Türkiye ve Azerbaycan doğalgazda anlaştı

Başbakan Erdoğan ile Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlham Aliyev arasında Çırağan Sarayı'nda gerçekleşen "Asya'da İşbirliği ve Güven Artırıcı Önlemler AİGK/CICA" konferansında Azeri gazının satışı ve taşınmasına ilişkin görüştü. Görüşme yaklaşık yarım saat sürdü.

Botaş - Socar Şahdeniz Konsorsiyumu tarafından taşınacak olan Şahdeniz 1'de gaz fiyatı, Şahdeniz 2'de 2016 ve sonraki yıllarda devreye girecek olan gaz miktarı ve Avrupa'ya transit taşınması olmak üzere 3 anlaşma Azerbaycan Cumhuriyeti Enerji Bakanı Natık Aliyev, Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Taner Yıldız tarafından imzalandı.

Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Taner Yıldız, Türkiye'nin ve Avrupa ülkelerinin arz güvenliğinin karşılanmasıyla beraber Nabucco gibi projelere kaynak oluşturmak açısından da Azeri gazının son derece önemli bir kaynak olduğunu ve bunun önünün imzalanan anlaşma ile açıldığını bildirdi.

Botaş-Socar-Şah Deniz Konsorsiyumu, Azerbaycan Cumhuriyeti'nden Türkiye Cumhuriyeti'ne doğal gaz satışına, Azerbaycan Cumhuriyeti'ne ait doğal gazın Türkiye Cumhuriyeti üzerinde Avrupa'ya taşınmasına ilişkin anlaşmaların imza töreninde konuşan Yıldız, anlaşmanın 8-9 müzakerelik uzun bir sürecin ardından imzalandığını, öne sürülen karşılıklı şartların saygıyla karşılandığını belirtti.

Anlaşmalar dizisinin üç temel noktasını, Şahdeniz I projesinin 15 Nisan 2008'den bu yana düzenlenmesi ihtiyacı hissedilen fiyatı, 2016-2017'de devreye girecek Şahdeniz II projesinin fiyatı ve miktarı ile transit geçiş tarifesi olarak sıralayan Yıldız, her üç konuda da mutabakat sağlandığını bildirdi.

Ayrıca özelleştirilmesi sırasında Azerilere satılan PETKİM'in yıllık ihtiyacını karşılayacak ve maliyetini kurtaracak bir düzenlemeyle birlikte PETKİM'e gaz verilmesinin de anlaşmalar kapsamında yer aldığını söyleyen Yıldız, anlaşmalarla ilgili mevzuat ve bakanlar kurulu kararlarının önümüzdeki günlerde hayata geçirileceğini kaydetti.

Yıldız, ''Hem Türkiye'nin doğal gaz arz güvenliğiyle alakalı önümüzdeki dönemde ihtiyacının karşılanması, hem aynı zamanda Avrupa'daki ülkelerin doğal gazdaki arz güvenliğinin karşılanmasıyla beraber Nabucco, Türkiye-Yunanistan-İtalya Doğal Gaz Boru Hattı (ITGI) gibi birçok geliştirilebilecek projelere kaynak oluşturmak açısından da Azeri gazının son derece önemli bir kaynak olduğunu ve bunun da önünün bu anlaşma ile açıldığını söyleyebiliriz'' diye konuştu.
 

''Yeni anlaşmaları tetikleyecek''

Konuşmasının ardından soruları yanıtlayan Yıldız, fiyatlandırmanın nasıl düzenleneceğine ilişkin bir soru üzerine, piyasa fiyatlarının söz konusu olacağını ve bunun kendine has bir formülü olacağını belirterek, sözlerini şöyle sürdürdü:
''Şahdeniz II'de, 2017'den itibaren başlayacak 2 bcm, 2018'de 4 bcm, 2019'da 6 bcm, kademeli şekilde yükselterek, 15 yıl içinde Türkiye'nin arz güvenliğiyle alakalı doğal gaz temini açısından önemli bir kaynak olacak. Tabii ki reeksport haklarıyla birlikte bunlar oluyor. Serbestleşen piyasanın Azeri kardeşlerimiz tarafından da doldurulması açısından 1,2 bcm'lik Türkiye içerisinde pazarlama hakkı, aynı zamanda üçüncü ülkelerin gaz ihtiyaçlarını karşılamak açısından da aynı şekilde böyle bir hak doğmuş olacak.''

Bakan Yıldız, bu anlaşmanın, yeni anlaşmaları tetikleyecek bir nitelikte olduğunu söyledi.
Yıldız, ''Taşıma tarifesiyle alakalı uluslararası piyasada geçerli olabilecek bir fiyatta anlaşılmış olmasının önemli olduğu kanaatindeyim'' diyerek, Bakü-Tiflis-Ceyhan'ın işletmeciliği yapan firmanın kolaylıklar sağlama ümitlerinin de bunun içinde geçtiğini kaydetti.

''Tüketiciyi zamlandıracak bir durum şu anda yok''

Nahçıvan'la alakalı olarak ise Yıldız, ''Nahçıvan'a doğal gaz tedariki ile alakalı iyiniyet çerçevesinde bizim oraya 500 milyon metre küplük Socar Petrol ve gaz şirketiyle oluşturup, oranın gaz ihtiyacının karşılanması ve orada doğal gaz ile üretilecek elektriğin ticaret konusu edilmesi, bizim Azeri kardeşlerimizle olan siyasi ve sosyal bütün ilişkilerimizi daha da güçlendirecek bir konudur'' şeklinde konuştu.

Fiyata ilişkin olarak Yıldız, ''Piyasa koşullarında hem Azeri kardeşlerimizin menfaatleri, hem konsorsiyumun ticari olarak yürüyebilmesi, hem de Türkiye'nin piyasa şartlarında gaz almasını sağlayacak bir fiyattır'' dedi.

Öte yandan, Bakan Yıldız Zirve için kurulan Basın Merkezi'ni ziyaret ederken de, gazetecilerin ''anlaşmanın tüketiciye yansımalarına'' ilişkin soruları üzerine, ''Azeri gazına zam geldi diye tüketiciyi zamlandıracak bir durum şu anda yok. Azeri anlaşmasından dolayı, onu gerekçe tutarak zam geldi diyeceğimiz bir konu yok. Biz onu zaten önceki anlaşmalarımızda konu etmiştik'' diye konuştu.
 

Petkim'e sermaye...

Azerbaycan Sanayi ve Enerji Bakanı Natig Haydar Aliyev de, Türkiye ile Azerbaycan arasında imzalanan anlaşmaların, doğal gaz dışında başka alanlara da önemli katkıları bulunacağını belirterek, gazdan gelecek sermayeyi Petkim'e de yönlendirebileceklerini ifade etti.

''Nabucco'ya gaz verip vermeyeceklerine'' ilişkin bir soru üzerine Aliyev, Nabucco'yu desteklediklerini çeşitli şekilde dile getirdiklerini belirterek, Azerbaycan'ın olanağı olması halinde gazını Nabucco'ya açacağını ancak buna yönelik resmi anlaşmaları bulunmadığını ve bugünkü anlaşmanın bu açıdan önem taşıdığını söyledi.

Aliyev, Şahdeniz I'deki 9 bcm'lik gaza, Şahdeniz II ile tahminen 16 bcm ekleneceğini bildirerek, söz konusu 16 bcm'den enerji arz güvenliği kapsamında Türkiye'nin ihtiyacı olan miktarın Türkiye'de kalacağını kaydetti.

Nabucco Uluslararası Doğalgaz Boru Hattı Limited Şirketi Genel Müdür Reinhard Mitschek, de Türkiye-Azerbaycan doğal gaz anlaşmalarına ilişkin, ''Bu anlaşma doğru yolda atılmış önemli bir adımdır'' değerlendirmesinde bulundu.
 

"ORTAK KOMİTE" KURULUYOR

"İSRAİL'İN TUTUMUNA BAĞLI"