''Gelenekten Çağdaşa'' sergisi kapılarını açıyor

İstanbul 2010 Avrupa Kültür Başkenti Ajansının katkılarıyla gerçekleşen serginin tanıtımı amacıyla düzenlenen toplantıda konuşan İstanbul Modern Yönetim Kurulu Başkanı Oya Eczacıbaşı, serginin, sayısız topluluğun, birçok dinin ve kültürün bir arada yaşadığı bu eşsiz toprakların kültürel birikimini izleyicilere anımsatmayı amaçladığını söyledi.

Eczacıbaşı, tarihsel ve kültürel mirası irdeleyen sanatçıların Anadolu coğrafyası ile kurdukları görsel etkileşimi aktaran sergide Erol Akyavaş, İsmet Doğan, İnci Eviner, Bedri Rahmi Eyüboğlu, Selma Gürbüz, Ergin İnan, Balkan Naci İslimyeli, Murat Morova ve Ekrem Yalçındağ'ın 105 yapıtının yer aldığını belirtti.

İstanbul'un coğrafi konumu ve binlerce yıllık kültürel ve tarihsel mirasıyla Türkiye tarihine ışık tuttuğunu ifade eden Eczacıbaşı, ''İstanbul'un Avrupa Kültür Başkentliği, Avrupa ile Asya'nın, Doğu ile Batının buluştuğu, tarihin her döneminde kültürlerin kesiştiği eşsiz kültürel birikimi, sanatsal üretimi, evrensel kaynağı paylaşmak ve kültürlerarası iletişimin zenginleşmesi ve karşılaşmaların yaratıcı yeni enerjilere dönüşebilmesi için bulunmaz bir fırsat'' dedi.

Sergide, geleneksel her türlü biçim, içerik ve estetiği, modern ve çağdaş anlatımla yeniden yorumlayan 9 sanatçının çalışmalarının yer aldığını belirten Eczacıbaşı, Süreli Sergiler Salonu'nda yer alan sergide videodan resme, enstalasyondan fotoğrafa uzanan bir çeşitlilik içinde, sanatçıların farklı dönemlerinden çalışmalar ile hat, minyatür, çini, vitray, tekstil gibi yapıtların bir arada ve etkileşimli olarak gösterildiğini anlattı.

''Sergimiz, Batılılaşmadan bugüne Türkiye'deki sanatın, gelenekle olan ilişkisine odaklanıyor ve çağdaş sanatta geleneğin anlamını tartışmaya açıyor'' diyen Eczacıbaşı, sergi kapsamında İstanbul Modern Eğitim ve Sosyal Projeleri Biriminin hazırladığı ''Zaman Yolcuları'' başlıklı eğitim programının uygulanacağını kaydetti.

Oya Eczacıbaşı, sergiye paralel gerçekleştirilecek konuşma ve etkinlik dizisinde, tarih, sosyoloji, sanat tarihi, ekonomi, kültürel incelemeler ve politika alanlarından uzmanlarla sanatçıları bir araya getireceğini, modern sanatı oluşturan unsurları tartışmaya açacağını, farklı disiplinlerin görsel sanatlar ile bütünleşmesini sağlayacağını dile getirdi.
 

''Eski hatıralar tazelenecek"

İstanbul 2010 Avrupa Kültür Başkenti Ajansı Yönetim Kurulu Başkanı Şekib Avdagiç, serginin eski hatıraları tazeleme ve Türk resim sanatının geçirdiği dönemleri izleme açısından büyük bir önem taşıdığını vurguladı.
Geleneğe ait düşünce ve üretim biçimlerinin modern ve çağdaş sanattaki izlerinin sunulduğu serginin, Türkiye'nin 200 yıllık batılılaşma serüvenine de ışık tutacağını belirten Avdagiç, ''Elbette bu yolculukta yerli ile evrensel, geleneksel olanla modern arasındaki ilişkiyi de gözlemleme fırsatı bulacağız'' dedi.

Serginin Küratörü Levent Çalıkoğlu, serginin birbirine bağlı iki ana çalışma alanı olduğunu ve batılılaşmadan bugüne sanatın geleneksel ile ilişkisine odaklanarak, tarih ve modernliğin sanatçılar tarafından nasıl inşa edildiğini göstermeyi ve Türkiye'ye özgü bir modernizmin en önemli damarlarından birini tartışmaya açmayı amaçladığını belirtti.

Serginin araştırma alanlarından ilkinin, bu sancılı sürecin gelişimini özetlediğini kaydeden Çalıkoğlu, serginin, Osmanlı İmparatorluğunun batılılaşma süreciyle başlayan ve Cumhuriyet yönetimiyle kesin ilkelere oturan Batıya açılma arzusunun gelenek ve tarihle olan ilişkisine odaklandığını anlattı. Çalıkoğlu, serginin ikinci çalışma alanında ise merkezinde 9 sanatçının yer aldığı bir karşılaştırma zemini kurarak, bugün çağdaş sanat için geleneğin ne ifade ettiğinin tartışıldığını söyledi.

Çalıkoğlu, ''Bu 9 sanatçıyı bir araya getiren ortak zemin ise bugün çağdaş sanat dünyasının tartıştığı önemli konulara işaret ediyor. Tarih, kök ve geçmiş çağdaş sanat için ne ifade ediyor? Geçmiş ve gelenek çağdaş sanatın neresinde duruyor?'' diye konuştu.
 

Sergide neler var?

Toplantının ardından Oya Eczacıbaşı, Şekip Avdagiç, Levent Çalıkoğlu ile sanatçılar İnci Eviner ve Engin İnan sergiyi gezdi.

İstanbul Modern Sanat Müzesi Süreli Sergiler Salonu'nda 23 Mayısa kadar görülebilecek sergide, Türk resminde İslami düşünce geleneğini tasavvufi bir yönelimle çalışmalarına aktaran Erol Akyavaş'ın, tarih ile geleneği politik bir tasarı olarak yorumlayan İsmet Doğan'ın, kümbet ve ikona çalışmalarına uzanan geniş bir seçki sunan Ergin İnan'ın çalışmaları yer alıyor. Son dönem çalışmalarında mitos ve destanları günümüzün moda dergilerindeki ikonik kadın bedenlerinin duruşlarına aktaran, minyatürlerde yer alan figürlerin en önemli organları olan gözü feminist sanatın ilgi alanına taşıyan Selma Gürbüz'ün, geleneğin etnografik bir malzeme deposu olarak kullanılmasına karşı çıkan Murat Morova'nın çalışmaları da sergilenecek.
Sergide, İnci Eviner'in 60 metrekarelik bir yüzeye yerleştirdiği ve geleneksel temsile ilişkin yaklaşımları sorgulayan ''Yeni Vatandaş'' adlı enstalasyonu dikkati çekiyor. Sanatçının, yakın bir tarihte Paris'teki Mac Val Sanat Müzesi'nde sergilenen çalışması, geleneğe karşı bugün nasıl bir cevap üretilebileceğinin en ilginç örneklerinden biri olarak tanımlanıyor.
Modern Türk resminde var olan ''yerel-evrensel'' sanat tartışmasına Anadolu halk kültürü araştırmalarından edindiği sentezle yaklaşan sanatçı Bedri Rahmi Eyüboğlu ise sergide aile koleksiyonunda yer alan çalışmalarından yapılan bir seçkiyle yer aldı.
 

Sergide, Doğu-Batı gelenek karşılaşması konusunda resimden fotoğrafa, videodan yerleştirmeye uzanan çoğul bir anlatım dili içerisinde kendine özgü bir dil yaratan Balkan Naci İslimyeli'nin, 40 yıllık üretiminden bir kesit sunuluyor.

Murat Morova, İslam estetiğinin görsel, sözel ve yazılı bilgisini çağdaş bir yorumla çalışmalarının içine yediriyor. Anadolu coğrafyasında egemen olan İslam estetiğinin, özellikle yeni bir gözle değerlendirilmesi ve yorumlamasından yana olan Morova'nın sergide farklı dönemlerini temsil eden çalışmaları yer buluyor.

Sergide, geleneksel sanatlardaki motif ve süsleme anlayışını çağdaş bir dille yorumlayan sanatçılardan Ekrem Yalçındağ'ın, salonda beş asistanıyla yaptığı 70 metrekarelik duvar resmi ilgi çekiyor.