Laik Mehmet ve IŞİD’in tehdidi

İstanbul’un fethi ile ilgili tartışmalar ABD’nin ünlü Washington Post gazetesinde de yankı buldu. Bipartisan Policy Center düşünce kuruluşundan Nick Danforth’un kaleme aldığı “Bu Osmanlı sultanı 1453’te Konstantinopolis’te Hıristiyan yönetimi bitirdi. Ama o gerçekten iyi bir Müslüman mıydı?” başlıklı yazıda “1453 dünyada öneminin ne olduğu kimse tarafından anlaşılamayan önemli tarihler arasına girdi. Ama Türkiye’de yankıları devam ediyor.

Öyle ki 29 Mayıs’ta tam olarak ne kutlanacağı ve bunun nasıl kutlanacağı ile ilgili ideolojik tartışmalar devam ediyor” ifadeleri kullanıldı. Makalede AKP’nin son dönemde Osmanlı tarihinin İslami bir versiyonunu ön plana çıkardığı, İkinci Mehmet’in de bu bağlamda dindarlığının örneği olarak gösterildiği yorumu yapıldı.

“Fetih 1453” filmindeki namaz sahneleri buna örnek gösterildi. Danforth bugünü kutlamalarla daha öncekileri ise şöyle karşılaştırdı:

“60 yıl önce, 1953’te Türkler fetihin 500’üncü yılını kutlarken her şey çok farklıydı. O zaman Mehmet, laik bir lider olarak görülüyordu. Türk entellektüeller ve politikacılar Batı yanlısı görünümünü övüyor, Rönesans sanatına ilgisinden, Yunan ve Latin dillerine hâkimiyetinden, askeri alanda son teknolojiyi kullanmasından memnuniyet duyuyordu. Aya Sofya’yı yıkmak yerine cami yapması bile gerçek bir aydın olduğuna örnek olarak gösteriliyordu. 500’üncü yıl için yapılan 10 günlük kutlamalar eşit derecede batılı ve laikti. Balolara, garden partilere ve soiree’lere ek olarak opera ve defileler de organize edilmişti. Hükümet üzerinde Sultan’ın resminin olduğu özel sigaralar hazırlatmıştı. New York’taki Türkler kutlamalar şerefine ‘İstanbul Magic’ isimli bir kokteyl yaratmıştı.”

Danforth makalede buna rağmen her iki dönemde de İkinci Mehmet’in Türklüğü ve askeri kabiliyetinin yüceltildiğine dikkat çererek şöyle devam etti: “AKP’nin Osmanlı tarihinin İslamcı yorumunun ne kadar milliyetçi olduğu geçen sene IŞİD tam da 29 Mayıs’ta Konstantiniyye isminde Türkçe bir dergi çıkardığında görüldü. Örgüt bu dergide Türk hükümetini Hz. Muhammed’in öngörüsünün sadece IŞİD İstanbul’u yeni halife ordusuyla fethettiğinde yerine geleceğini söyleyerek uyarıyordu. Şoke edici olan İkinci Mehmet’in fethinin onlar tarafından sayılmamasıydı.”