Misket bombalarına karşı anlaşma

On binlerce sivilin ölümüne ve sakatlanmasına yol açan misket bombaların yasaklanmasıyla ilgili uluslararası anlaşma, Norveç'in başkenti Oslo'da imzalanmaya başladı. Anlaşmanın bugün ve yarın 100'den fazla ülke tarafından imzalanması bekleniyor. Bu mühimmatın dünyanın önde gelen üreticileri ve en fazla stokuna sahip olan ABD, Rusya ve Çin'in anlaşmayı imzlamayacakları belirtiliyor.

İKara mayınlarının yasaklanmasıyla ilgili Ottawa anlaşmasından ancak 11 yıl sonra, kullanımının yasaklanmasıyla ilgili anlaşmanın imzalanabildiği misket bombalarıyla ilgili bazı bilgiler şöyle:
 

Misket bombası nedir?

- "Bomba içinde bomba" olarak bilinen misket bombası, hedefe atıldığında "ana bomba" infilak edince içindeki yüzlerce misket büyüklüğündeki bombacıklar çok geniş alana yayılarak arka arkaya infilak ediyor.
- Havadan ve karadan atılabilen, havada kırılarak açılan misket bombaları birkaç futbol sahası büyüklüğündeki alana ihtiva ettiği 200 civarındaki bombacıkları bırakıyor.
- Mühimmatın atıldığı bölgedekiler ölüyor ya da yaralanıyor. Çok sayıda bombacık da hemen infilak etmemesi nedeniyle kara mayınları gibi yıllar sonra sivilleri öldürüyor ya da sakat bırakıyor.

Ne zaman ve nerelerde kullanıldı?

-İlk kez Sovyetler Birliği tarafından 1943'te Nazi birliklerine karşı kullanıldı.
-ABD ordusunun 1964-1973 arasında Laos'ta yaklaşık 260 milyon misket bombası attığı bildiriliyor.
- Bugüne kadar yaklaşık 400 bini temizlenebilen bu mühimmat, 11 bin kişiyi öldürdü.
-ABD, Rusya, İngiltere, Fransa, Hollanda, İsrail'den Etiyopya Eritre'ye kadar pek çok ülke tarafından kullanıldığı bilinen misket bombaları, az sayıda silahlı grup tarafından da kullanıldı.
-Yoğun olarak Körfez Savaşı'nda, Çeçenistan'da, eski Yugoslavya'da, Afganistan ve Irak'ta kullanılan misket bombaları, NATO'nun Sırp güçlerinin Kosova'dan çıkarılması için 1999'da düzenlediği hava saldırısında, İsrail'in 2 yıl önce Hizbullah'ı hedef aldığı Güney Lübnan saldırıları sırasında da atıldı.
-Rusya, havadan ve karadan atılan birkaç tip misket bombasını 2008'de Gürcistan'ın Gori bölgesinde birkaç yerde kullanırken, aynı dönemde Gürcistan da Rusya ile çatışmasında misket bombaları attı.

Siviller için büyük tehdit

-Savaşlar sonrasında da siviller için daimi tehlike oluşturan misket bombalarının kayıtlara geçen kurbanlarının çoğunu siviller, yaklaşık dörtte birini de çocuklar oluşturdu. Uluslararası sivil kuruluşlara göre misket bombaların kurbanlarının yüzde 98'ini siviller, yüzde 27'sini çocuklar oluşturuyor.
-Misket bombalarının zarar verdiği sivillerin yüzde 60'ının, günlük faaliyetleri sırasında bu mühimmatın kurbanı olduğu belirtiliyor.

Stokları

-Misket bombalarının yaklaşık 4 milyar olduğu tahmin edilen dünya çapındaki stokunun dörtte birinin ABD'nin elinde olduğu bildiriliyor. Yaklaşık 76 ülkede bu mühimmatın stoku bulunuyor.
Toplam 34 ülkenin misket bombalarının 210 farklı tipini ürettiği biliniyor.
-Norveç, Oslo'da yapılan görüşmelerle 1997'de kara mayınlarının yasaklanmasını öngören anlaşmasının imzalanmasının ardından misket bombalarına karşı kampanyalara da Şubat 2007'de başladı.