Ukrayna seçimi... Komedyenin zaferi ne anlama geliyor?

Ukrayna’da bundan önceki seçimler, Batı yanlısı grupların Rusya’ya yakın çizgideki dönemin Devlet Başkanı Viktor Yanukoviç’i devirdikleri Şubat 2014 ayaklanmasının ve Rusya’nın Ukrayna’nın Kırım Yarımadası’nı ele geçirmesinin hemen ardından, Mayıs 2014’te yapılmıştı. Seçimde işadamı Poroşenko, ilk turda yüzde 56 ile galip gelmişti. Ancak Poroşenko’ya destek, yönetimin yolsuzlukları önlemede yetersiz kalması, ülke yoksullaşırken onun ticarete devam ederek maddi varlığını artırmakla suçlanmasıyla azaldı. Poroşenko’nun son iki yılda milliyetçi kesimlere yönelik politikalar izlemesi ve seçimlerin kendisi ile Rusya Devlet Başkanı Putin arasında geçeceğini ima eden afişleri astırması da bu cepheden beklediği desteği getirmedi. Poroşenko, ikinci turda milliyetçi eğilimin en güçlü olduğu illerden Lviv’de oyların çoğunu alırken diğer bütün illerde, Zelenskiy galip geldi. Rusya yanlısı eğilimlerin güçlü olduğu güney ve doğu illerinde de Poroşenko hezimete uğradı.

Meclis satrancı

Kısacası, önceden hiçbir siyasi deneyimi olmayan Zelenskiy’nin rekor oy alması, kendi başarısından ziyade Poroşenko’ya ülkenin farklı kesimlerinde farklı nedenlerle duyulan tepkilerin bir sonucu. Bu da Zelenskiy’nin zaferinin mutlak olmadığını gösteriyor. Zira, Ukrayna’nın farklı bölgeleri, hâlâ farklı siyasi tercihlere sahip ve Zelenskiy’nin bir tarafı tatmin etmeye yönelik politikası diğer tarafın tepkilerine yol açar. İkincisi, Ukrayna’da devlet başkanının yetkileri sınırlı. Asıl yetkiler, meclisin elinde ve Zelenskiy’nin henüz mecliste kendisine bağlı bir siyasi gücü yok. Meclis seçimlerinin ekimde yapılması planlanıyor, fakat şimdi erkene alınması ihtimali de konuşuluyor.

Batı ile Rusya arasında gerilim sahalarından biri olan Ukrayna’daki seçimlerle birlikte gözler Kiev-Moskova hattında yeni döneme de çevrildi. Kampanya sırasında Zelenskiy, Rusya ile görüşmelerin yapılabileceğine yönelik mesajlar vermişti. Kazanmasının ardından da Rusya’yla çatışmalar konusunda, mevcut Minsk müzakere sürecinin devam edeceğini ve temel önceliğinin, Rusya’nın elindeki Ukraynalı esirlerin serbest bırakılması olduğunu söyledi. Kendisinin ve danışmanının çeşitli açıklamaları, Ukrayna’nın yeni dönemde Batı yanlısı siyasetten vazgeçmemekle birlikte, Rusya’yla ilişkilerde belirli bir uzlaşmaya gideceğine işaret ediyor.

Medvedev: Şans var...

Bir taraftan ABD ve AB liderleri Zelenskiy’i tebrik ederken diğer taraftan Rusya Başbakanı Dmitriy Medvedev, yeni Ukrayna yönetimine sağduyu çağrısında bulundu. “Ukrayna ile Rusya arasında daha iyi bir etkileşim için hâlâ şans var” dedi. Kremlin’e yakın Çeçen lider Ramazan Kadirov’dan da tebrik mesajı geldi. Kiliseler konusundaysa, Fener Rum Patrikhanesi’nin geçen yılın sonlarında Ukrayna’yı kendi dini alanına dahil etme girişiminin sekteye uğrayacağını söyleyebiliriz. Zelenskiy’i dini liderlerden ilk olarak Fener’le çatışmalı olan Rus Patrikhanesi’nin Ukrayna Metropoliti Onufri’nin tebrik etmesi de bu açıdan anlamlıdır.