Uzmanlara göre TL’deki değer kaybı ve siyasi belirsizlik ekonomiyi aşağı çekiyor

Ekonomik krize paralel olarak sanayi üretiminde yıllık bazda düşüş sürüyor. Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) verilerine göre, takvim etkisinden arındırılmış sanayi üretimi martta geçen yılın aynı ayına göre yüzde 2.2 geriledi. Arındırılmamış sanayi üretim endeksi de martta geçen yılın aynı ayına göre yüzde 4.7 azaldı. Mevsim ve takvim etkisinden arındırılmış sanayi üretimi martta bir önceki aya kıyasla yüzde 2.1 artış kaydetti.

Sanayinin alt sektörleri incelendiğinde, martta madencilik ve taşocakçılığı sektörü endeksi bir önceki yılın aynı ayına göre yüzde 2.2 artarken, imalat sanayi sektörü endeksi yüzde 2.6 ve elektrik, gaz, buhar ve iklimlendirme üretimi ve dağıtımı sektörü endeksi yüzde 0.7 azaldı.

Şubat ayı sanayi üretimi verisi yüzde 1.3 artıştan yüzde 1.4 artışa, yıllık da yüzde 5.1 daralmadan yüzde 5 daralmaya revize edildi. 2019 birinci çeyreğinde takvim etkisinden arındırılmış sanayi üretimi bir önceki yılın aynı çeyreğine göre yüzde 4.8 azaldı.

Tekrar düşüş

Bloomberg’in analizinde, hükümetin mali teşvikleriyle sanayide aylık bazda yılın ilk üç ayında kaydedilen toparlanmanın muhtemelen kısa süreli olacağı ve TL’deki değer kaybına paralel olarak yılın ikinci çeyreğinde ekonominin tekrar dip yapabileceği vurguladı. Nomura International’ın gelişmekte olan piyasalar ekonomisti İnan Demir, martın ikinci yarısında itibaren finansal piyasalarda görülen dalgalanma ve politik belirsizliklerin ikinci çeyrekte ekonomik aktiviteyi olumsuz etkileyeceğine dikkat çekti.

ING Bank Başekonomisti Muhammet Mercan, ilk çeyrekte kamu bankalarının öncülüğünde kredilerdeki artış ve çeşitli teşviklerle sanayi üretiminde biraz dengelenme olduğunu ancak ikinci çeyrekte kredilerin ivme kaybettiğini, ekonomide aşağı yönlü riskler bulunduğunu dile getirdi. 

Metalde sert daralma

Takvim etkisinden arındırılmış toplam sanayi üretimi martta yıllık bazda yüzde 2.2 azalırken, aynı dönemde ana metal sanayi sektöründe düşüş yüzde 16.5’e ulaştı. İnşaat, beyaz eşya, makine ve otomotivdeki sert daralma, metal sanayiini de olumsuz etkiledi. Metalde yıllık bazda daralma üst üste 9. ayı geride bıraktı.

Motorlu kara taşıtı imalatı da martta yıllık bazda yüzde 7.1 ile sert daralmanın olduğu bir diğer sektör oldu. Sermaye malı üretiminde yüzde 3.2, ara malı üretiminde yüzde 5.6’lık daralmalar kaydedildi.
Savunma sanayii ürünlerinin dahil olduğu “diğer ulaşım araçlarının imalatı” aynı dönemde yüzde 32’lik artışla toplam sanayi üretimindeki düşüşün şiddetini azalttı.

Martta aylık bazda toplam sanayi üretimi yüzde 2.1 artarken, ana metal sanayi üretiminde aylık bazda da yüzde 2.2 düşüş kaydedildi. Deri imalatında da aylık bazda yüzde 4.6’lık düşüş oldu. Aynı dönemde aylık bazda ara malı üretimi yüzde 2.7, sermaye malı üretimi yüzde 3.4 arttı.