İrlanda'da genel seçime doğru

Parti liderleri seçimden önceki son hafta sonunda yoğun kampanya çalışmalarını sürdürürken, 25 Şubat'a günler kala yapılan kamuoyu yoklamaları, iktidar yolundaki Fine Gael partisine desteğin arttığını gösteriyor. 1933 yılında kurulan bu partinin adı "İrlanda Boyu" ya da "Aile" anlamına geliyor. Sunday Business Post'un yaptırdığı kamuoyu yoklamasına göre, Enda Kenny'nin liderlik ettiği Fine Gael'e verilen destek yüzde 39'a yükseldi. Katılımcıların yüzde 17'si İşçi Partisi'ne, yüzde 16'sı iktidarda bulunan Fianna Fail'a, yüzde 12'si Sinn Fein'e, yüzde 2'si ise Yeşiller Partisi'ne oy verdi. Bağımsız adaylar katılımcıların yüzde 14'ünden destek aldı.

Oylamaya katılanların yüzde 31'i başbakan olarak Enda Kenny'yi görmek istediğini belirtirken, halk desteğini büyük ölçüde yitiren Fianna Fail'un yeni lideri, eski Dışişleri Bakanı Micheal Martin'i ülke yönetiminin başında görmek isteyenlerin oranı yüzde 26'da kaldı. İrlanda'nın eski partilerinden 1926 yılında kurulan Fianna Fail "Kaderin Askerleri", 1905 yılında kurulan Sinn Fein ise "Yalnız Biz" anlamını taşıyor.

Tek parti hükümeti mi?

Seçim kampanyasının son günlerinde Fine Gael'e verilen desteğin artması, daha önce İşçi Partisi ile koalisyon hükümeti oluşturabileceği düşünülen partinin tek başına iktidara gelme olasılığını da gündeme getirdi. İrlanda'daki sisteme göre bir partinin tek başına iktidara gelebilmesi için en az yüzde 40 oranında oy alması gerekiyor. Halk desteği sıralamasında merkez sağ Fine Gael'i izleyen merkez sol İşçi Partisi'nin lideri Eamon Gilmore'a göre, Fine Gael'in tek başına iktidara gelmesi, daha önce öngörülmeyen vergi artışlarıyla kamu harcamalarından daha fazla kesintiyi beraberinde getirecek, buna karşın İşçi Partisi'nin de dahil olduğu bir hükümet, özellikle işsizlik konusuna eğilerek yönetimde dengeleyici bir rol oynayacak.

İşçi Partisi, Fine Gael'e kayan oyları kazanabilmek için son kozlarını oynarken, sendikalar da üyelerinden oylarını "sol"a vermelerini isteyerek Fine Gael'in olası tek başına iktidarına karşı kampanya başlattı. Sivil toplum geleneğinin güçlü olduğu İrlanda'daki sendikalar, Fianna Fail-Yeşiller Partisi koalisyonunun "işsizlik sorununu hafife almasına ve krizin yükünü halkın omuzlarına bindirmesine" karşı eylemler düzenlemişti.

Gençlerin tercihi

Öte yandan, siyasi analizler, seçime katılım oranı yüksek olacağı tahmin edilen gençlerin tercihine de dikkat çekiyor. Irish Examiner gazetesinin yaptırdığı ankete katılan 35 yaş altı İrlandalılar, Fine Gael ve İşçi Partisi'ne aynı oranda destek veriyor. Anket sonuçlarına göre, gençlerin Fine Gael ve İşçi Partisi'ne verdiği destek yüzde 25 olurken, yaşları 18 ile 34 arasında değişen İrlandalıların bağımsız adaylara, Yeşiller Partisi'ne ve diğer küçük partilere daha çok sahip çıktığı görülüyor. Kamuoyu yoklamalarının sonuçlarına ve tahminlere karşın, İrlandalı seçmen son sözünü Cuma günü sandık başında söyleyecek.
 

Başbakan Cowen'ın düşüşü

Konut sektöründeki gelişmeler ve yabancı yatırımcıları çeken düşük kurumlar vergisi oranı sayesinde birkaç yıl öncesine kadar hızla büyümeyi sürdüren ve "Kelt Kaplanı" olarak anılan İrlanda'ya kriz döneminde Başbakanlık eden Brian Cowen, şimdiden seçimin mağlubu olmuş görünüyor. Avrupa Birliği ve Uluslararası Para Fonu'ndan yardım talep etmek durumunda kalan İrlanda'daki bankacılık ve borç krizinden sorumlu tutulan Cowen, genel seçimi öne çekmek durumunda kalmış, partisi Fianna Fail içinde liderliğine ilişkin bazı rahatsızlıkların ortaya çıkması ve koalisyonun küçük ortağı Yeşiller Partisi'nin hükümetten çekilmesinin ardından genel başkanlıktan istifa etmişti.

Siyasi arenada arkasındaki desteği yitiren ve yeniden aday olmayacağını açıklayan Başbakan Cowen, halk tarafından da defalarca protesto edilmişti. Maaş kesintileri ve işten çıkarmalar konusunda hükümetten somut güvenceler alamayan 250 bin kamu çalışanı, 2009 sonunda tepkisini bir günlük grevle ortaya koymuş, geçen yılın sonunda da on binlerce İrlandalı, hükümetin kamu harcamalarında kesintiler ve vergi artışlarıyla 4 yıl içinde toplam 15 milyar tasarruf etme planını, ses getiren yürüyüş ve gösterilerle protesto etmişti. Genel seçimlerin beş yılda bir düzenlendiği İrlanda'da son seçim Mayıs 2007′de yapıldı, dönemin Fianna Fail lideri eski Başbakan Bertie Ahern'in görevden ayrılması üzerine Brian Cowen, hükümetin başına ekonomik krizin kapıya dayandığı Mayıs 2008′de geçti.