İşçim dedi, 164 grevi yasakladı

Türkiye ekonomimisinde olduğu kadar çalışma hayatında da ciddi izler bırakan Süleyman Demirel’in en çok akılda kalan uygulamaları şüphesiz ki grev yasaklarıydı. Demirel’in işçilere ve sendikalara tutumu onun “dün dündür bugündür” vecizesi gibiydi yani ilkesel ve istikrarlı değil dönemsel ve pragmatikti... İşte konunun uzmanlarından aldığımız destekle iyisiyle kötüsüyle yaptıkları...

- Demirel pragmatist ve popülist bir sağcı olarak “benim işçim, benim köylüm” söylemini pek severdi. Demirel’in ithal ikameci dönemde işçiler ve emek açısından ikili ve iniş çıkışlı bir hat izledi. 1970’lerin ikinci yarısındaki krize kadar Demirel hükümetleri döneminde kamu işçisinin alım gücünde önemli bir artış oldu.

- Ancak Demirel hükümetinin aldığı 24 Ocak 1980 kararları ile 1960 ve 70’li yıllardaki emek kazanımları budandı.

- Demirel hükümetleri emeklilik hakları konusunda da popülist bir politika izledi.

Sistem yara aldı

- 1969’da emeklikte yaş sınırı kaldırıldı ve 25 yıl çalışanlar emeklik hakkı kazandı.

- 1976’da da kadınlar 20 yıllık çalışmayla emekli oldu.

- Çok sayıda popülist müdahale ile sosyal güvenlik sistemi ciddi bir yara aldı.

- Kıdem tazminatı 15 günden 30 güne çıkarıldı.

- Öte yandan kıdem tazminatına tavan getirdi ve kıdem tazminatı fonu kurulmasına ilişkin yasayı geçirdi.

- Marshall yardımı ile ABD’ye giden biri olan Demirel Türk-İş’in ABD sendikacılığını benimsemesinden hoşnuttu.

Değirmen bile

- Çok sayıda Türk-İş’li sendikacının AP’den milletvekili olmasını sağladı. Bu yolla sendikal hareket üzerinde önemli bir denetim sağladı.

- 1961 Anayasasının sağladığı sendikal haklar başı hoş olmadı. Nitekim 12 Mart döneminde kamu çalışanlarının sendikal haklarının budanmasına destek verdi.

- DİSK’e karşı tahammülsüz davrandı. 1970’te DİSK’i fiilen ortadan kaldıran 1317 sayılı yasa Demirel hükümeti tarafından yasalaştırıldı.

- Yasa ile sendikalara yüzde 33 oranında ülke ve iş kolu barajı getirildi. Yasaya tepki gösteren DİSK ve üyesi işçiler 15-16 Haziran 1970’de büyük bir direniş gerçekleştirdi.

- Demirel greve de tahammülsüzdü. Milli güvenlik ve memleket sağlığı gerekçeleriyle grev erteleme rekoru kırdı.

- 24 Ocak kararlarını uygulamak için sık sık bu yola başvurdu. 1963-1980 döneminde Demirel hükümetleri, 75’i 6. Demirel hükümeti olmak üzere toplam 164 grevi erteledi.

- Hatta 1970’de İstanbul’da bir kaç değirmedeki grev bile grevi milli güvenlik gerekçesiyle ertelendi.

- 1966 Paşabahçe grevi de Demirel hükümeti tarafından ertelenmişti.