Hacı Bektaş'ı anmak isteyenlere başucu kitabı

Eserler, 18. yüzyıla damgasını vuran, etkisini günümüzde de sürdüren, Türk kültürü ve inanç sistemi açısından önemli bir isim olan Hacı Bektaş Veli hakkında araştırma yapmak, onun düşüncelerinden yararlanmak isteyenlere büyük kolaylık sağlayacak.
Türk Kültürü ve Hacı Bektaş Veli Araştırma Merkezi Müdürü Doç. Dr. Gıyasettin Aytaş, merkezlerinin Türkiye'de alanında araştırma yapan ilk ve tek akademik kuruluş olduğunu, 1987 yılından bu yana başlı başına bir araştırma ve uygulama merkezi olarak çalışmalarına başladığını söyledi.

Merkezlerinin Hacı Bektaş Veli'nin Türk kültür tarihindeki yerini ilmi objektiflik içerisinde esas kaynaklara dayalı olarak ortaya koymak için çalışmalar yürüttüğünü anlatan Aytaş, bu kapsamda ''Hacı Bektaş Veli Velayetnamesi'' ve ''Hacı Bektaş Veli Külliyatı'' adlı eserleri yayına hazırladıklarını belirtti.

Velayetnamelerin erenlerin, evliyaların hayatlarını anlatan çok önemli eserler olduğunu kaydeden Aytaş, velayetnamenin kelime anlamı itibarıyla yazılan kişinin veliliği, bu konudaki manevi önderliği kerametleri, uygulamaları ve kendi mensuplarıyla ilgili ilişkilerini ortaya koyan eserler olduğunu bildirdi.

''Hacı Bektaş Veli Velayetnamesi''nin bu anlamda çok önemli olduğunu vurgulayan Aytaş, ''Bu eserin yazımı, ortaya konulmasıyla ilgili birbirinden farklı nüshalar var. Elle çoğaltılan bu eserler önce bir kişi tarafından yazılıyor, daha sonra bundan hareketle çoğaltmalar yapılıyor. Bu eseri yayına hazırlarken öncelikle bu eserin farklı kopyalarının kütüphanelerde olan 75 kopyasını tespit ettik'' dedi.

Sadece Türkiye'deki değil Arnavutluk, Bulgaristan, İngiltere, Fransa ve Azerbaycan'daki kopyaları da bilgisayar ortamına aktardıklarını anlatan Aytaş, bu kopyalardan ilk ve en eski olanı esas aldıklarını söyledi.

İlk nüshada yer alan bilgilerin diğer bütün nüshalarda aynen geçtiğini ifade eden Aytaş, sözlerini şöyle sürdürdü:

''Bir bakıma da bu eserin diğerlerine de kaynaklık etmiş olması bizim için önemliydi. Bu eserin bir diğer önemli özelliği de Hacı Bektaş Veli Kütüphanesinde bulunan en eski nüshalardan biri olması. Eser, öncelikle dijital ortama aktarılarak okuması yapıldı. Okuması yapılırken önce eserin birebir orijinal aktarımı yapıldı, daha sonra bugünkü Türkçe ile anlatım sağlandı. Bu eserden hem eski yazı bilen, hem de orijinal metni merak edenler yararlanabilecek. Her ikisinden haberdar olmayan okuyucu kitlesi de bugünkü Türkçe ile ne ifade ettiğini okuyup anlayabilecek.

Bu bakımdan eser nitelikli bir çalışma oldu. Eserde bir başka orijinallik daha yaptık. Diğer bütün nüshaların hepsi karşılaştırıldı şimdiye kadar böyle bir çalışma yapılmamıştı. Çeşitli yanlış anlamaları ve hataları ortadan kaldırmak için diğer nüshalarda var olan bilgilerin esas aldığımız nüsha ile ortak ve farklı yönlerini tespit ettik, bunları da ortaya koyduk. Ayrıca bir dizin hazırladık, okuyucu böylece eserin içerisinde geçen bazı kavram, terim ve adlandırmaları rahatlıkla bulabilecek. Böylece bilim aleminin, bu konuyla ilgilenenlerinin, Hacı Bektaş Veli Velayetnamesi'nden haberdar olmak isteyen okuyucuların, akademisyenlerin, araştırmacıların eline mükemmel tam bir nüshayı sunmuş olduk.''

''Hacı Bektaş Veli Külliyatı"

Hacı Bektaş Veli Külliyatı'nın kendisine ait eserlerden oluştuğunu belirten Aytaş, ''Hacı Bektaş Veli'ye ait eserlerin bir arada basılması onun hakkında araştırma yapacak ve eserlerinden yararlanmak isteyeceklere büyük bir kolaylık sağlayacağı muhakkak. Bu çalışmanın hazırlanmasında büyük bir ekip görev aldı. Çok kısa zaman içerisinde bir araya getirilen eserlerin üzerinde emeği geçenlere teşekkür ediyorum'' diye konuştu.
Hacı Bektaş Veli'nin kendisine ait olduğu kabul edilen eserlerin sırasıyla, ''Kitabü-l Fevaid'', ''Fatiha Suresi Tefsiri'', ''Besmele Şerhi'', ''Makalat-ı Gaybiyye ve Kelimat-ı Ayniyye'' ve ''Makalat'' olduğunu belirten Aytaş, ''Her iki eser Hacı Bektaş Veli'nin hayatını öğrenmek, onun yaşam felsefesini anlamak, fikirlerini irdelemek isteyenler için mükemmel bir kaynak'' dedi.

Projeye 2010 yılı Ocak ayında başladıklarını anlatan Aytaş, eserleri 7-8 aylık bir sürede tamamladıklarını, 3 yılı yakın da ön hazırlık yaptıklarını söyledi. Projede 27 kişilik bir ekibin çalıştığını kaydeden Aytaş, ''Her eser için 2 kişilik bir grup oluşturduk. Velayetnamenin yeni yazıya aktarılması ile ilgili 2 arkadaşımız görev aldı bunların denetlenmesi, düzenlenmesi, edit edilmesiyle ilgili olarak değişik bilim ve sanat alanlarından akademisyenler çalıştı'' diye konuştu.