yarar? Bu fişleri, kim, nasıl kullanır? Türkiye'de bu GBT fişlemesi bir 'yönerge'yle yapılıyor. Adı, KİHBİ (Kaçakçılık İstihbarat, Harekât, Bilgi Toplama) Bilgi Toplama Yönergesi. KİHBİ Bilgi Toplama Yönergesi ise yayınlanmamıştır. Vatandaş, ülkesinde geçerli 'düzenleyici bir idari' işleme/dokümana ulaşamıyor. AB müzakere süreci reformları da etkili olamıyor. Devlet bazı şeyleri gizli yapıyor, vatandaşa hesap ve bilgi vermiyor. "

2005 tarihinde yürürlüğe giren yeni CMK'nın 90-99'ncı maddelerinin kolluğa yetki vermediği, bu yetkinin cumhuriyet savcılarına ait olduğu ifade edilen önergede, UYAP da eleştirildi.

Halen tüm yargı bilgilerinin tutulmaya başlandığı sistemin Adalet Bakanlığı'nın kontrolünde ve yasadan yoksun olduğu kaydedilen önergede "UYAP'ın bağımsızlığa kavuşması yargıya bağlanması, yasal düzenleme yapılması sorunu var. Adalet Bakanlığı bu sistemin amaçlarından birisi de polisin tüm adli bilgilere bir 'tuşa' basarak ulaşmasıdır derken kolluğun adli bilgilerle ilgili 'ayrı bir veritabanı' tutmasına gerek yoktur. Uygulamanın, uluslararası hak ve özgürlükler müktesebatı ile veri kaydı/işlenmesi müktesebatına aykırı olması da ayrı bir konudur. Açıkladığımız nedenlerle vatandaşın en temel hak ve özgürlüklerinin ihlaline yol açan, keyfi takdiri uygulamalara kapı aralayan GBT/Fişlenme konusunda bir Meclis araştırması açılması ve komisyon kurulması yarar bulunmaktadır. "görüşüne yer verildi.