Türkülerden Tüten...

Acıdır, sevdadır, umuttur, coşkudur…

‘Türkülerde Gezer Adları’, usta ozan Metin Demirtaş’ın son ürünüdür. Yapıt, 2009 yılı Yunus Nadi, 2010 Cemal Süreya şiir ödüllerini aldı.

‘Türkülerde Gezer Adları’ şiiri şöyle başlar: ‘Şarkılar susmuş/Yarım kalmış yolculukları!’ Kimlerden söz edildiği anlaşılıyor. Adlarını, Demirtaş’ın dizelerinde, türkülerinde görüyoruz artık.

Umutsuzluğu, umutla aşan ozandır Demirtaş. Onda gençlik, ‘umut’un adıdır. ‘Kızlı-oğlanlı, şen şakrak/Üniversite gençliği geçiyor caddeden/Ömrün deli-dolu güzel günleri/Neşeyle güzelleşen gençlik’. Demirtaş, aldığı ödülü gençlere adar: ‘En masum istekleri şiddetle bastırılan, dövülen, sövülen, saçlarından sürüklenen, onurları çiğnenen, içeri tıkılan üniversite gençliğine…’ diye imzalar.

Sağlıklısı, üniversitenin topluma öncü olmasıdır. Bizde üniversitelerin adı ne zaman geçiyor? Yumurtayla birilerinin üstü lekelendiğinde. Rektör onlara kızdığında… Gençlere dayak atılıp gaz sıkıldığında…

Yaşam, önce türkülerle dile geliyor. İlk haberi oradan alıyoruz. Köroğlu, Dadaloğlu deyince derlenir toparlanırız. Hızır Paşa adı geçince çukurlarda, alçaklarda ararız. ‘Yürü bre Hızır Paşa/Senin de çarkın kırılır.’ Onuncu Yıl Marşı, Cumhuriyetin kuruluş destanıdır. ‘Çıktık açık alınla on yılda her savaştan.’ Ya o Cumhuriyet mitingleriyle özdeşleşen , ‘Sarı saçlım, mavi gözlüm nerdesin’ türküsü? Söylendiğinde Uğur Mumcu’yu anımsadığımız, ‘Ankara’nın taşına bak/Gözlerimin yaşına bak/Uyan uyan Gazi Kemal/Şu feleğin işine bak!’ türküsünden tüten duyguları anlatmak güç…

Osmanlı’nın eşitsizliğini, düzensizliğini türkülerden öğreniyoruz: ‘Zenginimiz bedel öder/Askerimiz fakirdendir.’

Geçen ay bir televizyonda gördük onları. 15-20 köylü kadını yerel giysileriyle, rock müziği türünde dertlerini dile getirdiler. Onların da adları türkülerde gezer oldu böylece.

Demirtaş’ın, ‘Türkülerde Gezer Adları’, şiir diliyle bir dönemin belgeselidir.