Küresel krize küresel yanıt

Fransız Ekonomi ve Maliye Bakanı Chiristine Lagarde, basına yaptığı açıklamada, ''hükümetin zor durumdaki bankalara yardım için yapacağı 360 milyar Avro tutarındaki yardım paketi çerçevesinde 10,5 milyar Avro tutarındaki kredinin ilk etapta altı bankaya verileceğini'' söyledi.

Lagarde, bankaların alacakları bu yardım karşılığında şirketlere, şahıslara, kurumlara ve yerel yönetimlere kredi akışını hızlandırılmasını garanti etmeleri gerektiğini bildirdi.

Fransız bakan, bankaların dışarı kredi verişlerinin hızlandırılması ile ekonominin canlandırılmasının hedeflendiğini sözlerine ekledi.

Hükümet yapacağı yardım planı çerçevesinde 3 milyar Avro Credit Agricole, 2,5 milyar Avro BNP Paribas, 1,7 milyar Avro Societe Generale, 1,2 milyar Avro Credit Mutuel ve 1,1 milyar Avro ise Caisse d'Epargne ve Banque Populaire'e verilecek.

Bankalara yapılacak olan 10,5 milyar Avro tutarındaki yardımla, bankaların kişi ve kurumlara 75 milyar Avro'ya kadar kredi açmasını hedefliyor.

Hükümetin daha önce açıkladığı plan çerçevesinde 2009 yılı sonuna kadar, bankalar arası kredi alış verişi için 320 milyar Avro garanti altına alınacak ve 40 milyar Avro'ya kadar bankaların sermeyesine katkıda bulunacak.

Sarkozy, Avro bölgesinde ekonomi yönetimi önerdi

Avrupa Parlamentosu genel kurulunda konuşan, Avrupa Birliği dönem başkanı Fransa Cumhurbaşkanı Nicolas Sarkozy, mali krize karşı alınacak önlemler çerçevesinde, Avro para birimi kullanan ülkeler arasında, Avrupa Merkez Bankası ile çalışacak ''bir ekonomi yönetimi kurulmasını'' önerdi.Sarkozy, Avro bölgesinin, açık bir şekilde belirlenmiş ekonomi yönetimi oluşturulmadan devam edemeyeceğini söyledi.

Merkezi Frankurt'ta bulunan Avrupa Merkez Bankası'nın bağımsızlığını devam etmesinden yana olduğunu ifade eden Sarkozy, Avro para birimini yöneten bu bankanın, AB içinde ekonomik bir yönetimle gelişmeleri tartışması gerektiğini savundu.

Sarkozy, gelecek hafta Pekin'de yapılacak AB-Asya ülkeleri toplantısında, Çin ve Hindistan'ın da dünya mali sisteminin reformdan geçirilmesi için düzenlenecek zirveye katılmalarınını sağlanması için çalışacaklarını söyledi.

Sarkozy, ''Bu bir küresel kriz, küresel krize küresel yanıt vermek gerekiyor'' diye konuştu.

Fransa Cumhurbaşkanı, dünya liderlerini bir araya getirecek bu zirveden önce, AB ülke liderlerinin görüş birliği sağlamak için kendi aralarında toplanmasını önerdi.

Sarkozy ayrıca, AB ülkelerinin, küresel mali kriz ile birlikte zor duruma düşen bankalarının, yabancıların ellerine düşmesini engellemek için devlet fonları oluşturmalarını önerdi ve mali sektörün yeniden düzenlenmesinden yana olduğun belirtti. Ayrıca, yeni düzenlemeler çerçevesinde devletten yardım alan bankaların, bu yardımı vergi avantajlı ülkelerde kullanmasının da önüne geçilmesi gerektiğini de söyledi.

Sarkozy, gelecek hafta Pekin'de düzenlenecek AB-Asya zirvesinde, AB adına, Asya ülkelerini, uluslararası mali sistemde yapılması planlanan reformlar konusunda ikna etmeye çalışacağını söyledi.

Avrupa'da gecelik borçlanma oranı son bir ayın en düşük seviyesinde

Avrupa ve ABD'de bankalararası borçlanma oranı son bir ayın en düşük seviyesinde işlem görürken, kredi piyasasında büyüme devam etti.

Bankalararası piyasada dolar bazında 3 aylık borçlanma oranı 0,23 puan gerileyerek yüzde 3,83, avro bazında 3 aylık borçlanma oranı 0,03 puan azalarak yüzde 4,968'e geriledi.

Böylelikle Lehman Brothers yatırım bankasının 18 Eylül'de batmasının ardından ilk kez bankalararası faiz oranı yüzde 5'in altına indi.

Bankalararası faiz oranı, bankaların iş dünyasına ve bireylere açtığı kredilerin maliyetini etkilemesi nedeniyle önem taşıyor.

Çin

Çin, küresel finansal kriz konusunda uluslararası işbirliği istedi. Ekonomik büyümesi son 5 yılın en düşük düzeyine gerileyen Çin'deki ekonomi yetkilileri, küresel krizin çözümünde ortak ve dayanışma halinde hareket etmenin etkili olacağını kaydetti.

Çinli yetkililer, Küresel finansal krizin çözümü konusunda, küresel işbirliği gerektiğini belirterek, Avrupa ve Asya ülkeleriyle bu konuda, Pekin'de cuma günü bir zirvenin gerçekleştirileceğini bildirdi.

Uluslararası piyaslar

Uluslararası piyasalarda bugün ABD doları, Japon yeni dışındaki önemli para birimleri karşısında değer kazandı.

ABD dolarının uluslararası döviz borsalarında önemli para birimleri karşısında dünkü kapanış ve bugün öğle saatlerindeki değerleri şöyle oldu:

Avrupa borsaları

Londra Menkul Kıymetler Borsası'nda FTSE 100 Endeksi şu sıralar yüzde 0,77 değer kaybederek 4249,71 puana, Almanya'da borsanın temel göstergesi DAX Endeksi de yüzde 1,23 gerileyerek 4775,59 puan oldu.

Fransa'da CAC 40 Endeksi ise yüzde 0,67 artarak 3471,45 puana çıktı. Öte yandan, Brüksel'de borsa yüzde 0,36, Madrid'de yüzde 1,14 düştü.

Asya borsaları

Asya borsaları kredi piyasalarındaki rahatlama ve ABD Merkez Bankası'nın (Fed) ülkenin sorunlu ekonomisine yardım için daha fazla önlemi desteklemesinden ötürü yükseldi.

Japonya'da borsanın temel göstergesi Nikkei Endeksi, düne göre yüzde 3,34 (300,66 puan) artarak 9.306,25 puan oldu.

Singapur, Avustralya, Çin, Yeni Zelanda ve Tayland'da da borsalar değer kazandı.

Petrol fiyatları

Uluslararası piyasalarda petrol fiyatları 74 doların üzerinde seyrediyor. Petrol İhraç Eden Ülkeler Örgütü'nün (OPEC) bu hafta yapacağı toplantıda, petrol üretim miktarını en az günlük 1 milyon varil azaltacağı beklentisi fiyatları desteklerken, doların avro karşısında değer kazanması, fiyatların daha fazla yükselmesini frenliyor.

ABD tipi hafif ham petrolün Kasım teslimi fiyatı bugün bir ara varili 75,69 dolara kadar çıkarken, şu sıralar varili 74,13 dolardan satılıyor.

Londra'da Brent tipi ham petrol de 62 sent düşüşle varili 71,41 dolardan işlem görüyor.

Rus borsası yükselişte

Dünya genelinde petrol fiyatlarının artması Rus borsasına olumlu etkide bulunurken, MICEX ve RTS endeksleri güne artışla başladı.

Rusya Başbakanı Vladimir Putin, dün yaptığı açıklamada, Rusya'nın mevcut krizden çıkmak için iyi bir hazırlık yaptığını belirterek, ülkenin muazzam altın ve döviz rezervlerinin (şu an 540 milyar dolar civarında) düşen petrol fiyatlarına rağmen ekonomik büyümeyi sürdürmeye yetecek bir kaynak olduğunu söylemişti.

Putin, bankacılık sektörünü güvenceye almak için 7,6 milyar dolarlık ek kaynak aktarılacağını açıklarken, analistler bu paranın zorda kalan bankaların satın alımında kullanılabileceğini belirtiyorlar.

Pakistan

Pakistan, ekonomisini istikrara kavuşturmak ve ödemeler dengesindeki krizden kaçınmak için 10-15 milyar dolar tutarında paket konusunda IMF ve diğer kurumlarla gayrı resmi görüşmeler yürütüyor.

Financial Times gazetesinin haberine göre, Pakistan için düşünülen paketin yarısından biraz fazlası IMF kredisi ve kalanı Dünya Bankası, Asya Kalkınma Bankası ve Suudi Arabistan'ın da dahil olduğu bazı ülkelerden sağlanacak.

Pakistan'ın Çin'den de kredi desteği arayışında olduğu belirtilen haberde, desteğin ölçeğinin, ''teröre karşı savaşta'' önemli bir ülke olarak görülen ve küresel finansal krizin istikrarsızlığa itme riskiyle karşı karşıya bulunan Pakistan konusunda uluslararası endişeleri yansıttığı kaydedildi.

Pakistan hükümetinden üst düzey bir yetkili, IMF kredisinin, döviz rezervlerinin düşmesiyle sarsılan yatırımcı güvenine destek amacıyla gelecek iki yılda harcanacağını ifade etti.
Wall Street Journal'ın haberine göre de Maliye Bakanlığından bir yetkili, hükümetin, borçlarını ödeyememe durumuna gelmemek için 4 milyar dolar kredi aradığını söyledi. Yetkili, bir seferde 1,5 milyar dolar ve kalanı ise 500'er milyon dolarlık 5 eşit taksitte almayı umduklarını belirtti.

Pakistan Planlama Komisyonunda görev yapmış eski IMF ekonomisti Meekal Ahmed, Pakistan hükümetinin kararsız tutumuna sor vermesi ve ekonomik paketini sunması gerektiğini bildirdi.

IMF'nin Pakistan'dan muhtemelen sıkı önlemler isteyeceğini ifade eden Ahmed, bunların ''kalkınma harcamalarının, mevcut harcamaların ve savunma harcamalarının kesilmesi'' olacağını dile getirdi.

Pakistan Cumhurbaşkanı Asıf Ali Zerdari'nin, savunma harcamaları bütçede önemli yer tuttuğu için ülkenin güçlü ordusunun fedakarlık yapmama konusunda göstereceği direnişi kırması gerektiğini vurgulayan Ahmed, ekonomistlerin ayrıca tarım ve hizmet sektörünün vergilendirilmesini önerdiklerini bildirdi.

Pakistan'da büyük toprak sahipleri IMF ve başka yerlerden gelen baskıya rağmen, tarımın vergilendirilmesine direniyor.

Pakistan'da yedi aylık sivil hükümet, ekonomiyi kurtarmak amacıyla dost ülkeleri ve diğer uluslararası kredi kuruluşlarını desteğe ikna etmek için IMF'nin ekonomik stratejilerine onay vermesini sağlamaya çalışıyor.

Enflasyonu yüzde 25'i bulan, bütçe açığı sürdürülemez durumda olan ve hükümetin merkez bankasından borçlanması nedeniyle bankacılık sisteminde likidite sıkışıklığı sıkıntısı çeken Pakistan'da, merkez bankasının sadece altı haftalık ithalatı karşılayacak döviz rezervi bulunuyor.

Uzmanlar, 30 Haziran 2009'da sona erecek mali yılda ödemeler dengesinde toplam bütçe açığı 7 milyar dolar olarak tahmin edilmesine rağmen, ülkenin ekonomiyi istikrara kavuşturması için acilen 3-4 milyar dolara ihtiyacı olduğunu söylüyor.