Oyuncak alma, oyuncak yap

Parlak bir fikri olan, ama finansmanı olmayan insanların kitlesel fonlarla desteklenmesi ile ortaya çıkan projeler, dünyada olduğu gibi Türkiye’de de genç girişimcilerin projelerini hayata geçirmesine olanak tanımaya başladı. Endüstri odaklı standart oyuncak tasarımlarına alternatif olarak ortaya çıkan Toyi de üretimini bu yolla sağlayan bir proje. Çocukların kendi oyuncaklarını tasarlamasına olanak sağlayan bir oyuncak takımı olan Toyi’nin kurucularında Elif Atmaca, 2014’te Gazi Üniversites endüstri ürünleri tasarımı bölümünden mezun olmuş. Gönüllülük esasıyla yaptığı çalışmalar sırasında çocukların yaratıcılığından etkilenen Atmaca, Toyi projesini hayata geçirmeye bundan sonra karar vermiş. Hikâyenin geri kalanını kendisinden dinleyelim.

İleri dönüşüm kurgusu

Toyi markasının motivasyon kaynağı nedir?

Toyi’nin çıkış noktası oyuncağa ulaşamayan çocuklar için ulaşılabilir bir oyuncak tasarlamaktı. “Madem çocuklara istedikleri her oyuncağı ulaştıramıyoruz o zaman onların etrafındaki her şeyi oyuncağa çevirecek bir şey yapalım” dedim. Bu noktada hazır bir ürün vermektense, çocukların farklı oyuncaklar türetebilecekleri ve çocuklar için ortak dile sahip bir ürün tasarlamaya yöneldik. Çocuklara yapılandırılmış oyuncak deneyimleri sunmak yerine etraflarında halihazırda ulaşabilecekleri nesnelere yönelmelerini sağlayacak bir ileri dönüşüm kurgusunu da oyun sürecine dahil etmiş olduk. Bu sayede çocuklar etraflarındaki nesneleri tekrar tanımlıyor ve farklı bir amaç için kullanabiliyor. Aynı zamanda tasarım aşamasında yaptığımız gözlemlerde şehir yaşamı, okul başarısı baskısı, ebeveyn yönlendirmeleri ve oyuncak sektörünün kısıtlamaları yüzünden yaratıcılıklarını kullanamayan tüm çocukların bu üründen faydalanabileceğini fark ettik. Yola çıktığımızda ben ve ortağım Ögeday Uçurum vardı. 2017 yılında sosyal inovasyon platformu olan İmece Destek Programı’na katıldık ve destek alan takımlardan biri olduk.

Hayal gücü var... 

Günümüzde oyuncak denilince ya çok komplike ürünler ya da dijital cihazlar akla geliyor. Sizin üretimleriniz çocukların hayal dünyasına ne gibi farklılıklar getirecek?

Oyuncak endüstrisi çocukluğu pazar olarak gördüğü için sürekli tüketilecek yeni içerikler sunarak hem çocuklarda hem de ailelerde doyumsuzluk hissi yaratıyor. Toyi ile bunun tam tersi bir yaklaşımla elindekileri tekrar kullanarak yeni oyun deneyimleri üretmelerini sağlıyoruz. Oyun ve oyuncak sektörünü, yaratıcılıkları çocuklara göre daha sınırlı olan yetişkinler şekillendiriyor. Oyunun kurallarını yetişkinler koyuyor, çocuklara nasıl oynamaları gerektiğini onlar söylüyor. Toyi ise önceliği çocuğun ihtiyaçlarına veriyor, serbest oyunu destekliyor. Oyuncak takımının içinde yönerge ve kurallar yok. Tüm süreç çocukların hayal gücüne bırakılıyor. Açık uçlu oyun deneyimi sağlayan oyuncak takımı ile çocuklar yaratıcılıklarını kullanarak sonsuz sayıda oyuncak yapabiliyor.

Ürünlerinizin yaratıcı kullanımı ile ilgili örnekler verirseniz neler söylersiniz?

Oyuncak takımında teker, ayak, göz, eklem, çubuk, esnek halka ve eklem parçalarından oluşan malzemeler ile 6 yaş ve üstü çocuklar, etraflarında bulunan her türlü nesneyi istedikleri oyuncaklara dönüştürüyor. Bu sayede bir su şişesi rokete, eski bir kutu trene veya bir kozalak, sevimli bir yaratığa dönüşebiliyor. Çocuklar ister kendi başlarına ister arkadaşlarıyla birlikte kendi oyuncaklarını tasarlıyor. Bu sayede fiziksel ve sosyal çevreleriyle, kendi iç dünyalarıyla etkileşime giren gerçek kâşiflere dönüşüyorlar.

Bizleri izleyen karakterler

Yaz aylarında katıldığınız ICAF etkinliğinde Toyi’lerin şehirde de kullanılabileceğini gösterdiniz? Çocuklar (veya büyükler) bu ürünleri ev dışında nasıl kullanabilir?

ICAF’ta yaptıklarım Toyi ile birebir aynı tasarımda olmasa da benzer bir kurgudaydı. Şehirde günlük hayatta geçip gittiğimiz sokaklardaki ağaçları, direkleri bizleri izleyen karakterlere dönüştürerek onları fark edip, etkileşimimizin artmasını istedim. Toyi’de bunu oyuncak takımı içerisindeki parçalarla herhangi bir nesne için sunmuş oluyoruz.

Ürünleriniz kullanıcılarla nasıl buluşacak?

Tüm dünya çocuklarına ulaşmak istediğimiz için ürün tanıtımını da küresel bir kitlesel fonlama kampanyası ile yapmayı istedik. Kampanyada toplanan destekle üretimimizi gerçekleştireceğiz. Şu an Kickstarter internet sitesi üzerinden kullanıcılarla ulaşıyor. 2019’da kendi sitemizden ve farklı satış kanallarından kullanıcılara ulaşacağız.

KIck starter nedir?

2009’da ABD’de kurulan Kickstarter, dünyanın en geniş katılımlı bağış siteleri arasında. Müzik, fotoğraf, teknoloji, dans, moda ve tasarım gibi alanlarda yaratıcı fikirleri olan herkesin başvurusuna açık olan site, kitlesel fonlama ile projelerin hayata geçmesine olanak tanıyor. Yaklaşık 10 yılda, dünya çapında bir akıma dönüşen sitenin ismi zamanla ismini, tüm yerel ölçekli kitlesel fonlama projelerine taşıdı ve bir markadan kavrama dönüştü