Sanayici gelecek üç aydan umutlu

Sanayi işyerlerinin son üç ayda üretim hacmi, siparişler, maliyetler ve istihdam gibi konularda yaşadığı gelişmeler beklentileri karşılamasa da, sanayi kesiminin gelecek 3 aya yönelik beklentileri umut verdi. Gelecek üç aya yönelik değerlendirmelerde, üretim hacminde artış bekleyenlerin lehine olan seyrin güçlenerek devam ettiği gözlendi. Mart ayı verilerine göre gelecek üç aylık dönemde 2 işyerinden biri üretim hacminde artış beklediğini ifade etti. Sanayi kesiminin gelecek üç ayda ihracat sipariş, iç piyasa sipariş ve toplam sipariş miktarlarındaki artış beklentileri de güçlendi. Gelecek 3 ayda 2 işyerinden biri toplam siparişlerin artacağı yönünde görüş bildirirken, 100 şirketten 45'i ihracat sipariş miktarının artacağını, 100 şirketten 48'i iç piyasada sipariş miktarının artacağını belirtti.
ANKA'nın Merkez Bankası'nca imalat sanayii işyerlerinde gerçekleştirilen Mart ayı İktisadi Yönelim Anketi'ne verilen yanıtlar üzerinde yaptığı belirlemelere göre, gelecek üç aya yönelik değerlendirmelerde, üretim hacminde artış bekleyenlerin lehine olan seyir güçlenerek devam etti. Mart ayı verilerine göre gelecek üç aylık dönemde 2 işyerinden biri üretim hacminde artış beklediğini ifade etti. 2009 yılı Mart ayında gelecek 3 aylık dönemde üretim hacmi artacak diyenlerin oranı yüzde 29.7'yken, 2010 yılı Mart ayında yüzde 50'ye çıktı. Üretim hacmi aynı kalacak diyenlerin oranı yüzde 42.8'den yüzde 40.9'a gerilerken, üretim hacmi azalacak diyenlerin oranı ise yüzde 27.5'ten yüzde 9.1'e düştü.
 

Seyir uzun bir aradan sonra azalış diyenlerin lehine döndü

Son üç aya yönelik değerlendirmelerde, üretim hacminde artış diyenler lehine olan seyrin uzun bir aradan sonra Mart ayında azalış diyenler lehine dönmesi dikkat çekti. Ocak'ta üretim hacminin arttığını belirten işyerlerinin oranı yüzde 30.5, Şubat'ta yüzde 26.4 iken, Mart'ta bu oran yüzde 24.4'e geriledi. Buna karşın son üç ayda üretim hacminin arttığını bildiren işyerlerinin oranı geçen yıla göre 15.6 puan artışla yüzde 24.4 olurken, üretiminin azaldığını bildiren işyerlerinin oranı 32.5 puan azalışla yüzde 28 olarak gerçekleşti. Ancak üretim hacminin hala kriz öncesi rakamların oldukça gerisinde olduğunu gözden kaçmadı. 2008 yılı Mart'ında 100 şirketten 30'u son üç ayda üretimin arttığını söylüyordu.
 

2 işyerinden biri gelecek üç ayda siparişlerin artmasını bekliyor

Sanayi kesiminin gelecek üç ayda ihracat sipariş, iç piyasa sipariş ve toplam sipariş miktarlarındaki artış beklentileri de güçlendi. Gelecek 3 ayda 2 işyerinden biri toplam siparişlerin artacağı yönünde görüş bildirirken, 100 şirketten 45'i ihracat sipariş miktarının artacağını, 100 şirketten 48'i iç piyasada sipariş miktarının artacağını belirtti. Gelecek üç aylık dönemde iç piyasa siparişlerinde artış bekleyen işyerlerin oranı yüzde 47.8, ihracat siparişlerinde artış bekleyenlerin oranı yüzde 44.9 olarak belirlendi. Öte yandan "Mevcut sipariş kayıtlarınız üretiminizi kaç ay sürdürmenizi sağlar" şeklindeki soruya verilen yanıtların ağırlıklı ortalamasına göre 2009'da yılın birinci döneminde 3.8 olan süre, bu yıl aynı dönemde 3.9'a çıktı.
 

İç piyasa siparişyerinde artış gözlendi

Son üç ayda aldığı toplam sipariş miktarının azaldığını bildiren işyerlerinin oranı 2009 yılı Mart ayında yüzde 67.2 iken, bu yıl aynı dönemde yüzde 26.6'a geriledi. Siparişlerde artış kaydeden işyerlerinin oranı ise yüzde 7.4'ten yüzde 28.3'e çıktı. Son üç ayda iç piyasadan aldığı siparişlerde artış kaydeden işyeri oranı yüzde 6'dan yüzde 25'e, ihracat siparişlerinde artış kaydedenlerin oranı ise yüzde 8.7'den yüzde 25.9'a yükseldi. İç piyasadan alınan siparişlerde azalma olduğunu bildirenlerin oranı yüzde 67.1'den yüzde 28.6'ya inerken, ihracat siparişlerinde azalma bildirenlerin oranı da yüzde 61.5'ten yüzde 20.5'e düştü.

4 işyerinden 3'ü istihdam kaybı beklemiyor

Gelecek üç aydaki toplam istihdam beklentisi artış yönlü seyri sürdürürken, 100 işyerinden 17'si istihdamın artacağını ifade etti. 9'u ise işçi çıkarmalar olacağına dile getirdi. Gelecek üç aylık dönemde toplam istihdam beklentilerini dile getiren işyerlerinin yüzde 73.3'lük bir kesimi ise istihdam düzeyini koruma yönünde eğilimi ortaya koldu.
 

Maliyetlerde artış beklentisi güçlendi

Ortalama birim maliyetlerinde son üç aydaki artış eğiliminin güçlenirken, gelecek üç aydaki artış beklentilerinin ise zayıflayarak sürdüğü gözlendi. Geçen yıl Mart ayında işyerlerinin yüzde 46.4'ü son üç ayda ortalama birim maliyetlerinde artış beklentisini dile getirirken, 2010 Mart ayında bu oran yüzde 48.4'e çıktı. Son üç ayda ortalama birim maliyetlerinin azalacağını ifade edenlerin oranı ise yüzde 4.1'e indi. Geçen yıl Mart ayında bu oran yüzde 16.2 düzeyindeydi.
 

Üretimin önündeki en büyük engel talep daralması

Uzun yıllar sanayi üzerinde olumsuz etkisini sürdüren ve küresel krizin etkisiyle çok daha etkili olan talep, sanayi kesiminin korkulu rüyası olmayı sürdürdü. "Şu anda hangi faktör üretiminizi kısıtlamaktadır" sorusuna "Talep yetersizliği" yanıtını veren işyerlerin geçen yıl birinci dönemde yüzde 62.6 olan oranı, bu yıl aynı dönemde yüzde 53.8'e kadar yükseldi. Üretimi kısan temel faktör olarak mali imkansızlıkları dile getiren işyerlerinin oranı yüzde 7.9'dan yüzde 8.1'e çıkarken, iş gücü yetersizliğini gerekçe gösterenlerin oranı yüzde 5.6'dan yüzde 8.1'e çıktı. Hammadde-ekipman yetersizliği faktörünü birinci sırada sayanların oranı geçen yıl birinci dönemdeki seviyesi yüzde 5.3'lük seviyesini korurken, işyerlerinin yüzde 6.4'lük bir bölümü de diğer nedenleri dile getirdi. Üretimini kısan faktör olmadığını bildiren işyerlerinin oranı ise yüzde 10.6'dan yüzde 18.3'e çıktı.
 

Genel gidişat konusunda iyimserlerin sayısı artıyor

Sanayi dalında genel gidişat konusunda iyimserler lehine olan seyir güçlenerek devam ediyor. İçinde bulunduğu sanayi dalı hakkında bir ay öncesine kıyasla daha iyimser olduğunu belirtenlerin oranı yüzde 27.1'e çıkarken, daha kötümser olduğunu belirtenlerin oranı yüzde 11.7'ye, görüşünün bir ay öncesine göre değişmediğini belirtenlerin oranı ise yüzde 61.2'ye geriledi.