‘Goetheanum’ uzay gemisini andırıyor

Çoğu tek renkli, şekilsiz, asimetrik, evlerin köşeleri yok. Yukarıdan vadiye bakan o dev yapıyı andırıyorlar. Tepenin doruğunda insanları ezecekmiş gibi yükselen yapıya “Goetheanum” diyorlar. Yakından baktığınızda başka bir gezegenden gelmiş, az sonra havalanacak uzay gemisini andırıyor. İnsanlar Goetheanum’a çıkan dar yolda karınca dizisi örneği yürüyor. Dev yapı yanına sokuldukça daha bir tuhaflaşıyor. Pencereler, kapılar köşesiz, şekilsiz. Koridorlar ve merdivenler loş. Her şey hüzün ve iç sıkıntısı veriyor. Az önce benimle otobüsten inenler içeri giriyor, salonun büyük kapısı arkalarından kapanıyor. Ben dışarda kalıyorum. Rudolf Steiner’e inananlar şimdi antropozofik toplumun İsviçre Dornach’taki merkez binasında kendi dünyalarında.

Yeni bir insan tipi yaratılıyor

Bundan tam 100 yıl önce, Mayıs 1919’da Stuttgart’taki Waldorf Astoria sigara fabrikasının sahibi Emil Molt kentin Uhland tepesinde yeşiller içindeki bir villayı satın alır ve buraya ilk Waldorf okulunu kurar. Birinci Dünya Savaşı’nın ardından yeni bir insan tipinin yaratılması gerektiğine inanan Molt için toplumda eğitim anlayışının değişmesi zorunludur. Stuttgart’ta bir okulları daha var. O da bir tepeye kurulu, diğeri gibi ağaçlar arasında büyük bir yapı.

Antropozofi ekolünün kurucusu, Hırvatistan doğumlu Avusturyalı Rudolf Steiner’in desteğini alan Molt’un amacı, Stuttgart Waldorf okulunda sadece fabrikasında çalışanların çocuklarının eğitim görmesi, onların örnek insan olarak topluma kazandırılmasıydı! Steiner hayranı “sigara fabrikatörü”, antroposof düşünceler doğrultusunda oluşacak iradenin, duygu, düşünce bütünlüğünü sağladığına, çocukların bilincini geliştirdiğine ve onların benliğini özgürleştirdiğine inanmaktaydı.

Bu okullarda öğretmenler not vermiyor, dokuzuncu sınıfa kadar yıl sonunda karne yok, sınıfta kalma da. Gerekçesi: “Bu gibi şeyler öğrencileri strese sokuyor!” Ders planları ezoterizmin etkisinde, öğrencilere dikiş, sepet örme, marangozluk, bahçecilik de öğretiliyor. İlkokulu bitirip Waldorf okulunu seçen, fakat bir, iki yıl sonra bu eğitimden hoşlanmayıp devlet okuluna geçen öğrenci zorluk çekiyor, yeni okulunda çoğu kez başarılı olamıyor.

Gençlerin totaliter eğitimi

Günümüz Almanyası’nda çoğunlukla zengin çocuklarının devam ettiği yaklaşık 250 Waldorf okulu var! Ancak son yıllarda Steiner öğretisi ve Waldorf okulları karşıtı televizyon ve kitap yayınları dikkati çekmeye başladı. 1930’larda Naziler Waldorf ideolojisiyle nasyonal sosyalist ülkünün birbirlerine çok yakın olduğuna, antroposofiyle ırkçı dünya görüşü arasında benzerlikler bulunduğuna inanmıştı. İşte bu süreçte Rudolf Hess’in sağ kolu kabul edilen Ernst Schulte-Strathaus aracılığı ile Eğitim Bakanlığı’nın Almanya’daki Waldorf hareketine değişik ayrıcalıklar tanımasını başarmışlardı. Nasyonal sosyalist rejimin üsdüzey yönetici kadrosu, aryen genç insanların totaliter eğitimine ağırlık verildiği dönemde ülkülerinin Waldorf hareketinin hedefleriyle örtüştüğünü de fark etmişlerdi.
Kendilerini antroposofi akımına adamış insanlar toplumda büyük bir dayanışma içindedir. “Rudolf Steiner‘in Gölgesi” adlı kitabın yazarı Irene Wagner: “Bu akımın insanları toplumda çok başarılı iş insanlarıdır, politikada, ekonomide, tarım sanayiinde, sağlık hizmetlerinde ve eğitimde çok etkili oluyorlar” diyor. “Arkalarında büyük kapital var, onlar da Steiner gibi antroposofiyi bir hareket olarak görüyor...” Araştırmacı yazar Michael Grandt “Kara Kitap” adlı eserinde Steiner’i bir okkültist olarak tanımlıyor... Amerikan tarih bilimcisi yazar Peter Staudenmaier de “Alman Ruhu Dönüm Noktasında” adlı kitabında açıklıyor: “Hitler’in danışma heyetindeki Bartsch’la Dreidax, dönemin en önemli iki antrofosofuydu, onların aracılığıyla ekolün dünya görüşünü nasyonal sosyalist Almanya’nın hizmetine sunmuşlardı.” Araştırmacı gazeteci Andreas Lichte’ye göre de Waldof hareketi o günlerde şu ilkeden yola çıkmıştı: “Steiner ülküsüne bağlı okullar Alman toplumuna uygun insanlar yetiştirecekir... Antroposof Doktorlar Birliği de 1930’larda ülkede yeni bir ‘Alman hekimliği‘ yaratmak isteyen nasyonal sosyalist Çalışma Grubu’nun ana dayanağını oluşturuyordu.”

Akşamüstü tren istasyonunda otobüsten indiğinizde kendinizi yine alıştığınız dünyada hissediyorsunuz. Tepede duran “Goetheanum” bambaşka bir gezegenden gelmiş, yolcularını almış, kalkmaya hazırlanan bir uzay gemisini andırıyor!
mail@ahmet-arpad.de