Gençlerin başı ağrıyor

Türk Nöroloji Derneği (TND) Baş Ağrısı Çalışma Grubu Başkanı ve Uludağ Üniversitesi Tıp Fakültesi Nöroloji Anabilim Dalı Öğretim Üyesi Prof. Dr. Mehmet Zarifoğlu, ortaokul ve lise öğrenimi gören 12-18 yaş grubundaki ergenler üzerinde yürüttükleri çalışmayla ilgili bilgi verdi.

Bu dönemdeki baş ağrılarının özelliği olduğunu dile getiren Zarifoğlu, ''Baş ağrıları genellikle bu yaş döneminde başlıyor. Ağrıların yüzde 90'ı 'birincil' dediğimiz, altta yatan başka bir nedene bağlı olmayan özellik taşıyor'' bilgisini aktardı.

Birincil baş ağrılarının ''migren tip'' ve ''gerilim tip'' olmak üzere ikiye ayrıldığını belirten Zarifoğlu, migren tipinin genellikle ataklarla gelen yarım baş ağrısı olduğunu, buna bulantı ve kusmanın da eşlik ettiğini, sesten rahatsızlık duyulduğunu ve zonklayıcı özelliği olduğunu söyledi.

Atak süreleri değişken, çift taraflı olan ve eşlik eden bulguları olmayan, basınç hissinin duyulduğu künt tipi ağrı halinde ise ''gerilim tipi'' baş ağrısından söz edilebileceğini ifade eden Zarifoğlu, baş ağrısının şekil değiştirmesinin zaman zaman tanıda güçlük yarattığını belirtti.

Araştırmanın kapsamı

Prof. Dr. Mehmet Zarifoğlu, 12-18 yaş aralığındaki 2 bin 400 öğrenci üzerinde yaptıkları araştırmanın sonuçlarının dikkat çekici olduğunu belirtti. Bu araştırmaya göre söz konusu öğrenci grubunun yüzde 50'sinde son 1 yılda tekrarlayan baş ağrısı bulunduğunun ortaya çıktığını anlatan Prof. Dr. Zarifoğlu, daha sonra bu öğrencilerle yüz yüze görüştüklerini belirtti.

Bu görüşmeler sonucunda son bir yılda tekrarlayan baş ağrısı çeken gençlerin yüzde 26'sında ''gerilim tipi'', yüzde 14,5'inde de ''migren tipi'' baş ağrısı tespit edildiğini bildiren Zarifoğlu, geri kalanların baş ağrılarının ise ya değişik nedenlere bağlı olduğunu ya da sınıflandırılamadığını söyledi.

Erişkinlerde yaptıkları bir başka çalışmaya göre ise birincil baş ağrısı çekenlerin yüzde 31'inde ''gerilim tipi'', yüzde 16,4'ünde ise migren tipi baş ağrısı olduğunu belirlediklerini anlatan Zarifoğlu, ergenlerdeki oranların da buna yakın olduğuna dikkati çekti.

Erişkin yaşta baş ağrısı olanların bu rahatsızlığının ergen dönemde başladığını tespit ettiklerini ifade eden Zarifoğlu, ''Niçin baş ağrıları bu dönemde başlıyor?'' sorusuna şu yanıtı verdi: ''Bu yaş döneminde psikolojik, sosyolojik ve hormonal dalgalanmalar yaşanıyor. Ergenlikte birçok değişiklik olurken baş ağrıları da artıyor. Bu dönemdeki baş ağrıları farklılıklar gösteriyor. Kayboluyor, sıklaşıyor, gerilim tipi migren tipine dönebildiği gibi her ikisi karma şekilde olabiliyor. Baş ağrısı 12-15 yaş arasındaki kızlarda daha fazla. Ancak bu 15 yaştan sonra daha anlamlı olarak artıyor. Kızlar adet görmeye başlayınca migren ve gerilim tipi baş ağrıları artıyor. Sınav stresi ve derslerin yoğun olması ergenlikteki baş ağrılarının oranının yetişkinlere yakın olmasının en büyük nedeni. Bu durum özellikle orta ve lisenin son sınıfında artış gösteriyor.''

Ne yapmalı?

Baş ağrısıyla hekime başvuran gençlerde öncelikle bunun altta yatan bir nedene bağlı olup olmadığına bakılması gerektiğini kaydeden Zarifoğlu, aksi takdirde birincil baş ağrısından şüphelenilmesi gerektiğini söyledi. Tedavide ilaç ya da başka yöntemler kullanılabileceğini ifade eden Prof. Dr. Mehmet Zarifoğlu, baş ağrısına neden olan psikiyatrik sorun bulunması halinde hastanın uzmana yönlendirilmesinde fayda olduğunu bildirdi.