Fransa ve İngiltere'nin Almanya korkusu

İki Almanya'yı ayıran Berlin duvarının yıkılmasından 20 yıl sonra, Paris ve Londra 1989 yılını kapsayan diplomatik arşivlerini halka açtı.

Fransa'nın Avrupa İşlerinden sorumlu Devlet Sekreteri Pierre Lellouche, 1989 yılında Paris ve Londra'nın iki Almanya'nın birleşmesinden doğacak güçlü bir Almanya'dan endişe duyduklarını, ama bugün Almanya'yla olan ilişkilerinden emin olduklarını göstermek istediklerini ve ilişkilerde daha fazla şeffaflık için, Almanya'nın birleşmesini konu alan 1989-1990 yıllarını kapsayan diplomatik arşivleri halka açtıklarını söyledi.

Arşivdeki belgeler, dönemin Fransa Cumhurbaşkanı François Mitterrand ve dönemin İngiltere Başbakanı Margaret Thatcher'in, soğuk savaş ve İkinci Dünya Savaşı'nın kendilerinde yaratığı travmadan dolayı iki Almanya'nın birleşmesinden korktuklarını ortaya koyuyor.

Arşivdeki belgeleri gözden geçiren Fransız tarihçi Maurice Vaisse, tarihte Almanlarla birçok kez savaşan Fransızların, 1989 yılında birleşmeden doğacak olası güçlü bir Almanya'dan anlaşılır bir şekilde çekindiğini belirtti.

Vaisse ayrıca, Fransa'nın güçlü bir Almanya karşısında dönemin Sovyetler Birliği'nin tepkisinden de çekindiğini söyledi.

Fransa'nın başkenti Paris'teki siyasal bilimler enstitüsünde profesör olan Vaisse, özellikle Margaret Thatcher'in güçlü bir Almanya'dan "çok ürktüğünü" belirtti.

Rusya'nın başkenti Moskova'daki Kremlin sarayından gizlice çıkartılıp İngiliz arşivlerine konulan ve Thatcher'in Eylül 1989'da Moskova'da dönemin Sovyet lideri Mihail Gorbaçov'la yaptığı görüşmenin kayıtlarına göre, görüşme sırasında Thatcher, "Almanya'nın birleşmesinin Birleşik Krallık ve Batı Avrupa'nın çıkarına olmadığını" ifade etti. "Birleşmiş bir Almanya istemiyoruz" diyen Thatcher, "Çünkü bu birleşme savaş sonrası Avrupa'nın sınırlarında değişikliğe yol açar" görüşünü diye getirdi.

Thatcher'in eski danışmanı Charles Powell'ın anısına göre, eski İngiltere Başbakanı Thatcher, 20 Ocak 1990 tarihinde eski Fransız Devlet Başkanı Mitterand'la yaptığı görüşme sırasında, Mitterrand'nın kendisine "birleşmiş bir Almanya'nın eski nazi diktatörü Adolf Hitler'in yayıldığı alandan daha fazla alana yayılmasından" korktuğunu ifade etti.

Arşivlerdeki bir belge, Thatcher'in Mart 1990'da Londra'daki Fransız büyükelçiliğinde katıldığı bir yemek sırasında, Almanya Başbakanı Helmut Kohl'un "değiştiğini, başka bir adam olduğunu, kendisini üstün gördüğünü ve her şeyi yapabileceğini" söylediğini aktarıyor.

Fransa'dan yollanan bir telgrafı içeren bir belgede ise, Thatcher'in, "Alman tehdidine karşı, Fransa ve Birleşik Krallığın birleşmesi gerektiğini ve gerçekten demokratikleşmiş ve pazar ekonomisine geçmiş bir Rusya'nın Almanya'ya karşı bir denge unsuru olabileceğini" belirttiği yazıyor.

Arşivdeki belgeler, 1989 yılında Almanya'nın birleşmesi karşısında, Fransa'nın Birleşik Krallığa nazaran daha uzlaşıcı bir tavır takındığını, Paris'in aslında birleşmeyi istemediğini, ama bunun kaçınılmaz olduğunu da ifade ettiğini ortaya koyuyor.

Vaisse, eski Fransız asker ve Cumhurbaşkanı Charles de Gaulle'un (1890-1970), 1959 yılında "Birleşme Alman halkının olağan kaderi olacaktır" şeklindeki sözlerini hatırlatarak, Fransa'nın iki Almanya'nın birleşmesi konusundaki tutumunu daha başından belli ettiğini söyledi.