Patronlar: İşçilerinize teşekkür edin!

Hollanda Eindhoven Teknoloji Üniversitesi’nden Leander van der Meij ve arkadaşları, deneklerin kortizol düzeylerini incelediklerinde bu sonuca vardı. Kortizol hormonu, kişinin gergin olduğu durumlarda salgılanan ve kan şekeri düzeylerini artırıp, sindirim sürecini yavaşlatarak bedeni “savaşmaya ya da sıvışmaya” hazırlayan bir hormon.
Kortizolun yarattığı bu tepki kısa erimde insana yararlı olabilir, ancak uzun süreli gerginlik yangı ve şeker hastalığı gibi ciddi birtakım sağlık sorunlarına yol açabilir.

Saç örnekleri incelendi
Araştırmacılar, işyerindeki kimi koşulların da bu türde bir gerginliğe yol açıp açmayacağını anlamak amacıyla, 172 denekten alınan saç örneklerindeki kortizol düzeylerini inceledi.
İşyerinde insanların gerginlik düzeylerini ne gibi unsurların etkilediği konusunda öne çıkan iki görüş var. Bunlardan ilki, bir işin gerginliğe ne denli yol açtığının kişinin işyerinde sahip olduğu özgürlüğün düzeyine ve işverenleriyle çalışma arkadaşlarından aldığı desteğin miktarına göre değişebileceğine işaret ediyor. İkincisinde de, bir kişinin işine harcadığı çabanın karşılığında aldığı ödülün çok daha önemli olduğu öne sürülüyor.

Araştırma ve sonuçları
Van der Meij ve arkadaşları bu iki görüşü incelemek amacıyla, hafta içinde tipik 9-5 saatleri arasında çalışan 91 kişi ile günlük çalışmalarının yanı sıra lisansüstü çalışma vb. türde eğitim programlarına da katılan 81 kişinin kortizol düzeylerini karşılaştırdı. Eğitim programlarına katılan deneklerin iş yükleri çok daha fazlaydı ve bu kişiler çok daha uzun bir süre çalışmak zorundaydılar.

Çaba karşılıksız kalırsa
Araştırmada deneklerden, önceki üç aylık süre boyunca işlerinde yaşadıkları deneyimler, aldıkları zam ve övgü türü ödüllerle ilgili birtakım soruları da yanıtlamaları istendi. Sonuçta, harcanan çabanın karşılığında alınan ödülün işyerindeki gerginliğin en ciddi belirleyicisi olduğu görüldü. “Asıl tehlike harcanan çabanın karşılıksız kalması durumunda ortaya çıkıyor. İşini severek yapan ve canla başla çalışan bir kişinin kortizol düzeyleri, karşılığında daha yüksek bir konuma atanmadığında ya da maaşına zam yapılmadığında, yükselebilir” diyor Van der Meij, ve ekliyor: Bu durum uzun erimde çok daha tehlikeli sonuçlar doğurabilir. Kortizol düzeylerindeki kısa süreli artışlar olumlu bir etki yaratabilir ve kişinin yoğun iş yükü ile baş edebilmesine olanak tanıyabilir, ama bu durum uzun erimde hastalığa da yol açabilir.

“Saçtaki kortizol, süreğen gerginliğin en iyi göstergelerinden biri,” diyen Massachusetts’deki Worcester Politeknik Enstitüsü uzmanlarından Kymberlee O’Brien ise, uzun erimde tükenmişlik, bunalım ve hastalıklara daha duyarlı olmak gibi birtakım durumların yanı sıra, esenlik ve yaşam doyumu düzeylerinde düşüşe de tanık olunabilir diyor.
New Scientist dergisindeki habere göre, Van der Meij de, “Çalışanlar işyerine sağladıkları girdinin bir değeri olduğunun ayırdına varmalılar. Bu yüzden işverenler, kendilerini işe adayan ve çok iş gören elemanlar başta olmak üzere, çalışanlara birtakım olanaklar sağlamak zorunda,” diyor.

Derleyen: Rita Urgan