Uzlaşıyla geçti

TBMM Anayasa Komisyonu’nda, TBMM Başkanı Binali Yıldırım’ın içtüzük değişikliği önerisi, iktidar ve muhalefet partilerinin uzlaşması sonucu değiştirilerek kabul edildi. Buna göre; genel kurulda yalnızca bütçe görüşmeleri, gündem dışı ve olağanüstü hallerde cumhurbaşkanı yardımcıları ve bakanlar söz alabilecek, yasa önerilerinin görüşmelerine katılamayacak.

Toplantı sürerken Anayasa Komisyonu Başkanı Bekir Bozdağ ile AKP ve muhalefet partilerinin temsilcileri gün boyu uzlaşma için sık sık bir araya geldi. Yapılan görüşmeler sonunda önce 2 madde dışında muhalefetin itirazlarının kabul edilmesi sonucu uzlaşmaya varıldı. CHP, Başkanlık Divanı üyeleri belirlenirken TBMM Başkanı’nın bunun dışında tutulmasına ve kimin katılacağının belli olmaması nedeniyle komisyon ve genel kurul çalışmalarına ‘yürütme temsilcilerinin katılması’ ifadesine karşı çıktı.

‘Meclis aşağılanır’

CHP’li Murat Emir, öneride Meclis’in saygınlığını zedeleyecek çok sayıda hüküm yer aldığını vurgulayarak, bunların başında yürütme organı temsilcilerinin komisyonda ve genel kurulda bulunmasıyla ilgili madde olduğunu söyledi. Öneride yürütmenin temsilcisinin kim olduğunun belli olmadığını anlatan Emir, “Meclis’te yemin etmeyen bir kişinin genel kurula gelmesi ve konuşması kabul edilemez, bu bir aşağılamadır. Düşünün ki bir cumhurbaşkanı seçildi, ama Meclis’te çoğunluğu alamadı. Sırf Meclis’i aşağılamak için bir daire başkanını görevlendirebilir ve o daire başkanı genel kurula gelip konuşabilir” dedi.

Gün boyunca yapılan görüşmeler sonucunda CHP’nin itiraz ettiği 2 madde de karşılıklı adımlarla uzlaşma sağlandı. Yapılan değişikliklere göre, komisyon topantılarında yürütme adına Cumhurbaşkanı yardımcıları, bakanlar ve bakan yardımcıları da söz alabilecek. Üst düzey bürokratlar ise komisyon toplantılarına katılabilecek ama sadece komisyonun izin vermesi halinde açıklama yapabilecek.

Bütçe görüşmelerinde cumhurbaşkanı adına bütçeyi cumhurbaşkanı yardımcısı veya bir bakan sunabilecek. Bütçe görüşmelerinde cumhurbaşkanı yardımcıları, bakan ve bakan yardımcıları ile üst kademe yöneticileri de bilgilendirme yapmak üzere görüşmelere katılabilecekler. Anayasa’nın 119. maddesinde olağanüstü hal ilanına gerekçe olan durumlarda da yürütme temsilcileri Meclis Başkanı’nın daveti üzerine genel kurul oturumlarına bilgilendirme yapmak üzere katılabilecek. Kapalı oturumlarda da hazır bulunabilecek. Ayrıca Cumhurbaşkanı, cumhurbaşkanı yardımcıları ve bakanlar, olağanüstü acele hallerde gündem dışı söz talep edebilecek. Bu açıklamadan sonra siyasi parti gruplarına 10’ar dakika, grubu bulunmayan milletvekillerinden birine de 5 dakikayı geçmemek üzere söz verilecek.

Tüzüğün Meclis soruşturmasına ilişkin maddelerine “parlamenter dönemde görev yapmış başbakan ve bakanlar” ifadesi eklendi. Öneride, Cumhurbaşkanı’nca Meclis’e sunulan uluslararası antlaşmaların Dışişleri Komisyonu’nca yasa teklifine dönüştürülmesi öngörülüyordu. Yapılan değişiklik uyarınca Cumhurbaşkanı’nca Meclis’e sunulan uluslararası andlaşmalar TBMM Başkanlığı’nca genel kurulun bilgisine sunulacak, bu antlaşmaların uygun bulunmasına ilişkin yasa önerilerini ise milletvekilleri verecek. Yazılı soru önergelerinin en fazla 500 sözcükten oluşmasına ilişkin düzenlemeden vazgeçilirken, araştırma komisyonlarının bakanlıklardan bilgi ve belge istemesi de yeniden getirildi.