Kurullar kritik önemde

Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan’ın ‘sandık kurullarına hâkim olursak işi başlamadan bitiririz” açıklamasının altında AKP’nin son yapılan seçim yasalarında değişikliklerle sandık kurulu başkanlarının kamu görevlisi yapılması, mühürsüz oylar ve partilere verilen oyların geçerli sayılıp sayılmayacağı konusunda sandık kurulundaki çoğunluğun büyük önem kazanması yatıyor. Seçim mevzuatında son yapılan değişiklikler nedeniyle özellikle oyların sayımı, tasnifini yapacak olan, mühürlü ya da mühürsüz oy pusulalarını geçerli sayıp saymamaya karar verecek olan sandık kurullarının önemini daha da ön plana çıkardı. Sandık kurullarıyla ilgili en önemli değişiklik başkanların kamu görevlileri arasından ilçe seçim kurulu başkanları tarafından belirlenmesi. Önceki mevzuatta siyasi partilerin bildireceği isimlerden kurayla sandık kurulu başkanı belirleniyor, herhangi bir partinin bildirdiği isim sandık kurulu başkanı olabiliyordu. 298 sayılı Seçimlerin Temel Hükümleri ve Seçmen Kütükleri Hakkında Yasa’ya göre, sandık kurulu bir başkan ile 6 asıl ve 6 yedek üyeden oluşuyor. Sandık kurulunun bir üyesi yine kamu görevlileri arasından seçiliyor. Sandık kurulu başkanının göreve gelmemesi halinde, kamu görevlileri arasından belirlenen üye, bu üyenin de bulunmaması durumunda en yaşlı üye kurula başkan ediyor. Sandık kurulunun diğer 5 üyesi ise, son milletvekili genel seçiminde ilçede en çok oy almış olan 5 partinin her sandık için bildirdiği asıl ve yedek üyelerden oluşuyor.

Üyeler gelmezse

Sandık başında, oy verme başlamadan önce veya oy verme sırasında sandık kuruluna dahil siyasi parti üyelerinden biri veya birkaçı görevini yapmazsa, ceza hükümleri saklı kalmak üzere yerine siyasi parti yedek üyelerinden biri getiriliyor. Bu üyelerin de gelmemesi ve kurul üye sayısının üçten aşağı düşmesi durumunda eksikler, o seçim bölgesinde seçme yeterliliğini haiz ve okur-yazar olanlar arasından sandık kurulu başkanın seçeceği kimselerle dolduruluyor. Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın “Sandık kurulu üyesi arkadaşlar seçim günü diğer siyasi partilerden önce sandık mahallinde yerini almalıdır. Yani bizim arkadaşlarımızdan önce onlar gelmemeli. Sandık kurulu üyelerinin dışında sandık müşahitleriyle orayı takviye etmemiz lazım” açıklaması, diğer siyasi partilerin sandık kurulu üyelerinin gelmemesi durumunda AKP’li müşahitlerin üye yapılması amacını taşıyor. Sandık kurulu en az 3 üyeden oluşacağı için kamu görevlileri ve memur üyelerin çoğunluğunun hükümete yakın isimlerden seçilmesi nedeniyle AKP’li müşahitlerin de üye yapılmasıyla AKP, her türlü itirazı karara bağlayacak ve oy tasnifini yapacak olan kurulda hâkimiyeti sağlamış olacak.

Oy torbalarına dikkat

Sandık kurulu üyelerinin seçim günü en geç sabah 7.00’de sandık başında olması gerekiyor. En az 3 üyenin bulunması durumunda kurul oluşturuluyor, gelmeyen üyelerin yerine sandık kurulu başkanı tarafından o anda orada bulunanlardan üye yapılabiliyor. Kurulun oluşturulmasının ardından oy torbaları açılıyor ve mühürleme işlemi yapılıyor. Sandık kurulunda çoğunluğun AKP’de olması ve o saatte partilerin sandık müşahitlerinin alanda bulunmaması durumunda oy pusulalarıyla ilgili yapılacak işlemlerle ilgili bir denetleme mekanizması olmayacak