İngiltere'de yarın referandum var

En son 1975 yılında İngiltere'nin o dönemki adıyla Avrupa Ekonomik Topluluğuna katılımına ilişkin düzenlenen referandumda oy kullanan İngiliz halkı, 36 yıl aradan sonra yapılacak bu halk oylamasında bu kez seçim sistemi hakkında görüş belirtecek.

Koalisyonun küçük ortağı Liberal Demokrat Parti'nin geçen yıl seçim programında yer alan seçim sisteminin değiştirilmesine, koalisyonun büyük ortağı Muhafazakar Parti karşı çıkıyor. Muhalefetteki İşçi Partisi ise bölünmüş durumda. İşçi Partisi lideri Ed Miliband, referanduma sunulacak "Alternatif Oy" (AV) seçim sistemine "Evet" derken, partinin bazı milletvekilleri yeni sistemi istemiyor.

İngiltere'de mevcut seçim sistemi, dar bölge ve çoğunluk esasına göre düzenleniyor, yani her seçim bölgesinde en çok oyu alan kişi doğrudan milletvekili seçiliyor. Referanduma sunulacak "Alternatif Oy" seçim sistemiyle ise seçmenlerden, adayları sıralamaları istenecek ve seçilebilmek için herhangi bir adayın yüzde 50 oy oranına ulaşması gerekecek. Dolayısıyla AV seçim sisteminde herhangi bir adayın yüzde 50 oy oranına ulaşması için yapılan sıralama önem taşıyacak, yani seçmenlerin ilk tercihlerinin yanı sıra diğer tercihleri de göz önünde bulundurulacak.
 

"Fiji ve Oaoua Yeni Gine de kullanıyor"

İngiltere'de geçen yıl yapılan genel seçimle İkinci Dünya Savaşından bu yana ilk kez oluşturulan koalisyon hükümeti için, yarın yapılacak referandumun görüş ayrılıkları nedeniyle sınav niteliği taşıdığı yorumları yapılıyor.

Türkiye'nin İşçi Partili Dostları Grubunun Başkanı ve Haringey Belediye Meclisi üyesi Nilgün Canver ise bu görüşü paylaşmıyor. Canver, "referandumun partiler üstü bir olay" olduğunu kaydederek, yarın halk oylamasının yanı sıra başkent Londra'nın dışında İngiltere'de bazı yerlerde yerel seçimin de yapılacağına dikkati çekti.

Yerel seçimin sonuçlarının koalisyon hükümeti için "ciddi bir mesaj" niteliği taşıyacağını, çünkü İşçi Partisi'nin birçok yerde kazanmasının beklendiğini belirten Canver, hükümeti, kısa sürede yaptığı önemli kesintiler ve üniversite harçlarını artırması gibi konularda eleştirdi.

"Alternatif Oy" seçim sisteminin dünyada üç yerde, Avustralya, Fiji ve Papua Yeni Gine'de uygulandığını söyleyen Canver, "Bu sistem Liberal Demokrat Parti'nin lideri Nick Clegg'den başka kimseye yaramayacak. Sistem değişirse en az 20 sandalye daha kazanacaklar" dedi.

İşçi Partisi'nin yarınki referanduma ilişkin genel bir tavır almadığını, konunun partinin üyeleri ve milletvekillerinin vicdanına bırakıldığını kaydeden Nilgün Canver, "Eğer yeni sisteme geçilirse, olumsuz kampanyaların yapılmadığı İngiltere'nin mevcut seçim sisteminde insanların birbirine çamur attığı bir döneme geçilecektir. Bir yandan derin kesintilere gidiyorlar, diğer yandan pahalıya mal olacak referandumu yapıyorlar" diye konuştu.

Canver, daha demokratik bir seçim sisteminden yana olduğunu, ancak alternatif seçim sisteminin böyle bir sistem olmadığını, var olan sistemin iyileştirilebileceğini sözlerine ekledi.

Referandumda kullanılacak oyların ertesi gün sayılmaya başlanması ve sonuçların aynı gün açıklanması bekleniyor.

İngiltere'de yarın halk oylamasının yanı sıra 279 yerde yerel seçim ve İskoçya, Kuzey İrlanda ve Galler parlamentoları için milletvekili seçimi yapılacak.