'Yeniden arabulucu ol'

Türkiye ile İsrail arasındaki ilişkilerde kriz patlak vermesinden sonra İsrail'den Ankara'ya hükümet düzeyinde ilk ziyaret gerçekleşiyor. KEK toplantısı için bu akşam Ankara'ya gelecek "Türk dostu" Sanayi Ticaret ve Çalışma Bakanı Benjamin Ben-Eliezer'in, Ankara'da yapacağı görüşmelerde Türkiye'ye "normalleşme önkoşulu" ile, İsrail ve Suriye arasında yeniden "arabuluculuk" rolünü üstlenmesini önermesi beklendiği bildirildi. Haaretz gazetesi, "Bağların normalleştiğinin, açıklamalar ve eylemlerle gösterilmesi gerekecek" derken "Ben Eliezer'in, jest olarak Türk Cumhurbaşkanı Abdullah Gül'ün İsrail'i ziyaret etmesini ve Cumhurbaşkanı Şimon Peres ile görüşmesini önereceği"ni de belirtti.

Gazze operasyonu ile başlayarak "Anadolu Kartalı" tatbikatının iptal edilmesi ve TRT 1'de yayınlanan "Ayrılık" dizisi gibi gelişmelerin, Türkiye ile İsrail arasındaki ilişkilerde yarattığı ciddi gerginlikler, iki ülke arasında Karma Ekonomik Komisyonu toplantısı dolayısıyla yarın Ankara'da görüşmelerde bulunacak olan İsrail Sanayi, Ticaret ve Çalışma Bakanı Benjamin Ben-Eliezer'in gündeminde en önemli konuyu oluşturacak.

Ben-Eliezer'e 20 büyük İsrailli şirket yöneticisi eşlik edecek

"Türk dostu" olarak bilinen ve kriz boyunda Türkiye ile ilişkilerin bozulmaması için çaba gösteren, Türkiye ile bağların taşıdığı önemi her fırsatta vurgulayan Ben-Eliezer, KEK toplantısı çerçevesinde Türk Eş Başkanı Milli Savunma Bakanı Vecdi Gönül'ün yanısıra Tarım ve Köyişleri Bakanı Mehdi Eker ile de biraraya gelecek. Ben Eliezer'in Ankara'da yapacağı görüşmeler sırasında krizi gidermeye yönelik çaba göstereceği ifade ediliyor. Ben-Eliezer'e, aralarında savunma sanayi dahil, 20 kadar büyük İsrailli şirket yöneticisinin eşlik edeceği de belirtiliyor. Görüşmelerde İsrail'de üretilen insansız uzay aracılarının teslimatında yaşanan ve Ankara'da büyük tepki gören, gecikme sorununun da ağırlıklı bir konunun olması da bekleniyor.
 

Jest olarak Gül'ün İsrail'i ziyaret etmesi isteniyor

Bu arada, Haaretz gazetecisi, Kudüs'teki kaynaklara dayanarak Ben-Eliezer'in Ankara'da "Türkiye'nin, İsrail ile Suriye arasındaki arabuluculuk rolünü, Türkiye ile İsrail arasında daha sıcak ilişkilerin karşılığında yeniden üstlenmesini önermesi bekleniyor" diye yazdı. Gazete şöyle devam etti: "Kaynaklar, bu politikanın, Ben Eliezer'in Pazar akşamı resmi bir ziyaret için Türkiye'ye ayrılmasından önce Başbakan Benjamin Netanyahu ve Dışişleri Bakanlığınca koordeni edildiğini söylediler. Kaynaklar, Ben-Eliezer'in, İsrail'in Türkiye'yi Suriye ile bir arabulucu olarak görecek ancak bundan önce Türkiye'nin ilişkilerin, Gazze Operasyonu öncesi var olan normale döndüğünü kanıtlaması gerektiğini vurgulayacağını söylediler. Normalleşmenin, açıklamaları ve eylemleri ile gösterilmesi gerekeceğini de belirttiler. Bu jestler arasında Ben Eliezer, Türk Cumhurbaşkanı Abdullah Gül'ün İsrail'i ziyaret etmesi ve Cumhurbaşkanı Şimon Peres ile görüşmesini önerecek."
 

İsrail Ben-Eliezer için Gül veya Davutoğlu ile bir görüşme araştırıyor

Haaretz, ayrıca Ben-Eliezer'in Ankara ziyareti sırasında ilişkilerin, ekonomik, askeri, stratejik ve diplomatik alanlarda normale dönmesi için çaba harcayacağını belirtirken de Ben-Eliezer'in, Gönül ve Eker'in yanısıra en üst düzey bir görüşme yapması için çabaların yapıldığını belirterek "Cumhurbaşkanı Gül veya Dışişleri Bakanı Ahmet Davutoğlu ile bir görüşme olasılığı araştırılıyor" diye yazdı.
 

Ben-Eliezer'in görüşmelerin sonuç vermesi umudu

Ben-Eliezer'in "Benim ekonomik ve siyasi görüşmelerim, İsrail ve Türk stratejik ortağı arasındaki bağların yeniden yola girmesini sağlayacağını umuyorum. Bölgesel ve demokratik bir Müslüman gücü olarak da Türkiye'nin İsrail ile özel bağları var" sözlerini aktaran gazete, haberinde Gazze Operasyonu ardından, kamuoyunun tepkileri nedeniyle Türkiye için İsrail'e yönelik eleştirilerde "itidal" göstermenin zorlaştığını, bunun ardından da iki ülkenin şirketleri arasındaki işbirliğinin durdurulması yönünde, Başbakan Recep Tayyip Erdoğan'ın "destek verdiği" kamuoyu baskılarının yaşandığını kaydetti.
 

'Gül, İsrail yanlısı gibi değerlendiriliyor'

İsrail Başbakanı Netanyahu'nun, Ekim ayında İspanya üzerinden iletilen, Türkiye'nin, Suriye ile arabuluculuk çabalarını sürdürme önerisini reddettiğini anımsatan gazete, "Türkiye'nin İsrail karşıtı politikalarına Başbakan Erdoğan liderlik etti, Cumhurbaşkanı Gül ise, Türk liderliğindeki İsrail yanlısı bir şahsiyet olarak değerlendiriliyor" savını öne sürdü. Gazete, Suriye'nin ise, Türkiye'nin arabuluculuk olmasında israr ettiğini de belirtirken Suriye Devlet Başkanı Beşar Esad'ın Siyasi Başdanışmanı Buthayna Şaaban'ın hafta sonunda yaptığı açıklamalarına da dikkat çekti.

Şaaban, Suriye'nin Türkiye'nin arabulucu olmasında ısrar ettiğini belirtirken Türkiye'nin, İsrail ile dolaylı görüşmelerde "merkezi ve önemli bir rolü olan, önemli" bir ülke olduğunu söyledi. Şaaban "Türkiye'nin arabuluculuğu ile yapılan görüşmelerin Suriye'nin anlaşma istediğini, İsrail'in ise engellediğini dünyaya ispatladığını" da ifade etti.

İsrail Dışişleri Bakanı: Türkiye arabulucu olamaz

İsrail Dışişleri Bakanı Avigdor Lieberman ise Haaretz gazetesinin bu yorumlarına karşı çıkarak, Türkiye'nin arabulucu olamayacağını söyledi. Haaretz'in Kudüs'teki siyasi kaynaklara dayandırdığı haberinde, arabuluculukla ilgili politikanın Ben-Eliezer'in Türkiye ziyareti öncesinde Başbakan Binyamin Netanyahu ile Dışişleri Bakanlığı'nca ortaklaşa koordine edildiği öne sürüldü.

Binyamin Ben-Eliezer, bu akşam, beraberinde bazı bürokratlar ve firma temsilcileriyle, iki ülke arasındaki Karma Ekonomik Komisyon'un 4. dönem toplantıları için Türkiye'ye hareket ediyor. Kudüs'teki kaynaklar, Haaretz'e, Ben-Eliezer'in "İsrail'in Suriye ile görüşmelerinde Türkiye'yi bir arabulucu olarak düşüneceğini", ancak bunun için Türkiye'nin iki ülke arasındaki Gazze operasyonu öncesindeki normal ilişkilere dönüldüğünü göstermesinin gerekli olduğunu vurgulayacağını söylediler. İsrail-Türkiye ilişkileri, İsrail'in yılbaşında Gazze'ye düzenlediği "Dökme Kurşun" operasyonu sonrası gerilmişti.

Aynı kaynaklar, ilişkilerde normale dönüşün açıklamalar ve davranışlar yoluyla gösterilmesi gerektiğini belirtirken, bu doğrultuda Ben-Eliezer'in Cumhurbaşkanı Abdullah Gül'e İsrail'i ziyaret edip, İsrail Cumhurbaşkanı Şimon Peres ile görüşmesi önerisinde de bulunacağı ifade ediliyor.

İsrail Dışişleri Bakanı Avigdor Lieberman ise basındaki bu tür yorumların aksine görüş belirtti ve "Türkiye'nin Suriye ile ilişkilerde arabulucu olamayacağını" söyledi. Lieberman, İsrail kabinesinin haftalık olağan toplantısı öncesinde soruları cevaplandırırken, Ben-Eliezer'in ziyaretinin önemli olduğunu belirtmesine karşılık, ziyaretin Dışişleri Bakanlığı ile koordine edilmediğini ifade etti.

Ben-Elizer, Gül ile görüşebilir

Ben-Eliezer'in Milli Savunma Bakanı Vecdi Gönül ile Tarım ve Köyişleri Bakanı Mehdi Eker ile ikili görüşmeler yapması kesinleşti. Yetkililer, "Ben-Eliezer Cumhurbaşkanı Gül ve Dışişleri Bakanı Davutoğlu ile görüşebilir" dediler.

Türkiye ile İsrail arasındaki ilişkilerde gerginliklerin patlak vermesi ardından Türkiye'yi ziyaret eden ilk İsrail Bakanı olacak Ben-Eliezer, bugün geleceği İstanbul'da geceyi geçirdikten sonra yarın Ankara'ya gelecek. Ben-Eliezer'ın Salı günü akşamına kadar kalacağı Ankara'da Salı günü eş başkan olduğu KEK toplantsına katılacak ve ikili görüşmelerde bulunacak. Ben-Eliezer'in Ankara'da Türkiye-İsrail KEK'nin diğer eş başkanı Milli Savunma Bakanı Gönül ile Tarım ve Köyişleri Bakanı Eker ile görüşmelerde bulunması kesinleşti.

Öte yandan, İsrail basınında Ben-Eliezer'in Ankara'da Cumhurbaşkanı Abdullah Gül ve Dışişleri Bakanı Ahmet Davutoğlu ile görüşmesini sağlamak amacıyla girişimlerde bulunulduğunu belirtmişti. Ankara'daki yetkililer ise, "Ben-Eliezer Cumhurbaşkanı Gül ve Dışişleri Bakanı Davutoğlu ile görüşebilir" dediler.
 

Ben-Eliezer kimdir?

Iraklı kökenli emekli tuğgeneral Ben-Eliezer, İsrail İşçi Partisi'nin ağır toplarından biridir. Knesset üyesi Ben-Eliezer, siyasi karyerinde de önemli görevler üstlendi. Daha önce Savunma Bakanı ve Başbakan Yardımcısı olarak da görev yapan Ben-Eliezer, Olmert hükümeti döneminde Ulusal Alyapı Bakanı idi. Ben-Eliezer, Konut ve İskan Bakanlığı ve İletişim Bakanlığı'nı da yürütmüştü.