Eczacı mağdur, hasta mağdur: İlaç Fiyat Kararnamesi'ne acil güncelleme!

Eczacılar, İlaç Fiyat Kararnamesi nedeniyle sık sık yurttaş ile karşı karşıya geliyor. Süreçte hem eczacılar hem de hastalar mağdur olurken döviz kurundaki artışa rağmen fiyat düzenlemesi yapılmıyor. PGED Saymanı Ecz. Ümit Ferzan Özgörür, kararnameye ilişkin tüm ayrıntıları şu şekilde sıraladı:

KÂR ORANLARI BELLİ OLDU

"İlaç Fiyat Kararnamesi diğer bir adıyla, Beşeri Ürünlerin Fiyatlandırılmasına Dair Karar ve Tebliğ, Türkiye’de orijinal ve jenerik ilaçların fiyatlarının belirlenmesindeki yöntemi açıklayan, eczacı ve depocu kâr oranlarını belirleyen kararnamedir. İlk olarak 1984 yılında yayınlanan bu kararname ile eczacı kar oranı sabit %25 olarak belirlenmiş, daha sonra 2001 yılında yapılan değişiklik ile birlikte bu oran yerli ilaçlar için %25’te kalırken ithal ilaçlar için %20’ye çekilmiştir. 

2009 yılındaki İlaç Fiyat Kararnamesi sonrası ise eczacı kâr oranları şu şekilde belirlenmiştir:

• 0-100 TL arası %25
• 100-200 TL arası %16
• 200 TL üzeri %12

İlaç Fiyat Kararnamesinde son olarak geçen hafta yapılan değişiklik ile, ilaç firmalarının depoya satış fiyatı üzerinden KDV hariç eczacı kâr oranları:

• 0-200 TL arası %28
• 200-400 TL arası %18
• 400 TL üzeri %13 olarak düzenlenmiştir.

"EURO KURU GÜNÜMÜZ ŞARTLARININ ÇOK ALTINDA KALMAKTADIR"

14 Şubat 2004 tarihinden itibaren uygulanan referans fiyat uygulaması ile her yıl Avrupa Birliği ülkeleri arasında bakanlıkça belirlenen 5 ülkedeki ( Fransa, İtalya, İspanya, Yunanistan ve Portekiz) ürün fiyatları referans alınarak Avrupa’daki en ucuz ilaç fiyatı Euro kuru üzerinden tespit edilmiştir. İlaç Fiyat Kararnamesi’nde 2004 yılında güncel Euro kuru 1,63 TL olarak belirlenmiş, temmuz 2022 tarihi itibari ile ise Euro kuru 7,86 TL olarak güncellenmiştir. 2004 yılında belirlenen Euro kuru günün koşullarına uygunluk gösterirken mevcut İlaç Fiyat Kararnamesi’nde belirlenen Euro kuru ne yazık ki günümüz şartlarının çok altında kalmaktadır. Bu sebeple ithal ilaçların temininde sıkıntılar yaşanmaktadır. 

"ECZACI KÂRI ERİMİŞTİR"

Fiyat kararnamesinin yayınlandığı 2004 yılından geçen hafta yapılan düzenlemeye kadar kademeler arası geçiş rakamları değişmemiştir. Kur ayarlamalarından kaynaklı fiyat değişiklikleri ve yeni ruhsat alan özellikle biyoteknoloji ürünü ilaçlar nedeniyle 4. ve 5. kademe ilaçların sayısı her yıl biraz daha artmış ve eczacı karı günden güne erimiştir.

HASTALAR İLACA ERİŞEMİYOR: REÇETE SAYISI 400 MİLYONU AŞTI!

2002 yılında 113 milyon adet olan reçete sayısı günümüzde 400 milyon adedi aşmış ve eczanelerin iş yükü %200’den fazla artmıştır. Bu dönemde eczaneler çalışan sayısını en az 2 katına çıkartmış, sundukları hizmeti sürdürebilmek amacıyla işletme sermayelerini artırmış ve ciddi bir finansal yükün altına girmişlerdir.

Eczane gelirlerini olumsuz etkileyen bir başka faktör ise kararname gereği veya SGK tarafından uygulanan kamu kurum iskontosu düzenlemelerinden kaynaklı fiyat düşüşlerinden oluşan zararlardır. Eczanelerin bu zararları firmalar tarafından karşılanmamaktadır. Ayrıca kararname gereği yapılan fiyat güncellemelerinin yılda bir defa uygulanıyor olması değişiklik öncesi çoğu firmanın kısıtlı ürün sevkiyatı nedeniyle hastaların ilaca erişiminde ve eczane ekonomilerinde sorun yaratan çok önemli başka bir etkendir.

PERİYODİK VE ENFLASYON ORANINDA GÜNCELLEME

Bu sorunun kalıcı çözümü için 4. ve 5. kademe ilaçlara uygulanan eczacı kar oranlarının artırılması ve İlaç Fiyat Kararnamesi’ndeki kademelerin öncelikle günümüz koşullarına uygun hale getirilmesi ve her yıl periyodik olarak enflasyon oranında güncellenmesi gerekmektedir."

PGED Genel Sekreteri Ecz. Şule Dilek Yağcı Tüysüz, sağlıkta şiddet ve Bartın'ın Amasra ilçesinde gerçekleşen maden faciası nedeniyle ertelenen eczacı mitingine dikkat çekti. Yağcı Tüysüz, hukuki düzenlemelerin vakit kaybetmeden hayata geçirilmesi gerektiğini aktardı.

"ŞİDDETE UĞRAYABİLECEĞİMİZ ENDİŞESİ İLE YAŞAMAK İSTEMİYORUZ"

Yağcı Tüysüz şunları söyledi:

"Şiddet, birçok sektörde olduğu gibi sağlık alanında da toplum huzurunu tehdit eden önemli bir halk sağlığı sorunu haline gelmektedir. Sağlık çalışanlarına yönelik şiddet, sağlık hizmet sunumunun tüm aşamalarında yaşanır hale gelmiştir. Eczaneler de bunlardan birisidir.

Son yıllarda gündüz mesai saatlerinin yanı sıra gece nöbetleri sırasında, Türkiye'nin farklı illerindeki eczanelere yönelik sözlü ve fiziki şiddetin yanı sıra gasp suçu kapsamında değerlendirilen, malvarlığı değerlerini hedef alan saldırı olaylarında da artış gözlenmektedir. Biz eczacılar korumak, iyileştirmek ve yaşatmak için kesintisiz ve nitelikli sağlık-ilaç hizmeti sunarken her an şiddete uğrayabileceğimiz endişesi ile yaşamak istemiyoruz. Koruyucu, önleyici ve caydırıcı hukuki düzenlemeler vakit kaybetmeden hayata geçirilmelidir."

MİTİNG 27 KASIM'A ERTELENDİ

Yaşanan sorunlara dikkat çekmek amacıyla Türk Eczacıları Birliği (TEB)’in aldığı kararla, 16 Ekim’de 50.000 kayıtlı katılımcı ile Ankara’da yapılacak büyük eczacılık mitingine hazırlanmıştık. Bartın’daki elim maden kazası ile erteleme kararı alınan mitingimizin yeni tarihi 27 Kasım Pazar olarak belirlenmiştir. Daha büyük coşkuyla, daha fazla meslektaşımızın katılımıyla düzenleyeceğimiz mitingimizi yapmak için hazırlıklarımıza devam ediyoruz.