Orantısız güç kullanımı için Türkiye'ye uyarı

Avrupa İşkence ve Kötü Muameleyi Önleme Komitesi, 4-17 Haziran 2009'da Türkiye'deki cezaevi, polis ve jandarma karakollarıyla göçmen gözaltı merkezlerine yaptığı ziyarete ilişkin raporu yayımladı.

Komitenin tavsiye ve eleştirilerine yanıt olarak Türk hükümetinin hazırladığı rapor da yine Avrupa Konseyi tarafından kamuoyuna açıklandı.

Komite raporunda, cezaevi, jandarma ve polis karakollarına yapılan ziyaretler sonucunda edinilen izlenime göre, ''son yıllarda kötü muamele ve işkence vakalarının azalmaya devam ettiği'' bildirildi.

Raporda, bununla birlikte, tutuklanma anında daha çok ''orantısız güç kullanımı'' içeren kötü muamele şikayetleriyle ilgili ciddi iddiaların komiteye ulaştığı ifade edildi.

Komitenin bu konuda yaptığı tavsiyeler doğrultusunda Türk yetkililerinin, polis birimlerine, orantısız güç kullanımı ve kötü muamele yapmamaları için bir genelge gönderdiği belirtildi.
Raporda, komitenin, yaptığı ziyaretler sonucunda, kaçak göçmenlerin gözaltı koşullarıyla ilgili ciddi sorunlar tespit ettiği bildirildi.

Özellikle Ağrı ve Edirne'deki kaçak göçmen gözaltı merkezlerinin aşırı derece kalabalık oluşu eleştirilen raporda, ışıklandırma sorunuyla birlikte, hijyen ve fiziki koşulların da kötü oluşu, bu kişilerin yeteri kadar havalandırmaya çıkartılmamalarına da Türk yetkililerinin bir çözüm bulması istendi.

Ziyaret edilen cezaevlerinde işkence ve kötü muamele iddialarıyla karşılaşılmadığı ifade edilen raporda, sadece Konya E-Tipi cezaevindeki infaz ve koruma memurlarına yönelik, komite üyelerine istisnai olarak bu konuda şikayetlerin geldiği ifade edildi.

Komite raporunda, infaz ve koruma memurlarının dışında, cezaevinde mahkumlar arasında da ciddi şiddet uygulamalarına ilişkin şikayetlerin geldiği bildirildi.

Komite raporunda, cezaevlerinin kalabalık olması, spor, eğitim, mesleki kurs gibi aktivitelerin, mahkumların büyük bir çoğunluğu için kısıtlı olması, sağlık hizmetlerinin yeterli olmaması ve yine cezaevlerinde yeteri kadar doktor olmaması da Türkiye'ye yönelik eleştiriler arasında yer aldı.

Bağımsız uzmanlardan oluşan komite, haber vermeden yaptığı ziyaretlerle üye ülkelerdeki cezaevi, karakolları denetleme hakkına sahip. Komite raporları, daha sonra Avrupa Konseyi'nin karar organı bakanlar komitesine gönderiliyor.