Porsuk ağacında kanser hücrelerini küçültüp yok eden ilaç bileşiği tespit edildi

Orman Fakültesi Silvikültür Anabilim Dalı Öğretim Üyesi Prof. Dr. Halil Barış Özel ile Marmara Ormancılık Araştırma Enstitüsü Müdürlüğünde görevli Dr. Mesut Tandoğan tarafından yapılan araştırmada, kanser tedavisinde umut ışığı olacak önemli sonuçlara ulaşıldı. Porsuk ağaçlarının 17 ayrı popülasyonu üzerinde yapılan deneylerde, bol miktarda kuvvetli antikanser bileşik olan Taxol maddesi keşfedildi.

Prof. Dr. Özel, proje kapsamında Batı Karadeniz ve Marmara Bölgesi'nde 17 popülasyondan deneme alanları tespit ettiklerini aktardı.

Birçok bölgede 4 yıl boyunca yaptıkları gözlem ve ölçümler neticesinde bu ağaç türünün biyotik ve abiyotik faktörlerin etkisiyle uzun dönemde oluşmuş meşcere özellikleri ve profillerinin ortaya çıkarıldığını anlatan Özel, "Porsuk ağacının sadece yaprakları üzerinden gerçekleştirdiğimiz deneylerde elde edilen bileşik, ovaryum, meme, prostat ve küçük hücreli olmayan akciğer kanserinin tedavisinde tek veya diğer kemoterapötik bileşiklerle kullanıldığında kanser hücrelerini küçülterek yok etmektedir. Buralardaki ağaçlardan yaprak örnekleri alınarak en etkili laboratuvar yöntemleriyle içerisindeki bileşikler tespit edilmiştir" dedi.

Taxol içerikleri bakımından en yüksek miktarların Bartın-Gölderesi, Düzce-Yığılca-Kurtkayası, İnebolu-Karagöl ve Karabük-Yenice-Kızılkaya popülasyonlarında çıktığına işaret eden Özel, "Bu şekilde Türkiye'de Taxol içeriği yeterli bulunan Taxus baccata L. popülasyonu materyallerinden elde edilen veriler ile ormanlara zarar vermeden bu bileşiğin sentezi ve doku kültürü için yapılacak çalışmalara katkıda bulunulmuş olunacaktır" ifadelerini kullandı.

"TÜRÜN DEVAMLILIĞI VE TAXOL ÜRETİMİ SAĞLANMALI"

Özel, Türkiye'nin özellikle bu tür hastalıklar için kullanılan ilaçlarda dışa bağımlılığına dikkati çekerek, şunları kaydetti:

"Ülkemizin ilaçta dışa bağımlılığı düşünüldüğünde ileride değerli ilaç hammaddelerinin üretilmesi için doğal kaynaklarımızın araştırılması ve bu yerli kaynaklardan yararlanılarak hammadde elde edilebilmesi ve üretiminin yapılması, yeni ilaç moleküllerinin geliştirilmesine nazaran daha ulaşılabilir bir hedeftir. İlaç sektörünün hammadde ihtiyacının karşılanması ve doğal porsuk kaynaklarının sürdürülebilirliğinin korunması için kalıcı çalışmalara ihtiyaç bulunmaktadır. Bu noktada nesli tehlike altında olan bu ağaçları korumak ve bu ilaç bileşiğini elde etmek için gen grupları kurulması ve bu alanda kalıcı çözümler üretilmesi gerekmektedir."