Kolluk Gözetim Komisyonu kuruluyor

Tasarı, kolluk şikayet sisteminin daha etkili ve hızlı işlemesini sağlamak, saydamlığını, güvenirliliğini geliştirmek üzere, kolluk görevlilerinin işledikleri iddia edilen suçlardan veya disiplin cezasını gerektiren eylem, tutum veya davranışlardan dolayı idari merciler tarafından yapılan ya da yapılması gereken iş ve işlemlerin merkezi bir sistemde kayıt altına alınması ve izlenmesini amaçlıyor. Buna göre, tasarıyla kurulacak ''Kolluk Gözetim Komisyonu'' İçişleri Bakanlığı bünyesinde ''Sürekli Kurul'' olarak görev yapacak.

Komisyon, İçişleri Bakanlığı Müsteşarının Başkanlığında, Başbakanlık İnsan Hakları Başkanı, Kurul Başkanı, Bakanlık 1. Hukuk Müşaviri, Adalet Bakanlığı Ceza İşleri Genel Müdürü; üniversitelerin ceza ve ceza usul hukuku anabilim dallarında görevli öğretim üyeleri arasından Bakanın teklif edeceği 3 aday ile baro başkanı seçilme yeterliliğine sahip serbest avukatlar arasından Adalet Bakanı'nın teklif edeceği 3 aday arasından Bakanlar Kurulunca seçilecek birer adaydan oluşacak.

Komisyon, kolluk şikayet sisteminin işleyişine dair ilkeleri tespit edecek, kolluk görevlilerinin işledikleri suçlarla ve disiplin cezalarına ilişkin ilgili mercilerden bu kişiler hakkında soruşturma yapılmasını isteyecek. Merkezi kayıt sisteminin işlemesi ve geliştirilmesi, veri tabanı oluşturulması, görev alanına giren konularda tespit, görüş ve öneriler içeren yıllık raporlar hazırlamak ve bunları TBMM İnsan Haklarını İnceleme Komisyonu ve TBMM Başkanlığı'na göndermek, kolluk şikayet sistemine kamuoyunun duyduğu güveni ölçmek amacıyla en az yılda bir kere kamuoyu araştırması yapmak, görev alanına giren konularda ilgili mevzuat düzenlemeleri hakkında görüş bildirmek, komisyonun görev alanları içinde olacak.
 

Komisyon en az ayda bir kez toplanacak

Komisyon en az ayda bir defa olmak üzere gerekli hallerde, en az 5 üyenin hazır bulunmasıyla toplanacak. Kararlar ise en az 4 üyenin aynı yöndeki oyuyla alınacak ve kararlarda kimse çekimser oy kullanamayacak. İhtiyaç duyulması halinde gündemdeki konulara ilişkin görüşlerinden yararlanılmak üzere, kamu görevlileri, özel kuruluşların temsilcileri veya uzmanlar Başkan tarafından, komisyon toplantılarına davet edilecek. Ancak komisyon kararları, toplantıya dışarıdan katılanların yanında alınamayacak. Komisyonun faaliyet giderleri ve ihtiyaçları için her yıl İçişleri Bakanlığı bütçesine gereken ödenek konulacak. Komisyonun sekreterya hizmetleri, kurul başkanlığı tarafından yerine getirilecek.

İhbar edenler, kimlik bilgilerini doğru bildirecekler

Komisyon ile bağlı kuruluşlar, valilikler ve kaymakamlıklar arasında, kolluk görevlileri hakkında idari mercilerce yürütülen ceza ve disiplin işlemleriyle ilgili olarak yapılacak bilgilerin kaydedilmesi ve yapılan uygulamaların izlenmesi amacıyla, Bakanlıkça merkezi kayıt sistemi kurulacak. İhbar ve şikayetlerin doğruluğu için, ihbar ve şikayette bulunanlar dilekçelerine kimlik bilgilerini eksiksiz ve doğru bildirecek.

Rütbe ve terfiler ne olacak?

Kolluk kuvvetlerinin ceza soruşturması ve kovuşturmasıyla, disiplin soruşturmaları, rütbe terfine engel teşkil etmeyecek. Ancak 675 Sayılı Devlet Memurları Kanunu'nun 48. maddesine göre, ağır hapis veya 6 aydan fazla hapis veyahut affa uğramış olsalar bile Devletin şahsiyetine karşı işlenen suçlarda, zimmet, ihtilas, irtikap rüşvet, hırsızlık, dolandırıcılık, sahtecilik, inancı kötüye kullanma gibi suçlarla, kasten işlenen ve 1 yıl veya daha fazla süreyle hapis cezası gerektiren suçlardan dolayı ceza kovuşturması altında bulunanların rütbe terfileri ertelenecek. Yargılama sonucunda sayılan suçlardan beraat edenlerin, rütbe terfi, öngörülen diğer şartları taşımaları kaydıyla yapılacak ve terfi tarihi emsalinin terfi ettirildiği tarih esas alınacak.

Kolluk görevlileri hakkında öldürme, kasten adam yaralama, işkence, zor kullanma yetkisine ilişkin sınırın aşılması ve suç işlemek amacıyla örgüt kurma suçları ve örgüt faaliyeti çerçevesinde işlenen suçlara ilişkin soruşturmaları ise Cumhuriyet Savcıları bizzat ve öncelikle yapacak. Bu konularda açılacak davalar acele işlerden sayılacak. Kanunda çıkarılması öngörülen yönetmelikler, kanunun yayımı tarihinden itibaren 6 ay içerisinde çıkarılacak. Emniyet Genel Müdürlüğü, Jandarma Genel Komutanlığı ve Sahil Güvenlik Komutanlığı Teşkilatında görevli kolluk personelini kapsayan tasarı, İçişleri Bakanlığına çeşitli unvan ve derecelerde 35 kadro ihdas edilmesini de öngörüyor.